Η ταμπακιέρα

Η Σοφία Βέμπο (Σοφία Μπέμπου όπως ήταν το πραγματικό της όνομα) συνδέθηκε ιδιαίτερα με την ερμηνεία τραγουδιών πατριωτικών και σατυρικών μιας και ανέλαβε την εμψύχωση των Ελλήνων στρατιωτών με την κήρυξη του πολέμου το 1940.
Χαρακτηρίστηκε “Τραγουδίστρια της Νίκης” και ταύτισε το όνομά της με το Αλβανικό Έπος.
Παράλληλα συμμετείχε σε επιθεωρήσεις ερμηνεύοντας μεταξύ άλλων και κάποια ερωτικά τραγούδια.
Ένα από αυτά και “Η ταμπακιέρα”, που στίχους έγραψαν το 1950 οι Γιώργος Γιαννακόπουλους και Μίμης Τραϊφόρος και τη μουσική ο Ιωσήφ Ριτσιάρδης. Ένα σπουδαίο τραγούδι που οι περισσότεροι λανθασμένα θεωρούν ότι ανήκει στη Βίκυ Μοσχολιού καθώς η πρώτη εκτέλεση ανήκει στη Σοφία Βέμπο.
Όπως περιγράφει ο Ευθύμης Κάλφας στη “Lifo”, βρισκόμαστε στο 1950, μια χρονιά κατά την οποία η Σοφία Βέμπο παίρνει τη μεγάλη απόφαση να αποκτήσει τη δική της καλλιτεχνική στέγη, το θέατρο “ΒΕΜΠΟ”. Ένα θέατρο το οποίο βρισκόταν σε μια καλλιτεχνική γειτονιά αφού περιτριγυριζόταν από τα θέατρα “Περοκέ”, “Σαμάρτζη”, “Αθήναιον” καθώς και το “Λυρικόν”. Η πρεμιέρα στο θέατρο πραγματοποιήθηκε στις 18 Ιουνίου του 1950 με την επιθεώρηση “Βίρα τις Άγκυρες”. Για τις ανάγκες της συγκεκριμένες επιθεώρησης, η Σοφία Βέμπο θα ζητήσει από τον Ιωσήφ Ριτσιάρδη, ένας από τους μεγαλύτερους μουσικούς και ενορχηστρωτές της εποχής, να της γράψει τέσσερα τραγούδια. Ανάμεσα σ’ αυτά ήταν και  “Η ταμπακιέρα”.
Ο συνθέτης έδειχνε προβληματισμένος για τους στίχους, αλλά η Βέμπο ήταν τόσο ξετρελαμένη που δεν θα επέτρεπε σε κανέναν να της το απαγορεύσει. Οι περισσότερες αντιδράσεις ερχόταν από το κοντινό της περιβάλλον διότι οι συνεργάτες της θεωρούσαν ότι αυτό το “χασικλοτράγουδο” δεν ταιριάζει στο μέγεθος της Βέμπο. Η ίδια όμως είχε μαγευτεί από τους στίχους και αποφάσισε να συμπεριλάβει το τραγούδι στην παράσταση της. Κάπως έτσι γεννήθηκε το πρώτο αρχοντορεμπέτικο.
Πώς όμως κατάφεραν να ταιριάξουν το συγκεκριμένο τραγούδι σε μια επιθεώρηση; Κάποια στιγμή και αφού έκλεισε η αυλαία για αλλαγή σκηνικού, ξεκινά να ακούγεται από την ορχήστρα η εισαγωγή του τραγουδιού. Τότε ήταν που εμφανίστηκε η Βέμπο φορώντας μια μαύρη σατέν εφαρμοστή τουαλέτα με ένα γενναίο (ειδικά για την εποχή) άνοιγμα στην πλευρά του αριστερού ποδιού. Σε αυτήν την πλευρά φαινόταν και η καλτσοδέτα της ζαρτιέρας η οποία συγκρατούσε μια ασημένια ταμπακιέρα! Η Βέμπο με ύφος μπλαζέ και τα μαλλιά της να καλύπτουν το μισό της πρόσωπο, προχωρούσε μπροστά στη σκηνή και ξεκινούσε να τραγουδά.
“Τι μου τη χάρισες αυτή τη ταμπακιέρα/
αφού για μένα πονηρά έχεις σκεφτεί/
Κι αφού στο βάθος θέλεις να με κάνεις πέρα/
τι μου τη χάρισες την ταμπακιέρα αυτή;”…
Αμέσως μετά έπιασε την ταμπακιέρα, τράβηξε ένα τσιγάρο, το έφερε στο στόμα της και βγάζοντας από τον κόρφο της ένα κουτί σπίρτα το άναψε με μια μοναδική κίνηση.
Σύμφωνα με τον Λεωνίδα Αγγέλου, (πρώην πλοιάρχου Ε.Ν., φιλοτεχνου – συλλέκτη ), μόλις τελείωσε το τραγούδι, το κοινό ξέσπασε σε ένα ξέφρενο χειροκρότημα φωνάζοντας «όλο» και  «μπις» (επιφώνημα ακροατών προς ηθοποιούς/ τραγουδιστές για να επαναλάβουν το τραγούδι). Η Βέμπο το ξανατραγούδησε κάνοντας τέσσερα μπις, και κάνοντας μια βαθιά υπόκλιση έφυγε από τη σκηνή μέσα σε ένα καταιγισμό χειροκροτημάτων και επευφημιών.
Εβδομήντα τρία χρόνια μετά, “Η ταμπακιέρα” συνεχίζει να σιγοτραγουδιέται και να μαγεύει κάθε νέα γενιά.

Καλές ακροάσεις μέχρι την επόμενη
ιστορία με ρεφρέν

* Η Μαρία Σουρουκίδου είναι ραδιοφωνική παραγωγός