«Η Τέχνη αφυπνίζει εκείνα τα αισθήματα στον άνθρωπο που τον κάνουν να δημιουργεί, να ονειρεύεται, να αγαπάει και να θυμάται πως ποτέ μα ποτέ στην πυραμίδα των αξιών του δεν θα μπει πάνω – πάνω το χρήμα και η εξουσία». Iσως ακούγεται ρομαντικό αλλά στην ουσία αποτελεί μια μεστή περιγραφή του απώτερου σκοπού της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Κι είναι τουλάχιστον παρήγορο η άποψη αυτή να διατυπώνεται από νέες και νέους καλλιτέχνες, όπως τις ηθοποιούς Κατερίνα Φαχούρι και Γρηγορία Οικονομάκη, που μαζί με 6 συναδέλφους τους, μια ομάδα που δουλεύει εδώ και καιρό μαζί, θα βρεθούν το Σάββατο 22 και την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου (6 το απόγευμα και 9 το βράδυ και τις δύο ημέρες) στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων, για να παρουσιάσουν την παράσταση “Σοφολογιότατες”. Eνα έργο του μεγάλου μάστορα της κωμωδίας Μολιέρου που καυτηριάζει την κοινωνική υποκρισία. Οι “Διαδρομές” μίλησαν με τις δύο ηθοποιούς για την παράσταση, τον Μολιέρο, την κρίση αλλά και την “αποστολή” της τέχνης μέσα σε καιρούς ταραγμένους όπως οι σημερινοί.
Eρχεστε στα Χανιά με ένα έργο του Μολιέρου. Είναι εντυπωσιακή η αντοχή στον χρόνο των έργων του αν αναλογιστεί κανείς ότι μιλάμε για έναν δημιουργό του 17ου αιώνα. Πού αποδίδετε αυτή τη διαχρονικότητα;
Κ.Φ.: Ο Μολιέρος ήταν ένας δημιουργός που έπαιζε στο παλάτι του βασιλιά για τον βασιλιά, προσπαθούσε να εναντιωθεί στην άρχουσα τάξη λειτουργώντας όπως ο ίδιος αναφέρει ως καθρέπτης της κοινωνίας. Πλησίαζε τον καθρέπτη του τόσο κοντά στο σύστημα που κατάφερε να μεγεθύνει την ασχήμια του. Η διαχρονικότητα των έργων του οφείλεται ακριβώς σε αυτή την λειτουργία.
Ακούμε συχνά ηθοποιούς αλλά και συγγραφείς να λένε ότι η κωμωδία είναι πιο δύσκολη από το δράμα. Είναι έτσι;
Γ.Ο.: Δεν γίνεται αυτά τα δύο να τα διαχωρίσουμε. Το γέλιο με το κλάμα τα χωρίζει μια πολύ λεπτή γραμμή και σε αυτήν πάνω καλείται να ισορροπήσει ο ηθοποιός. Ωστόσο όταν μία σκηνή προκαλεί γέλιο στον θεατή, ο χαρακτήρας που υποδύεται ο ηθοποιός, πιστεύει πραγματικά αυτό που λέει και πράττει. Θέλω να πω πως δεν αποσκοπεί στο γέλιο που θα εισπράξει από το θεατή, πάρα μόνο στην αλήθεια του εκείνη την στιγμή. Το ίδιο ισχύει και για το δράμα. Ο χαρακτήρας μπορεί εκείνη την στιγμή να υποφέρει και ο θεατής να γελάει. Είναι λοιπόν πολύπλοκη συναισθηματικά διαδικασία και τόσο απλή ταυτόχρονα, αν επικεντρωθούμε στον πυρήνα του ανθρώπου δηλαδή την γυμνή αλήθεια του.
Τι θα λέγατε ότι βρίσκεται στον πυρήνα των «Σοφολογιότατων». Τι μας αποκαλύπτει το έργο για την ανθρώπινη φύση;
Κ.Φ.: Στον πυρήνα του έργου συναντάει κανείς την αντίθεση του «φαίνεσθαι» με το «είναι» .Οι χαρακτήρες -ο καθένας για διαφορετικούς λόγους- διαλαλούν μία επίπλαστη ταυτότητα η οποία ουδεμία σχέση έχει με αυτό που πραγματικά είναι. Όσα λένε δεν συμβαδίζουν -για να μην πούμε πως έρχονται σε πλήρη αντίθεση- με όσα πράττουν. Ενώ σε μία πρώτη ανάγνωση του έργου θα μπορούσε κανείς να πει πως στον πυρήνα βρίσκεται η διαμάχη των φύλων, στην πραγματικότητα ακόμα και αυτή εμπίπτει στην αντίθεση του τι λέω και του τι πράττω στην ουσία της ζωής μου. Οι κοινωνικές ταυτότητες δεν έχουν καμία σημασία, ούτε αυτό που λέμε, ούτε ακόμα και οι προθέσεις μας, καλές ή κακές, αυτό που ίσως σημαίνει κάτι είναι εκείνο που κάνουμε ιδίως με τις πόρτες κλειστές. Η ανάγκη των ανθρώπων για κοινωνική ταυτότητα είναι αδιαμφισβήτητα υπαρκτή. Σίγουρα όταν αυτή ταυτίζεται και με την προσωπική, τόσο πιο ευτυχής φαντάζομαι είναι κανείς .
Είστε μια ομάδα από νέους ηθοποιούς. Η κρίση των τελευταίων χρόνων πως επηρέασε τη δουλειά σας; Άλλαξε τον τρόπο που τη βλέπετε;
Γ.Ο.: Εδώ λοιπόν θα μιλήσουμε για την ρομαντική ματιά που χρειάζεται να έχει ένας καλλιτέχνης σε αντιδιαστολή με την σκληρή πραγματικότητα που καλείται να αντιμετωπίσει. Κάποιους ανθρώπους τους κινεί μια μαγική δύναμη να ασχοληθούν με την τέχνη και δη το θέατρο, κι έτσι λοιπόν αρχίζουν με όρεξη, πίστη, ενέργεια και προπάντων όνειρα, μπαίνοντας σε μια δραματική σχολή, όπου αρχίζουν μια πανέμορφη αλλά σκληρή εκπαίδευση. Σιγά-σιγά, ακούγοντας και μιλώντας με ανθρώπους του χώρου, καταλαβαίνουν ότι μάλλον κάπου χωλαίνει η κατάσταση. Στη συνέχεια βγαίνοντας πια από μια δραματική σχολή αντιλαμβάνονται ότι αυτό το επάγγελμα έχει μεγάλες δυσκολίες. Εκεί λοιπόν δεν θα πω ότι χρειάζεται γερό στομάχι όπως λένε αλλά πίστη, όχι ρομαντική, μονάχα γειωμένη πίστη, για να συνεχίσουν να παλεύουν για αυτό που άρχισαν με τόση όρεξη να κάνουν. Πάντοτε ήταν δύσκολο επάγγελμα και μετά την κρίση ακόμα δυσκολότερο, καθώς όταν συζητάμε πια για πληρωμές προβών έχει καταντήσει να φαντάζει αστείο. Μιλάμε δηλαδή, ότι είναι ζητούμενο μία ανταμοιβή αντάξια της δουλειάς μας. Η τέχνη-θέατρο μπορεί να μην είναι πρωταρχική ανάγκη του ανθρώπου, μπορεί να μη σου δίνει ψωμί να φας ούτε ρούχα να ντυθείς, παρόλα αυτά όμως, είναι δουλειά και σε μια δεύτερη ανάγνωση σου δίνει τροφή για σκέψη, κριτική σκέψη, η οποία στις μέρες μας τείνει να εκλείψει. Συνοψίζοντας λοιπόν ναι οι καιροί είναι δύσκολοι άλλα όπως είπε και ο Μολιέρος “δεν είμαστε μονάχα υπεύθυνοι για αυτά που κάνουμε αλλά και για αυτά που δεν κάνουμε”. Έτσι κι εμείς θα συνεχίσουμε να κάνουμε αυτή την υπέροχη τέχνη που λέγεται θέατρο !
Τέσσερις από τους 8 ηθοποιούς της παράστασης κατάγεστε από τα Χανιά. Θα βλέπατε πιθανή μια επιστροφή σας εδώ ή θεωρείτε ότι η επαρχία θέτει σοβαρούς περιορισμούς;
Γ.Ο.: Ξέρετε είναι μια ερώτηση η οποία μου θυμίζει ένα όνειρο το οποίο υπάρχει ακόμα στο πίσω μέρος του μυαλού μου, την ίδρυσης μιας δραματικής σχολής στα Χανιά! Αυτό συνδέεται άρρηκτα με την επιστροφή των ηθοποιών αλλά και με το να μην φεύγουν από την πόλη τους, διότι χρειάζεται να καλλιεργηθεί η θεατρική παιδεία πρώτα από όλα! Σε άλλες επαρχίες της Ευρώπης το επάγγελμα του ηθοποιού επιβιώνει, όταν στην Ελλάδα δυστυχώς αναγκαζόμαστε να βρισκόμαστε στο άστυ- και λέω δυστυχώς γιατί η φύση είναι κινητήρια δύναμη και έμπνευση για έναν καλλιτέχνη. Τα Χανιά είναι ένας τόπος τον όποιο πραγματικά αγαπάμε! Φαντάζει ουτοπική η επιστροφή, καθώς ένας ηθοποιός στην επαρχία δεν μπορεί να βιοποριστεί εξ ολοκλήρου από το επάγγελμα αυτό, πράγμα που παλεύουμε καθημερινά στην Αθήνα και πάλι δυσκολευόμαστε αρκετά. Αν και η συγκεκριμένη πόλη, έχει αρκετά ενεργό δράση στα πολιτιστικά-θεατρικά δρώμενα, οι παραστάσεις που ανεβαίνουν είναι ελάχιστες για να φιλοξενήσει έναν ικανό αριθμό ηθοποιών. Έχοντας ξεκινήσει την πορεία μου στα Χανιά, εγώ και άλλοι δυο ηθοποιοί από την ομάδα, ερασιτεχνικά με την αγαπημένη μας ακόμα δασκάλα Στέλλα Σκορδαρά, μέσα από την καρδιά μας θέλουμε να συνεχίσουμε την σχέση αυτή άστεως και ειδυλλιακού τόπου.
Παρά τα άλματα της επιστημονικής και τεχνολογικής εξέλιξης σε παγκόσμιο επίπεδο ούτε η ειρήνη έχει διασφαλιστεί ούτε οι ανισότητες και η αδικία έχουν εκλείψει. Μέσα σ’ αυτό το περιβάλλον ποιος ο ρόλος τις τέχνης και ποια η βαθύτερη επιδίωξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας;
Κ.Φ.: Οι διάφοροι επαγγελματικοί κλάδοι όσο κοινωνικά επιφανείς είναι ή δεν είναι , οφείλουν να εργάζονται προς όφελος του ανθρώπου. Όσο γελοίος είναι ένας γιατρός που εργάζεται με γνώμονα το συμφέρον μίας φαρμακευτικής εταιρείας, άλλο τόσο γελοίος είναι ένας καλλιτέχνης που αποσκοπεί στην εκπλήρωση της προσωπικής του ματαιοδοξίας. Ο ρόλος της τέχνης είναι να υπενθυμίζει στον άνθρωπο όταν εκείνος στέκει μουδιασμένος και τσαντισμένος εν μέσω της καθημερινής του ρουτίνας, ποιες θα πρέπει να είναι οι πραγματικές του προτεραιότητες. Να υπενθυμίζει στον άνθρωπο πως ο κόσμος στέκεται γιατί υπάρχουν άνθρωποι που έχουν ακόμα συλλογικά οράματα, σε πείσμα ενός συστήματος που μας θέλει παραγωγικές μονάδες. Η τέχνη αφυπνίζει εκείνα τα αισθήματα στον άνθρωπο που τον κάνουν να δημιουργεί, να ονειρεύεται, να αγαπάει και να θυμάται πως ποτέ μα ποτέ στην πυραμίδα των αξιών του δεν θα μπει πάνω-πάνω το χρήμα και η εξουσία.
Συντελεστές
Σκηνοθετική Επιμέλεια: Βασίλης Μαυρογεωργίου
Παραγωγή: 73100, Ιώ Ασηθιανάκη
Επιμέλεια Κουστουμιών: Ρούλα Καλαβρυτινού, Σταύρος Καστρινάκης.
Επιμέλεια Μουσικής: Γιάννης Μπάτσης, Κατερίνα Φαχούρι
Τrailer: Γρηγορία Οικονομάκη, Νάλια Ζήκου
Φωτογραφίες: Σταύρος Καστρινάκης
Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Oλγα Καπαγιορίδου
Παίζουν οι ηθοποιοί: Μυρτώ Γιαννακούρη, Όλγα Καπαγιορίδου, Γιάννης Μπάτσης, Γρηγορία Οικονομάκη, Αναστασία Χουρδάκη, Ρούλα Καλαβρυτινού, Σταύρος Καστρινάκης, Κατερίνα Φαχούρι. Τιμή εισόδου: 12 ευρώ το κανονικό και 10 ευρώ το μειωμένο εισιτήριο. Τηλέφωνο κρατήσεων 6973585873.
Σε συνεργασία με τη Δραματική Σχολή “Αρχή”.
