Ιωάννα Φόρτη: «Η μουσική είναι μία»

Η συναρπαστική σκηνική παρουσία της διακεκριμένης ερμηνεύτριας Ιωάννας Φόρτη αφήνει ένα βαθύ αποτύπωμα σε όσους έχουν την ευκαιρία να την απολαύσουν είτε στην Εθνική Λυρική Σκηνή, είτε σε κάποια μεγάλη συναυλία στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, είτε μέσα από τη συνεργασία της με τους Vamos Ensemble στην Κρήτη.
Το ρεπερτόριό της καλύπτει μια ευρύτατη γκάμα, που περιλαμβάνει όπερα, οπερέτα, μιούζικαλ, έντεχνη ακόμα και λαϊκή μουσική.
Με αφορμή την αυριανή της συναυλία στο Φρούριο Κουλέ Απτέρας, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κρήτης, οι «διαδρομές» συνομιλούν με την Ιωάννα Φόρτη για τη δύναμη της μουσικής, τη σχέση της με την Κρήτη και τα μελλοντικά της σχέδια.

Στην αυριανή συναυλία θα παρουσιάσετε έργα Μίκη Θεοδωράκη, Χρήστου Λεοντή και νεότερων συνθετών, μουσικό θέατρο, μουσικές του κόσμου. Πώς συνδυάζονται όλα αυτά σε μία συναυλία;

Αντιλαμβάνομαι τη μουσική ως Ένα. Όλα τα είδη συνδέονται. Ανεξαρτήτως τόπου ή εποχής. Οι όποιες διαφορές είναι θέμα αισθητικής και γούστου.
Στα ίδια μήκη κύματος συμπλέουμε με τους τρεις εξαιρετικούς σολίστες, τον Μάνο Σαβιολάκη (μπουζούκι, πολίτικη λύρα, φλαμέγκο κιθάρα), τον Δημήτρη Γιαννούλη (ακορντεόν, κρουστά) και τον από χρόνια συνεργάτη-βράχο και φίλο Κώστα Κεχράκο (ηλεκτρικό μπάσο, κοντραμπάσο, κιθάρα, επιμέλεια).
Στη συναυλία στις 21 Αυγούστου θα πούμε τραγούδια. Δηλαδή μουσική με λόγο… ποίηση… ιστορίες που έχουν κάτι να μας πουν. Έχουμε λοιπόν ετοιμάσει, με μεράκι κι ενθουσιασμό, ένα ακουστικό πρόγραμμα αποτέλεσμα των αναζητήσεων, των ανησυχιών και των πειραματισμών μας, με κοινά πιστεύω και αισθητική έχοντας πάντα ως προϋπόθεση τον σεβασμό στους δημιουργούς και την ειλικρίνεια απέναντι στο κοινό μας.

Διακρίνεστε σε ένα ασυνήθιστα ευρύ ρεπερτόριο (όπερα, οπερέτα, μπαρόκ, λόγια, έντεχνη και λαϊκή ελληνική μουσική, μιούζικαλ και άλλα). Τι διαφορετικό σας προσφέρει καθένα από τα είδη της μουσικής που υπηρετείτε; Αν χρειαζόταν να ξεχωρίσετε κάποιο, ποιο θα ήταν αυτό;

Κατ’ αρχάς η ενασχόληση με διαφορετικά είδη μου δίνει τη δυνατότητα να εξερευνώ συνεχώς τις δυνατότητες και τα όρια του φωνητικού μου οργάνου και του εαυτού μου.
Να βρίσκω τον τρόπο που πρέπει να τραγουδηθεί κάτι, εξυπηρετώντας αυτό που ζητάει ο συνθέτης και η γλώσσα του κειμένου.
Επίσης, μου δίνει την καταπληκτική ευκαιρία να συναντώ και να συμπράττω με μουσικούς από διαφορετικούς χώρους, με διαφορετική εκπαίδευση από τη δική μου και να πλουτίζω από τη δική τους γνώση και εμπειρία.
Τέλος μου επιτρέπει να βρίσκω τη σύνδεση μεταξύ των μουσικών ιδιωμάτων ανά τους αιώνες και μέσα στις διαφορετικές κουλτούρες, επιβεβαιώνοντάς μου ξανά και ξανά αυτό που έλεγα πριν, ότι η μουσική είναι μία.
Όσο για το αν ξεχωρίζω κάποιο είδος… θα έλεγα ότι έχω αδυναμία στο μουσικό θέατρο, αλλά όταν ασχολούμαι για καιρό μόνο με αυτό μου λείπουν όλα τα άλλα. Οπότε μάλλον δεν έχω απάντηση.

Από το Carnegie Hall της Νέας Υόρκης, στην Εθνική Λυρική Σκηνή και τις μεγαλύτερες σκηνές του κόσμου. Αύριο θα παρουσιάσετε τα “Λιθάρια στον χρόνο” στον ιστορικό χώρο του Κουλέ της Απτέρας. Ποια είναι η επίδραση του χώρου για την ερμηνεία ενός καλλιτέχνη;

Από πολύ νωρίς μπήκα στα βαθιά τραγουδώντας σε εμβληματικούς χώρους ανά τον κόσμο. Αυτό που μπορώ να πω με βεβαιότητα, μιλώ όμως αποκλειστικά για μένα, είναι ότι είτε τραγουδήσω στο μεγαλύτερο θέατρο του κόσμου είτε σε ένα μπαλκόνι το ίδιο πράγμα θα κάνω καλλιτεχνικά. Γιατί δεν ξέρω να το κάνω αλλιώς. Όμως σίγουρα η ενέργεια ενός μαγικού χώρου, όπως το φρούριο της Απτέρας που θα παίξουμε αύριο, μαζί με την ενέργεια του χανιώτικου κοινού που είναι πάντα θετική και καλοπροαίρετη, πιστεύω πως θα μας απογειώσει.

Σε αρκετές περιπτώσεις είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε την ερμηνεία σας σε συναυλίες με τους Vamos Ensamble, αλλά και στον Ερωτόκριτο του Δημήτρη Μαραμή. Και όσο κι αν “ανοίγουν τα φτερά σας” με νέες και σπουδαίες συνεργασίες, πάντοτε βρίσκετε τρόπους να επιστρέφετε στην Κρήτη, όπως η αυριανή εκδήλωση που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κρήτης. Ποια είναι η σχέση σας με τον τόπο μας και τους ανθρώπους του;

Ως κόρη Χανιώτισσας έχω περάσει όλα μου τα καλοκαίρια στα Χανιά ως παιδί, έχω κολυμπήσει κι έχω παίξει στις περισσότερες παραλίες· ως έφηβη έχω διασκεδάσει, έχω ερωτευτεί, έχω κλάψει· μεγαλύτερη έχω γυρίσει τα βουνά και τα χωριά, έχω γευτεί τα φαγητά και έχω πιει τσικουδιές με τους ανθρώπους, έχουμε τραγουδήσει μαζί, έχουμε χορέψει… έχω και υπέροχους συγγενείς εδώ…
Τον τόπο αυτόν τον αγαπώ. Εύχομαι και πιστεύω κάποτε να καταλήξω να ζω εδώ.

Μετά τα δύο δύσκολα χρόνια της πανδημίας, τόσο οι δημιουργοί όσο και το κοινό, επανέρχονται στους συναυλιακούς χώρους και στα θέατρα με μεγάλο ενθουσιασμό. Πως αντιμετωπίσατε εσείς όλη αυτήν την πρωτόγνωρη κατάσταση;

Αρχικά ένιωσα θυμό, κυρίως όταν αντιλήφθηκα ότι εμείς οι εργάτες του πολιτισμού αντιμετωπιζόμαστε ως αναγκαίο κακό ή στην καλύτερη περίπτωση είμαστε μια πολυτέλεια.
Αισθάνθηκα βαθιά τον περιορισμό, μου κόστισε ψυχολογικά και σωματικά. Έχω αναθεωρήσει αρκετά τις σκέψεις μου για τη ζωή, την τέχνη μου και το μέλλον. Πορεύομαι προσεκτικά, δεν επενδύω μακροπρόθεσμα και συνεχίζω πάντα να μελετώ και να βελτιώνομαι με κάθε τρόπο και σε κάθε επίπεδο.
Ευτυχώς στον δρόμο αυτό έχω σπουδαίους συνεργάτες.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

Το επόμενο project, για το οποίο δουλεύουμε πυρετωδώς παράλληλα αυτόν τον καιρό, με τους ίδιους μουσικούς συν τον Μανώλη Κανακάκη (πιάνο, κανονάκι), είναι η παράσταση με τίτλο «Ο Μίκης αφηγείται» στις 4 Σεπτεμβρίου στο «Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης». Η παράσταση βασίζεται σε αφηγήσεις του συνθέτη, οι οποίες θα ακούγονται μέσω ενός sound installation πολυκάναλου συστήματος μέσα στην περιοχή του κοινού και θα συνδιαλέγονται με τις μουσικές και τα τραγούδια του που θα παίζονται στη σκηνή από διαφορετικό ηχητικό σύστημα.
Η ιδέα είναι εξ ολοκλήρου του Κώστα Κεχράκου και υλοποιείται με τη συμβολή του ΕΛΜΕΠΑ (Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπηστήμιο-Τμήμα Μουσικής Τεχνολογίας & Ακουστικής). Έχοντας ακούσει ήδη ώρες διηγήσεων, μέσα από τις οποίες περνάει όλη η ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, πιστεύω πως αυτό το project πρέπει και είναι ανάγκη να παρουσιαστεί σε πολλές ακόμα πόλεις της Ελλάδας και όχι μόνο.
Στις 26 Οκτωβρίου θα συμμετέχω σε συναυλία αφιέρωμα στη Σοφία Βέμπο με την Ορχήστρα σύγχρονης μουσικής της ΕΡΤ.
Το 2023 «Η συμφωνία της μετανάστευσης- Dark Waters» του Τούρκου συνθέτη Φουάτ Σακά που πρωτοπαρουσιάστηκε στις 10 Ιουνίου 2022 στην Κωνσταντινούπολη και στην οποία συμμετείχα, θα ταξιδέψει στη Γερμανία, αρχικά στην Κολονία και στη συνέχεια σε Βερολίνο, Μόναχο, Στουτγκάρδη και Αμβούργο.
Το 2023 επίσης θα πάρω μέρος στην παράσταση «Σαρλότ» της Λίνας Ζάχαρη, ένα σύγχρονο έργο μουσικού θεάτρου βασισμένο στο Βέρθερο του Γκέτε για φωνή και μικρό ορχηστρικό σύνολο (ημερομηνία και τόπος Θ.Α)
Επίσης, ετοιμάζω τις προσωπικές μου συναυλίες για τον χειμώνα και εύχομαι του χρόνου το καλοκαίρι να ξανανταμώσουμε στην Κρήτη σε έναν ακόμα μαγικό χώρο, όπως αυτόν αύριο στην Απτέρα.

H ΣΥΝΑΥΛΙΑ

Η συναυλία με την Ιωάννα Φόρτη θα πραγματοποιηθεί αύριο Κυριακή 21 Αυγούστου στις 9 το βράδυ στο Φρούριο Κουλέ Απτέρας.
Οπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση, «η Ιωάννα Φόρτη έρχεται στην Κρήτη με αποσκευές το πλούσιο ρεπερτόριό της από τις συνεργασίες της με τους Μίκη Θεοδωράκη, Χρήστο Λεοντή και νεότερων συνθετών, την πολύχρονη εμπειρία της στο μουσικό θέατρο, τις δισκογραφικές της συμμετοχές και τους ευέλικτους πειραματισμούς της στα διαφορετικά είδη και τις μουσικές του κόσμου. Όχημά της μια ομάδα φίλων μουσικών, που μαζί «συνεργούν» σε ένα ξεχωριστό πρόγραμμα με αφηγήσεις και προσωπικές εξομολογήσεις από τη μέχρι τώρα διαδρομή της στο τραγούδι».

Οι συνεργάτες:
Μάνος Σαβιολάκης – Μπουζούκι, κιθάρα, πολίτικη λύρα
Δημήτρης Γιαννούλης – Ακορντεόν
Κώστας Κεχράκος – Κοντραμπάσο, ηλεκτρικό μπάσο, λαούτο, ακουστική κιθάρα

Η συναυλία πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κρήτης και η είσοδος για το κοινό θα είναι ελεύθερη.