Ηγεµονισµός

Το ζήτηµα των συµµαχιών στα κόµµατα, σε εθνικό επίπεδο έχει ιστορία στη βάση στρατηγικών στόχων µε πρωταγωνιστικό ρόλο την αριστερά. Το Κοµµουνιστικό Μανιφέστο, που το ΚΚΕ δεν εφάρµοσε ποτέ, αναφέρει ότι οι οπαδοί εργάζονται παντού για τη συνεννόηση των δηµοκρατικών κοµµάτων όλου του κόσµου.
Το ΕΑΜ µετεµφυλιακά, η Ε∆Α µεταδικτατορικά και ο Ανδρέας ύστερα, που χαρακτήριζε το ΠΑΣΟΚ “φορέα της αλλαγής”, δεν δεχόταν συνεργασία µε το ΚΚΕ. Αργότερα µε τη συγκρότηση του Συνασπισµού της Αριστεράς και της Προόδου το 1989 έγιναν συζητήσεις συνεργασίας ΠΑΣΟΚ – Αριστεράς, αλλά δεν αξιοποιήθηκαν. Η διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ θέσπισε την απλή αναλογική, αλλά γύρισε µπούµερανγκ µε συνέπεια να βγει κερδισµένη η Ν.∆. απ’ αυτήν την εκλογική αναµέτρηση.
Ο αρχηγισµός στην εποχή µας συντελεί ώστε πάνω στον ηγέτη να συγκεντρώνεται ολόκληρη η “νοµενκλατούρα”, τα πρόσωπα που κατέχουν τις σηµαντικές θέσεις στον κοµµατικό µηχανισµό και ως εκ τούτου ο αρχηγός ταυτίζεται µε τη δυναµική του κόµµατός του.
Του Κ. Καραµανλή συνέπιπταν οι απόψεις µε τη “µεταδικτατορική δεξιά”. Προσπάθησε ν’ αποκτήσει ευρωπαϊκό προσωπείο, µέχρι που παραιτήθηκε για να ανέλθει στο πολιτειακό αξίωµα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου χαρακτηρίστηκε ως εκπρόσωπος της αριστερής σοσιαλδηµοκρατίας, έγινε ο χαρισµατικός ηγέτης, αλλά απεχώρησε λόγω υγείας και “κατέληξε” πριν το τακτικό Συνέδριο του 1996. Ο κ. Τσίπρας ως οπαδός της αντιµνηµονιακής αριστεράς αντιστάθηκε αρχικά στην παγκοσµιοποιηµένη πολιτική, αλλά κατόπιν αναγκάστηκε να συµβιβαστεί µε το ευρωπαϊκό κατεστηµένο και απέτυχε να περάσει τη σοσιαλδηµοκρατία στο επόµενο σκαλοπάτι, να πάει αριστερότερα, µε αποτέλεσµα τη βαριά ήττα σε δύο πρόσφατες βουλευτικές εκλογές και να παραιτηθεί.
∆ιαφαίνεται στην πολιτική και ένας άλλος τύπος αρχηγισµού, όπου ο εκάστοτε πρόεδρος ενός κόµµατος ή συνασπισµός συµµαχιών, επιδιώκει να αυτονοµείται µε την επικοινωνιακή αξιοποίηση και τη διαµεσολάβηση των κυρίαρχων ΜΜΕ που διαµορφώνουν την κοινή γνώµη. Συνέβη τούτο στην εκλογή του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ από τη βάση, δηλαδή από πολίτες, που είδαν πόρτα ανοιχτή και µπήκαν και µε δύο ευρώ ψήφισαν, αφού οι ισχυροί διαµορφωτές της κοινής γνώµης µπόρεσαν να επηρεάσουν ακόµα και τους άσχετους, να ψηφίσουν έναν πρόεδρο σύµφωνα µε την εικόνα που του είχαν κατασκευάσει.
Για ένα τέτοιον ηγέτη δεν τίθεται θέµα αµφισβήτησης, να εκπέσει του αξιώµατος του, εκτός αν οικειοθελώς ήθελε να αποχωρήσει. ∆εν θα ήταν, όµως, το ίδιο, αν ο πρόεδρος εξελέγετο απ’ το Συνέδριο, οπότε σε περίπτωση σοβαρών αντιθέτων προς το καταστατικό λόγων, θα µπορούσε ένα έκτακτο Συνέδριο, να άρει την εκλογή.
Οι επαΐοντες βοούσαν ότι αν ο αρχηγός εκλεγεί από οπαδούς της βάσης, θα προκληθεί αγεφύρωτο χάσµα µεταξύ του κόµµατος και του “ηγεµόνος”.