«Μετά από μακρόχρονη έρευνα σε δύσβατες αρχειακές πηγές, στο παρόν βιβλίο παρουσιάζονται άγνωστες λεπτομέρειες από την άφιξη κι εγκατάσταση των προσφύγων από τη Μικρασία στα Χανιά, μια συγκεντρωτική δηλαδή παρουσίαση της κατάστασης στον τόπο από πολλές απόψεις, μετά τη μεγάλη καταστροφή. Τα κείμενα είναι πλήρως τεκμηριωμένα και με τη σχετική βιβλιογραφία, ενώ παρατίθενται και πολλές φωτογραφίες στα 20 κεφάλαια ανάλογα με το θέμα τους. […] Το βιβλίο είναι μια προσφορά στο αναγνωστικό κοινό που καλείται σε ένα ταξίδι στο παρελθόν και μια απόδοση τιμής στους ανθρώπους εκείνους της συμφοράς και της δυστυχίας, με την καταγραφή των γεγονότων και των καταστάσεων που αντιμετώπισαν πριν την πολύχρονη σταδιακή, αλλά επιτυχή στο τέλος, ενσωμάτωσή τους στη χανιώτικη κοινωνία». Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου της ειδικής συνεργάτιδος των Αρχείων του Κράτους και προέδρου της Ένωσης Πνευματικών Δημιουργών Χανίων Ζαχαρένιας Σημανδηράκη με τίτλο “Απ’ τα συντρίμμια της Ιωνίας στην αγκαλιά της νέας μάνας” και υπότιτλο “Οι ξεριζωμένοι της Μικρασίας στα Χανιά”. Κοσμοσυρροή στην παρουσίασή του που έγινε την περασμένη Δευτέρα 9 Ιουλίου στη μεγάλη αίθουσα εκδηλώσεων του Πνευματικού Κέντρου της πόλης μας. Ούτε καρφίτσα που λέει ο λόγος δεν έπεφτε.
«Ένα βιβλίο που μόνο η Ζαχαρένια μπορούσε να το γράψει… Δωρεάν έλαβε, δωρεάν δίδει… Πολύ ψηλά ο πήχης των εκδηλώσεων… Μια μάνα που σε πολλές περιπτώσεις ήταν κακή πεθερά… Βάζοντας τον δάκτυλον επί των τύπων των ήλων… Όταν μας αναμαζώνει η ιστορία… Δεν λησμονούμε, τιμούμε και προχωρούμε…. “Η Ρωμιοσύνη δεν είναι τρισάγιο, υπάρχει για να κάνει τον κόσμο άγιο… Ο έρωτας που καταργεί τον θάνατο στα μικρασιάτικα τραγούδια… Όταν οι μνήμες σταυρώνονται με τις ρίζες…». Μερικοί απ’ τους πολλούς τίτλους για “Στάσεις” που έρχονταν στο μυαλό μου ενώ παρακολουθούσα την όλη εκδήλωση. Τους “αγαπητικούς” χαιρετισμούς απ’ τον μητροπολίτη μας, τον Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνό Παπαγιαννάκη, τον αντιπεριφερειάρχη Χανίων Νίκο Καλογερή, τον αντιδήμαρχο Πολιτισμού της πόλης μας Γιάννη Γιαννακάκη και τον διοικητή της 5ης Μεραρχίας Μιχάλη Πλουμή. Όπως και τις ομιλίες για το βιβλίο, του δ/ντη της Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης Κωνσταντίνου Ζορμπά και της συγγραφέως για το βιβλίο. Και βέβαια ακούγοντας τα μικρασιάτικα τραγούδια από τη χορωδία και την ορχήστρα του Ωδείου “Ι. Μανιουδάκης” υπό τον χοράρχη Γιάννη Καστρινάκη. Ούτε ένα τετρασέλιδο της εφημερίδας δεν θα με έφτανε για να γράψω όλα όσα μου έρχονταν στον νου και τα σημείωνα στο μπλοκάκι μου. Συν δύο ακόμα για τα πριν της και τα μετά της, στα “συνηθισμένα” πηγαδάκια… Όπως η κουβέντα που έκαμα με τον ευπατρίδη μικρασιατικής καταγωγής συμπολίτη μας Βασίλη Χατζηιωάννου και άλλους, ενώ περιμέναμε στην ουρά να μας υπογράψει τα βιβλία της η Ζαχαρένια, και για το “τζιβαέρι”…
Όχι δεν θα το κρύψω ότι η συγκίνηση μου “χτύπησε κόκκινο”, βλέποντας και ακούγοντας τη Ζαχαρένια να τραγουδά (“απού φελά παντού φελα!”) το “τζιβαέρι” (το γνωστό τραγούδι που ανακάλυψε η Δόμνα Σαμίου) ως μέλος της προαναφερθείσας χορωδίας, κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. «Αχ η ξενιτιά το χαίρεται,/ τζιβαέρι μου/ το μοσχολούλουδο μου/ Σιγανά, σιγανά, σιγανά και ταπεινά…» Τζιβαέρι -πάει να πει πολύτιμος λίθος, θησαυρός- και γι’ αυτήν η Μικρασία (έλκει και απ’ αυτήν την καταγωγή της), προπάντων όμως για την κόρη της που ζει με την οικογένεια της στην Αγγλία. Τζιβαέρι και για την πόλη μας, ωστόσο για πολλούς λόγους η φίλη μου, σκεφτόμουν, ενώ άφηνα το Πνευματικό Κέντρο… θησαυρός ανεκτίμητος!
Και… στα πεταχτά
Για την κατάκτηση της τρίτης θέσης από την Εθνική Νεανίδων στο Ευρωμπάσκετ, ο λόγος στις σημερινές μαντινάδες της Νεκταρίας Θεοδωρογλάκη. «Και στην καλαθοσφαίριση κι άλλη επιτυχία/ οι κοπελιές μας κέρδισαν άξια τη Βοσνία», μας λέει στην πρώτη. «Την τρίτη θέση πήρανε πανηγυρίζουν τώρα,/ το χάλκινο μετάλλιο πως φέρανε στη χώρα», μας λέει στη δεύτερη. Για να καταλήξει στην τρίτη: «Οι αθλητές παράδειγμα είναι γιατί μπορούνε,/ με πάθος ν’ αγωνίζονται, με τόλμη να νικούνε».
«Ξέρω μια μάχη/ απ’ όπου βγαίνουν κερδισμένοι τελικά/ κι οι δύο χτες που εξαντλήθηκαν “μέχρις εσχάτων”/ τον Έρωτα». Από το “Ψηφιδωτό” (τρίτη ποιητική σειρά) του Ιάσονα Ευαγγέλου.
