Κηλόχορτο
Bιότοπος – περιγραφή
H λατινική ονομασία του βοτάνου είναι HERNIARIA glabra L. (Ερνιάρια η λεία). Ανήκει στην οικογένεια των Καρυοφυλλωδών. Τη συναντούμε με το όνομα Ερνιάρια ή Κηλόχορτο. Είναι ετήσιο ή βραχύβιο πολυετές που φύεται σε αλκαλικά εδάφη τα οποία κρατούν την υγρασία. Είναι είδος πολύ κοινό στην Ελλάδα, που συναντάται σε αμμώδεις και άγονους τόπους.
Φυτό κατάλληλο για εδαφοκάλυψη και με ιδιαίτερη προτίμηση σε προσήλιες θέσεις φύτευσης. Φυτεύεται σε σκληρά και καλά στραγγιζόμενα εδάφη και σε βραχώδη σημεία.
Το φυτό έχει τρυφερό στριφογυριστό κορμό που φτάνει σε ύψος τα 20 εκατοστά, λεπτούς πλάγιους βλαστούς με μικρά μακρόστενα φύλλα πράσινου χρώματος και μικροσκοπικά άνθη πράσινου χρώματος που βγαίνουν σε τσαμπιά από 7 έως 10 μαζί, χωρίς φυλλαράκια στη βάση τους. Τα άνθη είναι ερμαφρόδιτα (έχουν και αρσενικά και θηλυκά όργανα) και γονιμοποιούνται με τα έντομα.
Ιστορικά στοιχεία
Βότανο γνωστό από την αρχαιότητα το κηλόχορτο, το οποίο παρά την ονομασία του δεν χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία της κήλης αλλά για ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος. Πιθανόν η ονομασία αυτή να προήλθε από την ιδιότητα του βοτάνου να ανακουφίζει το στομάχι και τα έντερα γιατί η κήλη συχνά συνδεόταν με εντερικές διαταραχές.
Στη λαϊκή ιατρική χρησιμοποιήθηκε ακόμη ως φυσικό αντιαιμορραγικό μέσο, για εσωτερικές και εξωτερικές αιμορραγίες, γυναικολογικές μητρορραγίες, ύστερα από αποβολή ή γέννα. Υπερβολικά έμμηνα και εξωτερικές αιμορραγίες μικρών πληγών.
Συστατικά – χαρακτήρας
Το βότανο περιέχει κουμαρίνες, φλαβονοειδή, φαινολικά οξέα, πτητικές ουσίες και σαπωνίνες.
Οι θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού οφείλονται κατά κύριο λόγο στις διουρητικές ιδιότητες των σαπωνινών.
Aνθιση – χρησιμοποιούμενα μέρη
– συλλογή
Το βότανο ανθίζει από τον Μάιο έως τον Ιούλιο. Οι σπόροι του φυτού ωριμάζουν τον Αύγουστο. Για θεραπευτικούς σκοπούς χρησιμοποιούνται τα αέρια μέρη του φυτού. Συλλέγεται κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας και αποξηραίνεται, αν όμως χρησιμοποιηθεί φρέσκο έχει ακόμα καλύτερα αποτελέσματα.
Θεραπευτικές ιδιότητες και ενδείξεις
Το βότανο έχει ιδιότητες αντιφλεγμονώδεις, απολυμαντικές, διουρητικές, σπασμολυτικές και αντιδιαρροϊκές. Δρα ως εφιδρωτικό, αποτοξινωτικό, τονωτικό, παυσίπονο, αντιπυρετικό και επουλωτικό πληγών. Eχει την ικανότητα να αποβάλει τις πέτρες και την άμμο από νεφρά, ουρήθρα και χοληδόχο κύστη και αυξάνει την αποβολή των υγρών από τον οργανισμό βελτιώνοντας γενικά τον μεταβολισμό του οργανισμού.
Για τα πρηξίματα των ποδιών χρησιμοποιείται το έγχυμα του βοτάνου ή το φυτό φρέσκο και πολτοποιημένο σε κομπρέσες, που γίνονται κατά τη διάρκεια της νύχτας. Το έγχυμα του φυτού συστήνεται για την κίτρινη όψη που οφείλεται σε πέτρες στη χολή.
Επίσης λαμβάνεται για διαταραχές του μεταβολισμού των αλάτων στον οργανισμό, σε ποδάγρα, πολυαρθρίτιδα και παχυσαρκία. Δρα θετικά ως αντιπυρετικό σε φλεγμονές των πνευμόνων βρογχίτιδα, βρογχικό άσθμα, πλευρίτιδα, δύσπνοια, φυματίωση των πνευμόνων, βήχα και κοκίτη.
Το κηλόχορτο είναι ορεκτικό και ευεργετικό για γαστρίτιδα, έλκη στομάχου και δωδεκαδακτύλου, σε διάρροιες και διαταραχές του στομάχου και του εντερικού συστήματος, όπως π.χ. δυσεντερία. Είναι χρήσιμο στις ασθένειες του συκωτιού και του παγκρέατος, σε περίπτωση διαβήτη.
Το βότανο δρα τονωτικά στο νευρικό σύστημα και χρησιμοποιείται στη νευρική εξάντληση, σαν δυναμωτικό μέσο ύστερα από βαριές ασθένειες, στην αδυναμία στα γεράματα και σαν σπασμολυτικό μέσο στις νευρασθένειες, ρευματαλγίες, πονοκέφαλους και για το κατέβασμα της πίεσης.
Στις φλεγμονές της στοματικής κοιλότητας και στη βραχνάδα το έγχυμα του φυτού ανακουφίζει. Χρησιμοποιείται για πλύσεις στη λευκόρροια και για κομπρέσες (με φρέσκο πολτοποιημένο χόρτο) σε ελκώδεις πληγές, καψίματα, χτυπήματα, πρηξίματα και καλόγερους.
Παρασκευή και δοσολογία
Το έγχυμα γίνεται με 2-3 κουταλάκια του τσαγιού ξηρό βότανο σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό το οποίο αφήνουμε σκεπασμένο για 15 λεπτά. Στη συνέχεια σουρώνουμε και πίνουμε πρωί και βράδυ.
Υπό μορφή βάμματος η ημερήσια δοσολογία είναι 3έως 4 σταγόνες την ημέρα με λίγο νερό πριν το φαγητό.
Προφυλάξεις
Το βότανο πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή, ξεκινώντας τη θεραπεία από μικρές δόσεις και αυξάνοντας τη δόση σταδιακά. Το κηλόχορτο δεν πρέπει να χρησιμοποιείται στις οξείες φλεγμονές των νεφρών και της ουρήθρας και στην εγκυμοσύνη.
Υ.Σ.: Όλα τα προηγούμενα άρθρα της στήλης μπορούμε να τα βρούμε στη διεύθυνση www.herb.gr.
Επίσης αν κάποιος φίλος αναγνώστης γνωρίζει οποιαδήποτε θεραπευτική ιδιότητα βοτάνου του τόπου μας που δεν είναι ευρέως γνωστή ή έχει κάποιο ερώτημα μπορεί να το απευθύνει στην ηλεκτρονική διεύθυνση info@herb.gr
