Οι περισσότεροι Χανιώτες γνωρίζουνε φατσικά ή ακουστικά το Γιάννη το Φίλη σαν τον Πρύτανη του Πολυτεχνείου Κρήτης.
Λίγοι γνωρίζουν ότι πρόκειται για μια πραγματική διάνοια και μια παγκόσμια προσωπικότητα στους τομείς της επιστήμης, της έρευνας και της λογοτεχνίας, και ένα μαχητικό υπερασπιστή του περιβάλλοντος στην επερχόμενη καταστροφή του πλανήτη την οποία ο άνθρωπος προκαλεί με τα έργα του.
Ακόμα ελάχιστοι είναι αυτοί που ξέρουνε ότι έχει προσκληθεί σε 36 χώρες για επιστημονικές διαλέξεις και ότι έφτασε η χάρη του μέχρι τη Νήσο του Πάσχα στο Νότιο Ειρηνικό, τη μακρινότερη απόσταση από τη στεριά (έξι ώρες με αεροπλάνο από τη Χιλή). Για όλες τις χώρες που επισκέφθηκε έχει γράψει οδοιπορικές εντυπώσεις εφάμιλλες με αυτές του Νίκου Καζαντζάκη που κάποιες έχουνε γίνει βιβλία.
Ένα τέτοιο βιβλίο είναι και το Ημέρες στον Οριέντε που μας παρουσίασε πρόσφατα στα Χανιά και προέκυψε από τη δεκάμηνη παραμονή του στο κράτος του Ισημερινού όπου δίδαξε στο Πανεπιστήμιό του.
Το βιβλίο αυτό, ένα ιστορικό μυθιστόρημα καταγράφει μια ιστορία έρωτα, πολέμου και κρατικής βίας. Στην υπόθεση του έργου ο πρωταγωνιστής που φρονώ ότι είναι ίδιος ο συγγραφέας, ένας απογοητευμένος από την εμπορευματοποίηση της παιδείας Ακαδημαϊκός, παραιτείται από τη θέση του και για να εκτονωθεί πηγαίνει στα νησιά Γκαλαπάγκος όπου συναντά τη Χιλιανή βιολόγο Σελέστε. Μαζί καταλήγουν στο Οριέντε όπου αναμειγνύονται στον αγώνα των Ιθαγενών κατά των εταιρειών πετρελαίου που καταστρέφουν το τροπικό δάσος της Αμαζονείας.
Στην κινηματογραφική πλοκή του έργου ο συγγραφέας μπάζει ανάλογα σημεία της κρατικής βίας στην Ελλάδα και ο αναγνώστης βυθίζεται στα φαράγγια της τέχνης του λόγου.
Για το βιβλίο αυτό ο μεγάλος διανοητής του πνεύματος Δημήτρης Κακαβελάκης αφιέρωσε (12) ολοσέλιδα σε έξι (6) συνεχόμενες κριτικές στην εφημερίδα Χανιώτικα Νέα, ενώ για κάθε άλλο βιβλίο αφιερώνει μια σελίδα.
Ύστερα από αυτά το μόνο που μένει είναι να πούμε: Θερμά συγχαρητήρια στον συγγραφέα, ότι τον αγαπούμε και τον θαυμάζουμε και ότι όλοι μας είμαστε πολύ περήφανοι γι΄αυτόν.