Για να κρατηθεί κάποιο Ωδείο ζωντανό και μάλιστα με πληθώρα μαθητών όπως το Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων σημαίνει πως γίνεται καλή, δημιουργική δουλειά με πρωτοτυπία και καινοτομία
«Το ελληνικό μουσικό στοιχείο πρέπει να είναι το εξαγώγιμο προϊόν μας. Δεν γίνεται να μην προωθούμε τους συνθέτες μας, τους ποιητές μας, τους συγγραφείς μας, τους ζωγράφους μας. Η Τέχνη είναι ο πυρήνας που κάνει μια χώρα γνωστή στις άλλες», λέει στα “Χ.Ν” η xανιώτικης καταγωγής, διακεκριμένη πιανίστα, Τζένια Μανουσάκη που αύριο Τετάρτη στις 8.30 το βράδυ έρχεται στα Χανιά για ένα μοναδικό ρεσιτάλ στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων μαζί με έναν από τους κορυφαίους τσελίστες της εποχής μας τον Jiri Barta.
Το ρεσιτάλ εντάσσεται στο πλαίσιο των ετήσιων καλλιτεχνικών εκδηλώσεων του Βενιζέλειου Ωδείου Χανίων.
Η συναυλία αποτέλεσε την αφορμή να μιλήσουμε μαζί της για την κλασική παιδεία στον χώρο της μουσικής, το Βενιζέλειο Ωδείο και την σχέση της με τα Χανιά.
• Ποια η σχέση σας με τα Χανιά;
Η καταγωγή μου είναι από τα Χανιά, από την πλευρά του πατέρα μου, και οι δύο γονείς ήταν από την Κρήτη, από Χανιά και Ηράκλειο. Eχω πολλούς συγγενείς και συγγενικούς δεσμούς όπως με την οικογένεια Ποντικάκη, ο δικηγόρος Δημήτρης Ποντικάκης και η σύζυγος του Πηνελόπη είναι οι πνευματικοί μου γονείς (νονοί). Από όταν ήμουν φοιτήτρια στη Γερμανία κάτι με τραβούσε προς την Κρήτη και στην ερώτηση “από πού είσαι”, δεν έλεγα από την Αθήνα αλλά από την Κρήτη. Έτσι σε κάθε ευκαιρία πρότεινα σε όσους εκλεκτούς συναδέλφους είχα και έχω να έρθουμε για συναυλία στα Χανιά με έργα Ελλήνων συνθετών και όχι μόνο. Πάντα είχα στο μυαλό μου να περάσουν από τα Χανιά σημαντικοί άνθρωποι της Τέχνης και της Μουσικής.
• Τι υπήρξε το έναυσμα για να ακολουθήσετε τη μουσική πορεία την οποία επιλέξατε;
Οι γονείς μου ήταν λάτρεις της κλασικής μουσικής και ειδικά ο πατέρας μου, αν και ο ίδιος δεν ήταν μουσικός αλλά δικηγόρος. Ο πατέρας μου εμφύσησε σε εμένα και στα αδέρφια μου την αγάπη για την μουσική καθώς και η αδερφή μου είναι πιανίστα, έχοντας τελειώσει την Ακαδημία του Μονάχου. Μεγαλώσαμε και εμπνευστήκαμε από τον πατέρα μου, που μας έβαζε συνέχεια στο σπίτι να ακούμε μουσική, από κλασική μουσική και όπερα μέχρι Κρητικά. Στη συνέχεια καθοριστικό ρόλο έπαιξε μια δασκάλα που γνώρισα όταν την είδα να παίζει. Ένας δάσκαλος πρέπει να εμπνέει τον μαθητή όντας ο ίδιος εν ενεργεία μουσικός. Είχα για πρότυπο μου την δασκάλα μου Λίλα Μπογιατζίεβα (κουμπάρα της αξιόλογης πιανίστα και παιδαγωγού Αλίκης Βατικιώτη). Έπειτα σίγουρα με επηρέασε το περιβάλλον που σπούδασα στο εξωτερικό καθώς η μουσική παιδεία θεωρούνταν πολύ σημαντική στην καλλιέργεια του πνεύματος και της ψυχής. Γι΄ αυτό πάντα παροτρύνουμε τους γονείς, τα παιδιά να ακούνε μουσική από πολύ μικρή ηλικία, καθώς συμβάλλει θετικά στην ανάπτυξη τους ενεργοποιώντας συγκεκριμένους νευρώνες του εγκεφάλου.
• Την Τετάρτη θα δώσετε ένα μοναδικό ρεσιτάλ στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων με έναν από τους κορυφαίους τσελίστες της εποχής μας τον Jiri Barta. Πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία;
Με τον Jiri Barta είχαμε πρωτοέρθει στα Χανιά το ’95. Η γνωριμία μας προέκυψε όταν τελείωσα την Ακαδημία του Μονάχου, μεταξύ άλλων Υποτροφιών μου έδωσα να κάνω masterclass στην Πράγα. Εκεί γνωριστήκαμε καθώς είναι ο τόπος καταγωγής του, με άκουσε και από τότε ξεκίνησε η συνεργασία και η φιλία μας. Έπειτα το 2000 όταν ίδρυσα το Olympic Trio ο Jiri Barta ήταν στο τσέλο και επρόκειτο να έρθουμε μαζί για συναυλία στα Χανιά αλλά εκείνος δεν κατάφερε να έρθει λόγω ενός τραυματισμού. Οπότε έχει να έρθει στα Χανιά για συναυλία από το 1995. Για αυτό το ρεσιτάλ που θα δώσουμε έχουμε επιλέξει ένα πρόγραμμα που “ακουμπάει” το συναίσθημα, βασισμένο σε ρομαντικούς συνθέτες της κλασικής μουσικής.
• Είστε από τις πρώτες Ελληνίδες πιανίστες που έχουν εμφανιστεί στο Κάρνεγκι Χολ ενώ όλα αυτά τα χρόνια πραγματοποιώντας σειρά συναυλιών σε Ευρώπη και Αμερική, συνεχίζεται τη διεθνή σας καριέρα. Έχετε πει πως σας αρέσει να ερμηνεύετε έλληνες συνθέτες ιδιαίτερα όταν είστε στο εξωτερικό για να ακούγονται τα έργα τους. Πόσο σημαντικό είναι αυτό για την προώθηση της ελληνικής μουσικής;
Κάθε χώρα πρέπει να προάγει τον Πολιτισμό της. Ο κορυφαίος βιολονίστας και αρχιμουσικός Λεωνίδας Καβάκος έχει κάνει γνωστή την Ελλάδα ανά την υφήλιο, όπως επίσης και η Τζίνα Μπαχάουερ η διεθνούς φήμης κλασική πιανίστα, ο διευθυντής ορχήστρας, πιανίστας Δημήτρης Μητρόπουλος, κ.α Ήταν Έλληνες μουσικοί που η προσωπικότητα τους στο καλλιτεχνικό στερέωμα είχε τρομερό εκτόπισμα και διάρκεια. Το ελληνικό μουσικό στοιχείο πρέπει να είναι το εξαγώγιμο προϊόν μας. Δεν γίνεται να μην προωθούμε τους συνθέτες μας, τους ποιητές μας, τους συγγραφείς μας, τους ζωγράφους μας. Η Τέχνη είναι ο πυρήνας που κάνει μια χώρα γνωστή σε άλλες χώρες. Πρέπει το Υπ. Πολιτισμου, το Υπ. Τουρισμού να υποστηρίζουν τους ανθρώπους αυτούς. Προσωπικά, ανυπομονώ να δω τις Αρχές των Χανίων στην πρώτη σειρά του Βενιζελείου Ωδείου Χανίων, στο ρεσιτάλ που θα δώσουμε. Διότι (τους πολιτικούς) δεν τους βλέπουμε πάντα…
• Πώς αξιολογείτε τις προσπάθειες που καταβάλλει το Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων για τη διάδοση της μουσικής και των καλών τεχνών στην Κρήτη;
Καταρχάς και μόνο το γεγονός ότι μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια αντέχει και εξακολουθεί και υφίσταται, είναι σημαντικό. Κάτι που δεν είναι αυτονόητο καθώς πολλά Ωδεία ανοίγουνε και πολλά κλείνουνε. Για να κρατηθεί κάποιο Ωδείο ζωντανό και μάλιστα με πληθώρα μαθητών όπως το Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων σημαίνει πως γίνεται καλή, δημιουργική δουλειά με πρωτοτυπία και καινοτομία, διατηρώντας ζωντανό το ενδιαφέρον των μαθητών. Επειδή ακριβώς βλέπω ότι γίνονται ωραία πράγματα στο Βενιζέλειο Ωδείο προτίμησα να έρθω στα Χανιά για ρεσιτάλ με τον Jiri Barta.
• Τους νέους μουσικούς στην Ελλάδα της κρίσης, τι θα συμβουλεύατε;
Αν πραγματικά αισθάνονται ότι τους τραβάει η Τέχνη, να κυνηγήσουν τα όνειρά τους.
Δυσκολίες υπάρχουν σε κάθε τομέα στον χώρο της Τέχνης, οτιδήποτε πιο κλασικό δεν έχει ριζωθεί πιο βαθιά στο DNA του Έλληνα, όπως άλλα είδη διασκέδασης.
Οτιδήποτε και να κάνει κάποιος στην ζωή του και δεν βρίσκει ανταπόκριση θα πρέπει να αναζητήσει το κατάλληλο περιβάλλον στο οποίο θα ανθίσει. Ακόμη κι αν πρέπει να φύγει μακρυά, έξω από την χώρα του και να ανθίσει. Τότε η χώρα του, τον καλεί ξανά πίσω.. Είναι γνωστή η ιστορία.
• Πόσο δύσκολο είναι να παραμείνει κανείς πιστός στην κλασική μουσική όταν η εμπορευματοποίηση αναζητά διαρκώς νέου τύπου μουσικές επιλογές, περισσότερο επιφανειακές;
[…] Χρειάζεται μεγάλη εκπαίδευση για να αισθανθούμε ότι έχουμε μια πιο βαθιά επικοινωνία με αυτό το είδος της μουσικής. Στην Ελλάδα η παιδεία της κλασικής μουσικής μας είναι ακόμη κάτι αρκετά ξένο. Δεν είναι τυχαίο πως εάν έρθει οποιοδήποτε άλλο καλλιτεχνικό γεγονός – μη κλασικό- γεμίζουν τα στάδια. […]
Ωστόσο, σήμερα, είναι δύσκολο να παραμείνει κανείς πιστός σε οτιδήποτε επιλέξει στην ζωή του. Αν θέλει να ξεχωρίσει τότε χρειάζεται απίστευτη αφοσίωση και θυσίες.
