Πάνω από δύο μήνες πέρασαν από τις 23 Ιουνίου, μέρα κατά την οποία το Η.Β. ψήφισε με περίπου 52% να εγκαταλείψει την Ε.Ε. Από τότε, ενώ φαινομενικά κανένα “συνταρακτικό” γεγονός δεν συνέβη, εντούτοις στην ουσία πολλά διαφαίνονται στα παρασκήνια.
Οι Βρετανοί προσπαθούν να διατηρήσουν αυτά που έχουν και να μην χάσουν τα πλεονεκτήματά τους από μια έξοδο από την Ε.Ε. Προσπαθούν να πείσουν όλους ότι τίποτε δεν άλλαξε, ότι η κατάσταση παραμένει “business as usual”. Παρ’ όλη, όμως, την κατανοητή επιθυμία τους, οι συνθήκες δεν είναι καθόλου αυτές. Πολλά άλλαξαν και πολλά θα αλλάξουν και για τις δύο πλευρές, Βρετανία και Ευρώπη.
Το Brexit πρέπει να έχει αφυπνίσει την Ε.Ε. ότι πρέπει να αλλάξει σημαντικά. Η τρομακτική γραφειοκρατία των Βρυξελλών, τα αλόγιστα έξοδα, οι αρχηγικές τάσεις, οι ουτοπιστικές φαντασιώσεις, τουλάχιστον για σήμερα, για μια ομόσπονδη Ευρώπη. Το θέμα το έθεσε καθαρά ο διευθυντής της Le Monde Diplomatique Serge Halimi στο κύριο άρθρο στην έκδοση της μηνιαίας εφημερίδας τον Ιούλιο 2016 (Βλ. Serge Halimi, ‘Une Europe à refaire’, Le Monde Diplomatique, Juillet 2016, p.1).
Οσον αφορά στη Βρετανία, οι γνώμες διαφέρουν ανάλογα με τα πιστεύω των πολιτών της χώρας. Αυτοί που ψήφισαν για να παραμείνει η Βρετανία στην Ε.Ε., προσπαθούν να πείσουν ότι τίποτε δεν θα αλλάξει, ότι είναι “business as usual”. Ζητούν δε να έχουν όλα τα πλεονεκτήματα χωρίς η χώρα τους να δίδει κάτι σε αντάλλαγμα. Αυτή, βέβαια, η πολιτική δεν μπορεί να τελεσφορήσει για τον απλούστατο λόγο ότι οι εταίροι δεν θα τη δεχτούν.
Πιο ενδιαφέρουσα είναι η θέση των οπαδών του Brexit. Διατυπώνεται επιγραμματικά στο άρθρο του Βρετανού συντηρητικού βουλευτή Kwasi Kwarteng στο περιοδικό του Chatham House, The World Today (Βλ. Kwasi Kwarteng, “Adieu Europe, hello the world”, The World Today, August and September, 2016, σελ. 18-20). Οι Brexiteers μιλούν για τη “χαμένη δόξαν” της Βρετανίας, που τώρα με την έξοδο της από την Ε.Ε. πιστεύουν ότι θα την ανακτήσει. Το Λονδίνο είναι για 300 χρόνια, λέγουν, κέντρο της διεθνούς οικονομίας. Πιστεύουν ότι τώρα θα συνεχίσει περισσότερο να είναι. Επίσης, εφ’ όσον θα απαλλαγούν από τους περιορισμούς, που επιβάλλει η Ε.Ε., οι Βρετανοί θα μπορέσουν να αναπτύξουν περισσότερη δραστηριότητα σε χώρες όπως η Αυστραλία, η Νέα Ζηλανδία, ο Καναδάς, ακόμη και οι Η.Π.Α.
Και όμως: τον Οκτώβρη του 2015, ο πρόεδρος της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας έκαμε μια επίσημη επίσκεψη στο Η.Β. Οι Βρετανοί τον υποδέχτηκαν με όλη την επισημότητα και τις τιμές που αρμόζουν στον ηγέτη της εν δυνάμει πρώτης οικονομικής Δύναμης του πλανήτη. Πολλές και σημαντικές κινέζικες επενδύσεις αναγγέλθηκαν τότε για τη Βρετανία. Ελέχθη επίσης ότι η Κίνα προόριζε και θεωρούσε τη Βρετανία ως τον κύριο σύνδεσμό της με την Ε.Ε. Αλλες επίσης χώρες εκτός Ευρώπης έκαμναν αυτό μέχρι σήμερα.
Τι θα γίνει, όμως, τώρα μετά το Brexit; Αυτά είναι μερικά από τα πολλά ερωτήματα που προκύπτουν και που θα απαντηθούν στο μέλλον.
*Ο δρ Χρίστος Αχιλλέως Θεοδούλου είναι δικηγόρος, διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων
