Η τέχνη του μονομαχείν και η τέχνη του γράφειν

Κύριε διεθυντά,
άλλες εποχές. Τότε, τα θέματα τιμής και ευθιξίας μεταξύ προσβάλλοντος και θιγομένου, ιδίως μεταξύ πολιτικών και στρατιωτικών, κατέληγαν σε… μονομαχία, αλλά και οι ποιητές, όπως ο Πούσκιν και ο Λέρμοντοφ, πέθαναν μονομαχώντας.
Αντίθετα, στην εποχή μας, οι προσβολές μεταξύ των εμφανιζομένων στις πρωινές εκπομπές των τηλεοπτικών σταθμών αφήουν αδιάφορους τους θιγομένους. Αλλά παραθέτω τη σχετική «είδηση» της αθηναϊκής εφημερίδας «Αλήθεια» της 30.5.1870 κατά την οποίαν: «Μεταξύ του υποστρατήγου Σκαρ. Σούτσου, τέως υπουργού των στρατιωτικών, και του συνταγματάρχου κ. Κορωναίου συνήφθη χθες μονομαχία, ένεκεν φράσεών τινων, περιεχομένων εν τη προσφάτω διατριβή του κ. Κορωναίου… και καθαπτομένη της υπολήψεως του τε κ. Σκαρ. Σούτσου (πατρός) και του υιού αυτού Αλ. Σ. Σούτσου, υπιλάρχου.
Η μονομαχία εγένετο χθες περί την 5 πρωινήν ώραν κατά το φαληρικόν, επί παρουσία των ενηκόντων μαρτύρων εκατέρων των μερών και κατά τα ειθισμένα αλλά, θραυσθέντως του πιστολίου του κ. Κορωναίου, επαναλήφθη η σκηνή αυθημερόν, την 6 εσπερινήν ώραν περί τους Αμπελοκήπους των Αθηνών. Ενταύθα επληγώθη διά σφαίρας πιστολίου ο συνταγματάρχης Κορωναίος εις τον δεξιόν μηρόν. Το πάθημα δεν θεωρείται μικρού λόγου· ενταύθα εδόθη πέρας εις την πράξιν, μετεφερθέντος εις την οικίαν του, προς νοσηλείαν, του παθόντος».
Οι μονομαχίες όμως ήταν τόσο συχνές, ώστε ο Γάλλος συγγραφέας Αδόλφος Ταβερνιέ κωδικοποιεί τους κανόνες αυτών στο βιβλίο του «Η τέχνη του μονομαχείν», το οποίο εξεδόθη το 1888. Τέλος, για την περιγραφή της μονομαχίας, από την εφημερίδα της μακρινής εκείνης εποχής, θα παρατηρούσα ότι αν και πρόκειται για ένα απλό, στη διατύπωση, κείμενο, το διακρίνει μια λεκτική συμπύκνωση, μια αυστηρή συνοχή και μια στέρεη δωρική λιτότητα. Κάτι που, θα έλεγα, στην εποχή μας λείπει…
Αντώνης Ν. Βενέτης,
Μοναστηράκι Δωρίδος