Για τις δύο τραγωδίες της δεκαετίας του ’60… ναυάγιο “Ηράκλειον”, συντριβή αεροσκάφους Ολυμπιακής (“Χανιώτικα νέα” 9-12-22, σελίδα 9, ρεπορτάζ του Γιώργου Κώνστα(*).
…Βλέπω στη φωτ., το υψωμένο χέρι της απόγνωσης, ανδρικό -προφανώς- χέρι της απόγνωσης. Αναδύεται στο γνωστό μνημείο της Χανιωτόπολης, από την “υγρή απειλή” θανάτου ή και τον ίδιο τον θάνατο, κι η σκέψη μου καθορίζεται, αυτομάτως!
Γι’ αυτό, το μικρό τούτο και ταπεινό προσκύνημα, με πάει στην εποχή, στα γεγονότα, στην πρώτη μου νεότητα… Είχα τελειώσει το σχολείο μόλις, κι ο συγκλονισμός μου ήταν οξύς και καθολικός, εξάλλου!
Θ’ αναφερθώ λοιπόν, μόνο στο ναυάγιο…, καθώς και σε μια θλιβερή παράμετρο με θάνατο πνιγμού, την ίδια νύχτα, στη “Μυρτίλεια κώχη” και τ’ αγριεμένο κύμα της, κατά τον Ελευθερίου.
Μοίρα σκληρή για τον φτωχό ψαρά Νικολή Τσέγκα.
Η μοναδική(;) του περίπτωση; που βυθιζόταν σταδιακά, μπροστά στα μάτια της “καπετάνισσάς” του, ανήμπορης να τον τραβήξει κοντά της σε μιαν “ανατριχιαστική διελκυστίνδα” με το φονικό νερό.
Κι έμεινε παντέρμη, με το “ξυλάρμενο αρμενάκι” του Νικόλα της, μόνο, ν’ ακούει τον σπαραγμό και το μοιρολόι της, το ακυβέρνητο σκαρί…
Ποτέ σχεδόν δεν αναφέρεται κι αυτός ο θάνατος άδικος επίσης και πικρός, όταν ο κόσμος υποκλίνεται στα πενθισμένα καθέκαστα της “φονικής αρμύρας”, κατά τη μεγάλη νύχτα των πνιγμών!
Διακόσιες πενήντα και πλέον ψυχές, που έφυγαν την αγριεμένη νύχτα, “μονοπωλούν” τη μαυρίλα στις ζωές, τις ψυχές και τις πόρτες της πόλης, που σύρθηκε στα πονοπάτια των δακρύων και των σιωπηλών λυγμών. Φυσικό είναι, όμως, και για τον φτωχό αλιέα, τον πένητα αλιέα, η Κίσσαμος πόλη, συγκινήθηκε πολύ… Γι’ αυτόν τον “παρία” ναι, παρία της περιοχής, που τραγούδησε την ανέχειά του μ’ επίγνωση.
«…Κι επλήσιανε η φτώχεια μου,
και δε ντη νταγιαντίζω»!!
Δίχως να παίζει κανένα μουσικό όργανο, με την “μπουκόλυρα”, το στόμα δηλαδή και την ψυχή, εννοείται έδινε τον εμπνευσμένο σκοπό του συρτού, σε Χάρχαλη, Μαριάνο, Κουτσουρέλη… Κι ο Κωστής ο Μουντάκης έδωσε με σεβασμό, αγάπη και ευαισθησία στη διάρκεια, τους μελωδικούς του στίχους στον “δίσημο κυματισμό” που ύμνησε ο γερό καπετάνιος…
Αχ… «θάλασσα λεβεντοπνίχτρα που ‘ν’ ο γέρο μερακλής ο παλιός τραγουδιστής…».
«Στση Γραμπούσας τ’ ακρωτήρι», λοιπόν, και σε πολλά ταξίδια Πολιτισμού, θυμούμαι που μας ζητούσαν να το τραγουδήσουμε, τιμώντας τη Νήσο…
Τον νομό, την Κρήτη, την Πατρίδα, που θρήνησαν τόσες ψυχές εξαιτίας ολιγωριών ασυγχώρητων. Σήμερα τις επετειακές αυτές ημέρες, όλα τα γόνατα, ευρίσκονται σε κλίση, που με ακρίβεια κι ευκρίνεια, απολύει τον σεβασμό του κόσμου, για τόσο μεγάλες συμφορές, που βίωσε στη συλλογικότητά του.
