«Εγώ έφταιγα; Ρώτησε η κοντή φούστα. Οχι, έχει τύχει και σε μένα απάντησε η μπούργκα».
Ανωνύμου
Δεν είναι ο κραυγαλέος, ο φανερός, ο κυνικός ρατσισμός. Αυτός που διαλαλείται από τα ακροδεξιά μορφώματα. Είναι περισσότερο επικίνδυνος και πιο διαδεδομένος ο κρύφιος, ο κεκαλυμμένος, ο υποδόριος, ο υφέρπων, που διαπερνά την κοινωνία οριζοντίως.
Αυτός που συγκαλύπτεται κάτω απ’ το «οι Ελληνες δεν είναι ρατσιστές». Μία εξόχως ρατσιστική δήλωση βέβαια. Ο,τι μου μοιάζει το δέχομαι, το κατανοώ, μου είναι φιλικό και οικείο. Ο,τι δεν μου μοιάζει δεν το δέχομαι, μου προκαλεί άγχος, ξενισμό, φόβο και στο τέλος το απορρίπτω.
Προπατορικό το ανθρώπινο κουσούρι, να θέλομε τον Αλλο κατ’ εικόνα και ομοίωσίν μας. Χρειάζεται άσκηση, προπαιδεία, προσπάθεια, για την κατανόηση και αποδοχή του Αλλου. Πρέπει να κατανοήσεις ότι ζούμε μέσα απ’ τον Αλλο. Τον κάθε Αλλο. Αλλιώς μένεις μισός.
Ο άνθρωπος ή θα είναι κοινωνικός άνθρωπος ζώντας με τους άλλους ή δεν θα είναι άνθρωπος αλλά ένα ανθρώπινο “υβρίδιο”. Χρειάζεται επίγνωση του γεγονότος, ότι ο άνθρωπος ρέπει προς τον αποκλεισμό, τον εγωισμό, τον εγωκεντρισμό. Χρειάζεται προσπάθεια για την εμπέδωση και ηγεμονία μιας πιο συλλογικής και αλληλέγγειας κοινωνικής συνείδησης. Για μια κοινωνία πιο ελεύθερη και πιο πλουραλιστική, που θα μπορεί σε κάποιο βαθμό να δίδει τη δυνατότητα αυτοπραγμάτωσης στους ανθρώπους.
Θα είναι κάτι σαν εξαγνισμός, σαν κάθαρση αν το φρικαλέο έγκλημα στη Ρόδο με τη νεαρή φοιτήτρια δεν το έπραξε ο Ροδίτης αλλά ο Αλβανός; Ενδεχομένως. Στα μύχια, στα βαθιά στα ανεπίγνωτα του καθενός.
15 ημέρες τώρα απ’ το πρωί μέχρι το βράδυ τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ασχολούνται με το θέμα.
Η θέαση μέσα απ’ την κλειδαρότρυπα ούτως η άλλως έχει ένα επιπλέον ερεθισμό.
Είναι ενδιαφέρον να δει κανείς μέσα απ’ τον καθρέφτη αυτού του γεγονότος όχι μόνον τον ρατσισμό αλλά και έναν εκτεταμένο και διάχυτο σεξισμό στην κοινωνία μας.
Πολλοί το εκφράζουν, πολλοί περισσότεροι το σκέπτονται: Τι δουλειά είχε κορίτσι 20 χρονών, να τρέχει 3 η ώρα τη νύχτα με φίλους σε ξένο σπίτι;
Το ίδιο ρητορικό ερώτημα δεν θα διατυπωνόταν ποτέ αν το θέμα αφορούσε αγόρι. Εχει πολύ βαθιές ρίζες ο σεξισμός στην κοινωνία.
– Τι ώρα να γυρίσω το βράδυ μπαμπά;
– Στις 11 παιδί μου.
– Μα γιατί στις 11; Αφού ο αδελφος μου γυρνούσε στις 12 όταν ήταν στην ίδια ηλικία.
– Αυτός είναι αγόρι!
Αυτομάτως ορίζεις αλλά και καθορίζεις. Από αυτή τη στιγμή εμπεδώνεται στις εν τω βαθει στιβάδες της συνείδησης το σεξιστικό πρότυπο το οποίο πολύ δύσκολα εκριζώνεται.
Λοιπόν το πραγματικό πρόβλημα θολούται. Φεύγει η εστίαση από τον φόνο και πάει στο αν το έκανε ο Ροδίτης ή ο Αλβανός. Φεύγει το πρόβλημα απ’ τη σεξουαλική κακοποίηση και τον αποτρόπαιο φόνο και πάει στο πόσο μπορεί να έχει ευθύνη και η κοπέλα.
Γράφει το 1967 ο Γκυ Ντεμπόρ,στο εμβληματικό βιβλίο του, η κοινωνία του θεάματος: Το θέαμα δεν μπορεί να εννοηθεί ως κατάχρηση ενός κόσμου της όρασης, ως το προϊόν των τεχνικών μαζικής διάχυσης εικόνων. Είναι μάλλον μια άλλη κοσμοθεώρηση που έγινε πραγματική…
Φανταστείτε τι θα έγραφε σήμερα… για την κοινωνία μας.
Ο ψευδόκοσμος της εικόνας και της δημοσιότητος μπορεί να εκτοπίσει ακόμα και τον άφατο πόνο της απώλειας ενός παιδιού. Αντί για τον σπαραγμό… η δήλωση στην κάμερα.
Πόσο πιο παροξυσμική μπορεί να γίνει πια η αλλοτρίωση του ανθρώπου;
