Η ζάρπα

Ζάρπα ήταν ένας δυνατός ήχος που παραγόταν από φύσημα σε μια αυτοσχέδια χοάνη που σχηματιζόταν από τον αντίχειρα και τον δείκτη σε σχηματισμό κύκλου που ερχόταν σε επαφή με τα χείλη. Το δυνατό φύσημα παρήγαγε έναν ήχο και αυτός ο ήχος λεγόταν ζάρπα.

Ο ήχος αυτός έμοιαζε με τον ήχο που παραγόταν από δυνατό φύσημα σε κουργιαλο (μεγάλο κοχύλι που αφθονούσε παλιά στη θάλασσα της Νέας Χώρας κοντά στα Μαντράκια).
Έμοιαζε επίσης με τον ήχο στρατιωτικής σάλπιγγας.

Αν αυτός που έπαιζε ζάρπα είχε δυνατούς πνεύμονες, ο ήχος ακουγόταν και σε απόσταση πάνω από τα 200 μέτρα. Η ζάρπα παιζόταν μόνο στην περιοχή του λιμανιού, στην πλατεία στο Συντριβάνι, δηλαδή την πλατεία Κολόμπο και μόνο από Κολομπίτες.

Ένας από τους πιο δυνατούς παίκτες ζάρπας ήταν ο Πέτρος ο Τσίχλης.

Ένας υπέροχος κουρέας που είχε κουρείο στην πλατεία Κολόμπο. Λεγόταν ότι η ζάρπα του Πέτρου ακουγόταν και μέχρι την πλατεία των Νέων Καταστημάτων.

Ποτέ ζάρπα δεν παιζόταν σε πολιτική συγκέντρωση. Η ζάρπα παιζόταν μόνο σε γραφικούς υποψήφιους δημάρχους ή βουλευτές.

Ένας γραφικός υποψήφιος δήμαρχος ήταν κι ένας τσαγκάρης από τη Χαλέπα, ο Γιάννης ο Ζουμής. Καλός τσαγκάρης, αλλά όταν έφταναν δημοτικές εκλογές παρατούσε το τσαγκάρικο και γινόταν υποψήφιος δήμαρχος.

Σε κάποιες δημοτικές εκλογές ο Γιάννης ο τσαγκάρης ήταν και πάλι υποψήφιος. Σε μια περιοδεία στη Νέα Χώρα τον ακολουθούσαν πολλοί νεαροί με φωνές χειροκροτήματα και ζάρπες. Όταν έφτασαν στο καφενείο του Γουνή, ο Γιάννης μπήκε μέσα μαζί και μερικοί κλακαδόροι. Τον κέρασαν κονιάκ με κάτι υπέροχα σοκολατάκια.

Ο υποψήφιος δήμαρχος τρελαινόταν για τα σοκολατάκια. Έφαγε αρκετά. Οι κλακαδόροι τον ανέβασαν σε ένα βαρέλι για να βγάλει λόγο. Άρχισε ο Γιάννης να μιλά. Η ομήγυρη έπαιζε ζάρπες, σφύριζε και χειροκροτούσε.

Κάποια στιγμή ο υποψήφιος δήμαρχος ένιωσε δυνατούς πόνους στην κοιλιά. Του είχαν δώσει σοκολατάκια με καθαρτικό. Προσπάθησε να κατέβει από το βαρέλι.

Άδικος κόπος. Οι νεαροί δεν τον άφηναν. Άρχισε να φωνάζει και να χτυπιέται. Μάταια.

Εκείνη την ώρα περνούσε από εκεί ο Μανώλης ο Σπετσάκης ο εφημεριδοπώλης. Ύψος σχεδόν 2 μέτρα. Πελώρια χέρια. Ορμάει, διαλύει τους νεαρούς και κατεβάζει τον υποψήφιο δήμαρχο από το βαρέλι.

Αμέσως ο Γιάννης έτρεξε στην τουαλέτα του καφενείου και ξαλάφρωσε. Αυτή η περιπέτεια έγινε αφορμή ο τσαγκάρης να ξαναγίνει τσαγκάρης και να πάψει να θέλει δημαρχιλίκι.

ΚΟΥΙΝ ΚΑΙ ΜΠΕΗΤΣ

Όταν γυριζόταν η ταινία Ζορμπάς, ο Άντονι Κουίν και ο Άλαν Μπέητς πολλές φορές κατέβαιναν στο Παλιό Λιμάνι είτε για τα γυρίσματα της ταινίας ή για ψυχαγωγία.

Πολλές φορές όταν περνούσαν από την πλατεία Συντριβανού -το Κολόμπο- άκουγαν να παίζονται ζάρπες. Ρώτησαν τι είναι. Τους εξήγησαν ότι ήταν ένας ήχος που παραγόταν με συνδυασμό χεριών (παλάμης) και χειλέων και ότι παίζεται για την υποδοχή κάποιου ή και λίγο πειρακτικό. Ο Άντονι Κουίν είχε δυνατά χέρια και δυνατούς πνεύμονες. Προσπάθησε να παίξει ζάρπα για μέρες, δεν τα κατάφερε όμως.

Κάποια φορά ο Μπέητς τα κατάφερε και γυρίζοντας λέει στον Κουίν “φορ γιού του γιού”.

Από τότε αυτοί που έπαιζαν ζάρπες πολλές φορές χρησιμοποιούσαν την έκφραση “φορ γιου”.

Γύρω στο 1950 μια παρέα τριών νεαρών -δυο Κολομπίτες και ένας από τον Άγιο Ιωάννη- βάδιζαν στην οδό Πανεπιστημίου στην Αθήνα. Όταν έφταναν κοντά στο θέατρο Κοτοπούλη, ακούνε μια δυνατή ζάρπα.

Στάθηκαν γιατί κατάλαβαν ότι κάποιος Χανιώτης τους είχε δει και με αυτόν τον τρόπο -με τη ζάρπα- τους έλεγε να σταματήσουν.

Πράγματι σταμάτησαν και σε λίγο έφτασε κοντά τους ένας πολύ γνωστός νεαρός από το Κολόμπο. Σήμερα ο χρόνος που στο κύλισμα του πολλά σβήνει, κατάφερε να σβήσει και τη ζάρπα. Σήμερα δεν ακούγεται, έχει μείνει μόνο μια μακρινή ανάμνηση.