Κύριε διευθυντά,
κατά τη διάρκεια της τωρινής προεκλογικής περιόδου, μεγάλο ενδιαφέρον έχει προκαλέσει η ενδεχόμενη κατάργηση του άρθρου 16 του Συντάγματος και κατ’ επέκταση η ίδρυση για πρώτη φορά ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα. Ωστόσο, οι σχετικές προτάσεις των κομμάτων δεν έχουν ικανοποιήσει. Από τη μία πλευρά, η Νέα Δημοκρατία παρουσιάζει ένα μοντέλο το οποίο θα χαρακτήριζα είτε ασαφές και πρόχειρο ,διότι δεν έχει προσδιορίσει ποια θα είναι τα κριτήρια και με ποιον τρόπο θα ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια είτε-στην πιο πιθανή εκδοχή του- αυθαίρετο, μιας και πιο πιθανή φαντάζει η δημιουργία μιας λίγο καλύτερης έκδοσης των σημερινών ΙΕΚ και Κολλεγίων και όχι Πανεπιστήμια επιπέδου Harvard, τα οποία φέρνουν ως παραδείγματα. Από την άλλη πλευρά, η αντιπολίτευση τάσσεται απόλυτα αντίθετα στην ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων στη χώρα με βασικό επιχείρημα ότι κάτι τέτοιο θα διευρύνει ακόμη περαιτέρω τις κοινωνικές ανισότητες. Κατά τη γνώμη μου το τελευταίο επιχείρημα είναι αληθές. Πρέπει, όμως, να σημειωθεί ότι ένα σημαντικό ποσοστό Ελλήνων φοιτά σε προπτυχιακό επίπεδο σε ιδιωτικά πανεπιστήμια των βαλκανικών χωρών ή της Κύπρου, κατά κύριο λόγο διότι δεν κατάφερε να εισαχθεί στα δημόσια Πανεπιστήμια της Ελλάδας μέσω των Πανελλαδικών εξετάσεων και μάλιστα ότι στη συνέχεια επιστρέφουν και αναγνωρίζουν τα πτυχία τους ως ισάξια. Συνεπώς, η πλήρης αντίθεση στο όνομα της μη διεύρυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων είναι σε μεγάλο βαθμό ανεδαφική και κοντόφθλαμη, ενώ μάλιστα στην πραγματικότητα δεν επιλύει το πρόβλημα, αλλά εθελοτυφλεί μιμούμενος την τακτική της στρουθοκαμήλου. Για αυτόν τον λόγο κρίνω σκόπιμο να προταθεί στον δημόσιο λόγο μία πρόταση από φοιτητές για φοιτητές, που θα αφορά τη συμμετοχή ιδιωτών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση με τρόπο όμως λελογισμένο, κρατικά ελεγχόμενο και όχι αυθαίρετο όπως προτείνει η παρούσα Κυβέρνηση.
Για να βρεθεί, λοιπόν, μια πραγματική λύση, οφείλουμε να εντοπίσουμε πρώτα τα βασικότερα προβλήματα, που χρήζουν επίλυσης. Ειδικότερα, κύριο πρόβλημα αποτελεί ότι ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό φοιτητών φοιτά σε χώρες της Βαλκανικής Χερσονήσου και στην Κύπρο σε πανεπιστήμια συχνά χαμηλότερου επιπέδου από τα ελληνικά και μάλιστα καταβάλλοντας σημαντικά χρηματικά πόσα τα οποία δεν ενισχύουν δικό μας ΑΕΠ. Επιπλέον, πρόβλημα αποτελεί ότι ήδη υπάρχοντα Κολλέγια έχουν βρει τεχνάσματα και “παραθυράκια”, ώστε να αναγνωρίζονται τα πτυχία τους ως ισάξια στη χώρα μας μέσω συνεργασιών με γαλλικά ή αγγλικά πανεπιστημια, χωρίς όμως αυτό να συνεπάγεται και αντίστοιχου επιπέδου σπουδές. Τέλος, αποτελεί κοινή παραδοχή όλων όσων αποτελούν μέρος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ότι τα ελληνικά ΑΕΙ δε στερούνται υψηλού επιπέδου φοιτητές και καθηγητές, αλλά κονδυλίων.
Πώς άραγε όμως μπορούν να αντιμετωπιστούν τα παραπάνω;
Μα, όπως πάντα. Με γνώμονα την καινοτομία. Στο πλαίσιο αυτό θέλω να παραθέσω την εξής πρόταση:
Αντί για την ίδρυση νέων ιδιωτικών πανεπιστημίων, τα οποία αφενός ενδεχομένως να είναι αμφίβολης ποιότητας και αφετέρου πιθανότατα να συμβάλλει στην υποβάθμιση των ήδη υπαρχόντων δημοσίων, προτείνω τη συμμετοχή ιδιωτών στα ήδη υπάρχοντα δημόσια πανεπιστήμια με το 51% να παραμένει όμως στο κράτος.
Με ποιο τρόπο θα συμβεί όμως κάτι τέτοιο και πώς θα επηρεάσει τις Πανελλαδικες εξετάσεις;
Οι Πανελλαδικές θα μετατραπούν σε σύστημα απονομής πλήρων υποτροφιών στους επιτυχόντες με διατήρηση ακεραίου του αριθμού των σημερινών εισακτέων. Σε αυτόν τον αριθμό, θα προστεθούν και εισακτέοι, οι οποίοι θα καταβάλλουν δίδακτρα αντίστοιχα με αυτά που καταβάλλονται στα Πανεπιστήμια της Κύπρου σήμερα από Έλληνες φοιτητές, τα οποία όμως θα συνυπολογίζονται στο δικό μας ΑΕΠ και θα συνεισφέρουν στην ελληνική οικονομία αυτή τη φορά.
Κάτι τέτοιο όμως δε θα οδηγήσει σε ελεύθερη εισαγωγή των πλούσιων χωρίς Πανελλαδικες ;
Όχι. Οι θέσεις αυτές θα προϋποθέτουν τη συμμετοχή σε Πανελλαδικες εξετάσεις και ο αντίστοιχος βαθμός θα αποτελεί κριτήριο προτεραιότητας για την εισαγωγή στις θέσεις αυτές.
Και πώς θα αποφευχθεί ο επιπλέον κορεσμός των “δημοφιλών” επαγγελμάτων;
Στόχος είναι η ενσωμάτωση στο ΑΕΠ της χώρας όσων έτσι κι αλλιώς επιλέγουν την ιδιωτική εκπαίδευση σε χώρες του εξωτερικού και όχι το όσο το δυνατόν μεγαλύτερο κέρδος. Για αυτό απαραίτητη είναι η μελέτη από το Υπουργείο Παιδείας και η έρευνα του αριθμού των Ελλήνων που καταφεύγουν σε αυτές τις χώρες, ώστε να υπολογιστεί ο αριθμός των επιπλέον εισακτέων. Με αυτόν τον τρόπο, θα αποφευχθεί ο επιπλέον κορεσμός των επαγγελμάτων αυτών.
Ποια θα είναι τα οφέλη μιας τέτοιας λύσης;
1. Εξασφάλιση μέσω των διδάκτρων των επιπλέον εισακτέων των απαραίτητων κονδυλίων για πρόσληψη μελών ΔΕΠ, αναβάθμιση υλικοτεχνικών υποδομών και των οπτικοακουστικών μέσων. Οι τριτοκοσμικές εικόνες των ελληνικών πανεπιστημίων θα αποτελέσουν παρελθόν.
2. Τόσο και περισσότεροι Έλληνες φοιτητές θα παραμένουν στη χώρα τους όσο και τα χρήματα θα μένουν στη χώρα τους.
3. Πρόκειται για μια μακροπρόθεσμη πολιτική, στην οποία μπορούν να συμφωνήσουν και τα τρία κόμματα που έχουν κυβερνήσει, δηλαδή Νέα Δημοκρατία, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ. Σε ένα ζήτημα τέτοιας κοινωνικής εμβέλειας η συμφωνία μεταξύ των τριών αυτών κομμάτων και υποψηφίων κυβερνητικών εταίρων τα επόμενα χρόνια είναι απαραίτητη, διότι δε νοείται το σχετικό καθεστώς να αλλάζει κάθε φορά που αλλάζει η κυβέρνηση ή πολλές φορές ακόμα και ο Υπουργός παιδείας.
Συνολικά, κατά τη γνώμη μου η πρόταση αυτή θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση για να γίνει μια πραγματική και γόνιμη διαβούλευση περί του θέματος με εγκατάλειψη των απόλυτων θέσεων κάθε πλευράς οι οποίες είναι βραχύβιες και θα διαρκέσουν μέχρι να επέλθει η σίγουρη εναλλαγή στην εξουσία.
Αποτελεί πρόταση μακράς πνοής.
Αποτελεί απόφαση ευθύνης.
Αποτελεί λύση.
Ντουντουνάκης Ιωάννης,
φοιτητής Νομικής ΕΚΠΑ
