«…Οταν βγήκε ο παππούς έξω, ένα ξαφνικό μπουρίνι είχε σβήσει τη φωτιά. Επεσε βουβαμάρα στη φυλή. Ο παππούς όμως τους καθησύχασε. “Τώρα ξέρουμε!” τους είπε χειρονομώντας με σιγουριά. “Αυτό” φωτίζει, ζεσταίνει, κάνει κάρβουνο ό,τι αγγίζει… θα περιμένουμε και πάλι να το στείλει από τον ουρανό το Μεγάλο Φως και θα το εγκλωβίσουμε. Θα κρατήσουμε ένα κομμάτι του ζωντανό. Κι επειδή όταν του κάνεις ένα δυνατό “φουου” σβήνει, θα το ονομάσουμε “φωτιά”…».
Τα παραπάνω είναι ένα μικρό απόσπασμα από το ιδιαίτερα ενδιαφέρον βιβλίο της Αγγέλας Μάλμου “Ίγμα, η Ανατολή”, το οποίο κέρδισε το πρώτο βραβείο της “Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς” στην κατηγορία του μυθιστορήματος με θέμα τη ζωή των προϊστορικών ανθρώπων, με αθλοθέτη τον εκδοτικό οίκο “Κέδρο” ο οποίος και το εξέδωσε.
Στο βιβλίο, ως αφιερωματική προμετωπίδα είναι γραμμένο: “Σ’ ένα κόσμο που όλο και τον μικραίνει η έλλειψη της ιδέας ότι όλοι ανήκουμε στην ίδια οικογένεια, ο καθένας μας χρειάζεται όλους τους άλλους. Πρέπει να αναζητήσουμε τον άνθρωπο όπου κι αν βρίσκεται”. Και πράγματι αυτό κάνει το βιβλίο.
Πρόκειται για ένα εξαιρετικά καλογραμμένο παιδικό μυθιστόρημα, που συναρπάζει τον αναγνώστη -τον δύσκολο μικρό αναγνώστη- και τον βοηθά να επικοινωνήσει με την ομορφιά, το μεγαλείο, αλλά και την τραγικότητα της ζωής.
Η συγγραφέας με τη γοητεία της φαντασίας της μας αποκαλύπτει την αντοχή της ανθρώπινης θέλησης, τη δύναμη της παρατηρητικότητας, την εφευρετικότητα και το πείσμα της καθώς αντιμετωπίζει τις τρομακτικές και απρόβλεπτες δυνάμεις της φύσης.
Η ιστορία εκτυλίσσεται κάπου στα βουνά μεταξύ Μακεδονίας και Θεσσαλίας στην περιοχή της σημερινής Καλαμπάκας, πριν από… 65.000 χρόνια.
Μια μικρή φυλή πρωτογόνων (Νεαντερνταλένιους τους ονομάζει η συγγραφέας), στην οποία πρωταγωνιστικό ρόλο παίζει ένα χαρισματικό κορίτσι, η Ίγμα, κινείται ανάμεσα στο βουνό και τον κάμπο, στην προφυλαγμένη σπηλιά και την απροστάτευτη πεδιάδα. Τα μέλη της επικοινωνούν με “σκεπτόμενους” φωνητικούς ήχους και συλλαβές, έχουν μια ιεραρχία που τη σέβονται, τιμούν τους προγόνους και η ζωή τους επηρεάζεται από το Μεγάλο και το Μικρό Φως (Ήλιος – Σελήνη).
Με την παρατηρητικότητα ανακαλύπτουν τη “γλώσσα της πέτρας”, τιθασεύουν τη φωτιά που τυχαία ανάφτηκε από κεραυνό, εξημερώνουν τον σκύλο “κι όλο μάζευαν αναμνήσεις, γνώσεις κι εντυπώσεις οι άνθρωποι της φυλής τα καλοκαίρια, για να ’χουν να τις διηγούνται τα βράδια του χειμώνα όταν θα μαζεύονταν στους στρωμένους με τις πιο παχιές τους γούνες κοιτώνες της αγαπημένης τους σπηλιάς”. Κι όλα αυτά επειδή, όπως έλεγε ο Μάγος “Όταν τα παιδιά μας γνωρίζουν τι έχει περάσει η φυλή, σίγουρα θα την αγαπήσουν περισσότερο και όταν χρειαστεί θ’ αγωνιστούν για την επιβίωσή τους”.
Ο σημερινός αναγνώστης του βιβλίου και ιδιαίτερα τα παιδιά μαθαίνουν με γλαφυρό τρόπο την προϊστορία, τη ζωή των μακρινών σπηλαιόβιων προγόνων μας, τους κινδύνους που αντιμετώπιζαν, τα ήθη και τις συνήθειές τους. Συμπορεύονται και συμπάσχουν με τους ήρωες του μυθιστορήματος και ζουν μαζί τους όλες τις περιπέτειες της φυλής. Η σαφήνεια, η ακρίβεια και η χάρη της περιγραφής δίδουν στο έργο μια ιδιαίτερη ποιότητα που κρατεί αδιάπτωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Και παρά το γεγονός ότι ο χώρος της προϊστορίας είναι δύσβατος επειδή είναι ελλιπέστατες οι σχετικές πληροφορίες, δεν παύει να είναι γοητευτικός. Και αυτό το στοιχείο εκμεταλλεύτηκε η Αγγέλα Μάλμου και χάρισε στα Ελληνόπουλα ένα ξεχωριστό βιβλίο τόσο σε σύλληψη όσο και σε πληροφόρηση. Το βιβλίο “Ίγμα, η Ανατολή” αν και δεν έχει καθόλου διδακτισμό, αποτελεί ένα μάθημα πολιτισμού για όλους… θερμά συγχαρητήρια!
