Οι Βυζαντινοί διανοούμενοι

1 από 6

Η κυρίαρχη νοοτροπία που επικρατεί στον τόπο μας για την βυζαντινή αυτοκρατορία είναι ότι υπήρξε μια στείρα, αυστηρά θεοκρατική περίοδος της ιστορίας. Αντιμετωπίζεται ως μια εποχή προσηλωμένη στο θρησκευτικό ιδεώδες και την εκκλησία, ξένη απέναντι σε οτιδήποτε κοσμικό.
Kι όμως αυτό είναι ένα τεράστιο λάθος, αποκύημα της άγνοιας μας ή της λάθος πληροφόρησης μας για την εποχή αυτή. Η βυζαντινή αυτοκρατορία προσέφερε τα μέγιστα στον τότε «πολιτισμένο κόσμο» αλλά και στην ίδια της την οντότητα,(μέχρι την οριστική της πτώση),σε ποικίλους τομείς όπως η βυζαντινή(κοσμική)μουσική, η βυζαντινή(εκκλησιαστική-ψαλτικήή)μουσική, ιατρική, αρχιτεκτονική, φιλοσοφία.
Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα η βυζαντινή αυτοκρατορία να διαγράψει μία εξέχουσα πορεία στην πάροδο αιώνων στιγματίζοντας ανεξίτηλα την εξέλιξη των πραγμάτων στα δρώμενα της τότε αλλά και μετέπειτα εποχής της αυτοκρατορίας αλλά και της Ευρώπης.
Αντιπροσωπευτικότατο δείγμα του γεγονότος αυτού, οι βυζαντινοί διανοούμενοι της Κωνσταντινούπολης του 15ου αιώνα, οι οποίοι κατόπιν της πτώσης της κατέφυγαν στην Δύση(π.χ. Πάδοβα και Βενετία)μεταλαμπαδεύοντας τον ελληνικό πολιτισμό στο πρόσφορο έδαφος της τότε αναγέννησης της Ευρώπης και σηματοδοτώντας μία νέα πνευματική κίνηση στις νέες τους πατρίδες.
Εξαιρετικό παράδειγμα της προσφοράς αυτής-επιρροής του βυζαντίου στην δύση είναι η περίπτωση του  Κόζιμου του πρεσβύτερου (ιταλ.: Cosimo di Giovanni de’ Medici, 27 Σεπτεμβρίου 1389 – 1 Αυγούστου 1464) από τον Οίκο των Μεδίκων, ο οποίος επηρεασμένος από τις διαλέξεις που έκανε ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων(ένας από τους σπουδαιότερους λόγιους της Κωνσταντινούπολης που εκτός του Κόζιμο επηρέασε κι άλλες εξέχουσες μορφές της εποχής, όπως: Βησσαρίων ο Τραπεζούντιος, Ιωάννης Αργυρόπουλος,Μαρσίλιο Φιτσίνο κ.λ).
Υποστήριξε τις προσπάθειες του Μαρσίλιο Φιτσίνο για την αναβίωση του Νεοπλατωνισμού στην Φλωρεντία. Μη ξεχάσουμε δε να αναφέρουμε ότι ο .: Cosimo di Giovanni de’ Medici δεν ήταν κάποιος τυχαίος, αλλά ο κυβερνήτης της και ο θεμελιωτής της Φλωρεντίας όπως την γνωρίζουμε σήμερα.
Ένα άλλο παράδειγμα προικοδότησης του βυζαντίου στην δύση είναι η ελληνική κοινότητα της Βενετίας(ούσα εκεί από τα μέσα του 15ου αιώνα) η οποία, αποτελούμενη από πλήθος διανοούμενων, προσέφερε τα μέγιστα στην εξέλιξη της, διαμορφώνοντας σε μεγάλο βαθμό  το στίγμα και ύφος της στους μετέπειτα αιώνες.
Ενταγμένοι όμως στις κοινωνίες της Δύσης και στους κόλπους της καθολικής εκκλησίας (ο Βησσαρίωνας έγινε καρδινάλιος και παραλίγο μάλιστα πάπας)χάθηκαν για πάντα ως δυναμικό για το υπόδουλο γένος που έμπαινε τότε στην πιο σκοτεινή περίοδο της μακραίωνης ιστορίας του. Αυτοί ήταν:
Ο Γεώργιος ο Τραπεζούντιος, ο Θεόδωρος Γάζης, ο Βησσαρίωνας ο Χρυσολωράς, ο Δημήτριος Χαλκοκονδύλης, ο Ιωάννης Αργυρόπουλος και ο Ιανός Λάσκαρης.
Στην τότε εποχή, οι έλληνες διανοούμενοι του βυζαντίου χάθηκαν ως δυναμικό του τόπου, λόγω της φυγής τους στην δύση, κυνηγημένοι από την οθωμανική επέλαση.
Σήμερα αυτό λαμβάνει χώρα λόγω της άγνοιας για αυτούς .Η φράση «χάθηκαν για πάντα» επαναλαμβάνεται με τον καλύτερο τρόπο εδώ, αφού η μη γνώση τους(και η μη θέληση γνώσης τους),επικυρώνει την μονιμότητα της φράσης με τον καλύτερο τρόπο.
Έτσι, με τον τρόπο αυτό υφίστανται μια ιδιότυπη «εξορία» από την αντιμετώπιση που λαμβάνουν σήμερα(ή μάλλον καλύτερα από την μη αντιμετώπιση)σε αντίθεση με εισαγόμενους λόγιους της εποχής εκείνης ή ακόμα καλύτερα μεταγενέστερους τους, οι οποίοι έγιναν «οι μοναδικοί φάροι διαφωτισμού και πολιτισμού» επαληθεύοντας την ξενομανία που υφίσταται εδώ πέρα…