» Καθηγητής Ακτομηχανικής στο Imperial College London
«Σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αύξηση στην ένταση και συχνότητα πολλών καταστροφικών φαινομένων. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που συναντούμε πλέον συνδέονται με τα αυξανόμενα πλημμυρικά επεισόδια και τη διάβρωση. Οι επιπτώσεις αυτών των φαινομένων είναι ξεκάθαρες: καταστρέφονται κτίρια και υποδομές, εμποδίζεται η επιχειρηματική δραστηριότητα και συχνά κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές».
Γα παραπάνω επισημαίνει σε συνέντευξή του στα “Χανιώτικα Νέα” ο Δρ. Ιωάννης Καρμπαδάκης, καθηγητής Ακτομηχανικής στη σχολή Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος του Imperial College London στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στα Χανιά.
Στη συνέντευξή του, μιλά για την ζωή του στο Λονδίνο και για το κατά πόσο σημαντική είναι η ακτομηχανική ειδικά στις μέρες μας με τις τόσες περιβαλλοντικές προκλήσεις.
•Πώς λάβατε την απόφαση να εργαστείτε στο Λονδίνο;
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στα Χανιά. Σπούδασα Πολιτικός Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) όπου και έκανα μεταπτυχιακό στη Σχολή Ναυπηγών. Τελειώνοντας τις σπουδές και τις στρατιωτικές μου υποχρεώσεις, είχα πάρει απόφαση να κάνω διδακτορικό και να επιδιώξω ακαδημαϊκή καριέρα σε θέμα συναφές με τη θάλασσα. Μετά από έρευνα έκανα αιτήσεις σε διάφορα πανεπιστήμια. Το Imperial College London ήταν από τις πρώτες μου επιλογές μιας και το τμήμα Πολιτικών Μηχανικών είναι διαχρονικά ένα από τα καλύτερα διεθνώς. Επιπλέον παράγοντες που βοήθησαν στην επιλογή αυτή ήταν η πολυπολιτισμικότητα που συναντά κανείς στο Λονδίνο, η εμπειρία του να ζεις σε ένα μεγάλο μητροπολιτικό κέντρο καθώς και η μεγάλη γκάμα δραστηριοτήτων και ψυχαγωγικών επιλογών που χαρακτηρίζουν την πρωτεύουσα της Αγγλίας. Έτσι, όταν μου προσφέρθηκε μια γενναιόδωρη υποτροφία για έρευνα στο αντικείμενο της στατιστικής των κυματισμών, δέχθηκα την πρόταση χωρίς δεύτερη σκέψη. Μετά το διδακτορικό μου άρχισα να εργάζομαι ως καθηγητής ακτομηχανικής και στατιστικής στο ίδιο πανεπιστήμιο.
• Ήταν εύκολη υπόθεση η εύρεση εργασίας στο εξωτερικό; Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε στην αρχή;
Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, η εύρεση εργασίας στο Λονδίνο είναι πιο εύκολη σε σχέση με την Ελλάδα. Η αγορά είναι μεγάλη, η οικονομία πάει καλά και επιδιώκεται συνεχώς περισσότερη ανάπτυξη. Έτσι είναι πιο εύκολο να βρει κανείς απασχόληση στον τομέα που πραγματικά ενδιαφέρεται και όχι απλά μια ευκαιριακή εργασία. Είναι ελάχιστα τα παραδείγματα φοιτητών μου που δεν βρήκαν δουλειά μέσα σε ένα εξάμηνο από την αποφοίτηση τους. Η εύρεση εργασίας τόσο σε ιδιωτικούς όσο και σε δημόσιους φορείς είναι συνάρτηση της αριστείας, της αποδοτικότητας και των ειδικών δεξιοτήτων των αιτούντων. Συγχρόνως υπάρχει μεγάλη προσπάθεια να απαλειφθούν φαινόμενα ρατσισμού, σεξισμού και άνισης μεταχείρισης εργαζομένων, ώστε να μπορούν όλοι να πετύχουν με βάση την αξία τους.
Παρά την εκτεταμένη προσφορά εργασίας, σε πολλά επαγγέλματα υπάρχει μεγάλη ζήτηση. Για παράδειγμα, οι ακαδημαϊκές θέσεις είναι μια κατηγορία επαγγελμάτων όπου ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος και διεθνής. Τα πανεπιστήμια ενδιαφέρονται απλά να προσλάβουν τους καλύτερους και δεν περιορίζονται στην εγχώρια αγορά. Στη δική μου περίπτωση, η θέση στο Imperial College London ήταν σχετικά εύκολη υπόθεση. Αυτό γιατί το πανεπιστήμιο εκτίμησε τις προοπτικές της έρευνας στον τομέα μου και την δυνητική σημασία που έχει η ακτομηχανική για την κοινωνία και την οικονομία. Ένας ακόμη παράγοντας που βοήθησε την υποψηφιότητα μου ήταν σίγουρα οι καλές κριτικές σχετικά με τη διδασκαλία που είχα λάβει από φοιτητές τα προηγούμενα χρόνια.
• Πόσο σημαντική είναι η ακτομηχανική ειδικά στις μέρες μας με τις τόσες περιβαλλοντικές προκλήσεις;
Όταν μιλάμε για ακτομηχανική αναφερόμαστε σε όλες εκείνες της διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στην θαλάσσια περιοχή κοντά στις ακτές. Αν αναλογιστεί κανείς ότι περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει και δραστηριοποιείται σε απόσταση μέχρι 100 χιλιόμετρα από την ακτή, είναι ξεκάθαρο ότι η επιρροή αυτών των διεργασιών είναι ιδιαίτερα σημαντική για την κοινωνική και οικονομική δραστηριότητα. Οι μεγαλύτερες προκλήσεις που συναντούμε αυτές τις μέρες συνδέονται με τα αυξανόμενα (σε ένταση και αριθμό) πλημμυρικά επεισόδια και τη διάβρωση. Οι επιπτώσεις αυτών των φαινομένων είναι ξεκάθαρες: καταστρέφονται κτίρια και υποδομές, εμποδίζεται η επιχειρηματική δραστηριότητα και συχνά κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές.
Ερευνητικά, αυτό που προσπαθούμε να πετύχουμε είναι η καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών που οδηγούν στις παραπάνω αστοχίες και να προτείνουμε λύσεις ώστε να ελαχιστοποιήσουμε την έκθεση του ανθρώπου σε αυτές τις αντίξοες περιβαλλοντικές φορτίσεις. Για να τα πετύχουμε αυτά, χρησιμοποιούμε εργαλεία όπως η πειραματική διερεύνηση, οι προχωρημένες αριθμητικές προσομοιώσεις και η ανάλυση δεδομένων πεδίου. Χρησιμοποιούμε τα αποτελέσματα αυτά ώστε να περιγράψουμε μαθηματικά και με ακρίβεια το θαλάσσιο περιβάλλον, να προβλέψουμε με εμπιστοσύνη τις πιθανότητες εμφάνισης μεγάλων κυματισμών που θα απειλήσουν κατασκευές και θα προκαλέσουν πλημμύρες, όπως επίσης και να περιγράψουμε την εξέλιξη της ακτογραμμής και του βυθού. Τα προβλήματα αυτά είναι μη-γραμμικά και πολυπαραμετρικά· ως εκ τούτου, η επίλυση τους είναι ιδιαίτερα απαιτητική.
Αναφορικά με τη ένταση και συχνότητα πολλών καταστροφικών φαινομένων, πρέπει να σημειωθεί πως σε παγκόσμιο επίπεδο παρατηρείται μια σαφής επιδείνωση της κατάστασης. Παρατηρούμε περισσότερες καταστροφές απ’ ότι παλαιότερα. Υπάρχουν πολλές και διάφορες αιτίες για αυτό. Πρώτον, η κλιματική αλλαγή οδηγεί σε αύξηση της μέσης στάθμης της θάλασσας που αυτομάτως αυξάνει τις πιθανότητες πλημμύρας από τη θάλασσα. Ταυτόχρονα, η ψηλότερη μέση στάθμη της θάλασσας επηρεάζει και την στάθμη των ποταμών που εκβάλλουν σε αυτή και κατά συνέπεια αυξάνονται και οι πιθανότητες αστοχίας στις όχθες των ποταμών. Δεύτερον, σε πολλές περιοχές στον πλανήτη καταγράφεται μεγαλύτερη συχνότητα καταιγίδων ή/και εμφάνιση καταιγίδων με αρκετά μεγαλύτερη ένταση. Με τη σειρά τους αυτές οι καταιγίδες καταπονούν τα έργα προστασίας της ακτής και οδηγούν σε περαιτέρω διάβρωση. Σε αυτό πρέπει κανείς να συνυπολογίσει ότι ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτών των κατασκευών είχε θεμελιωθεί πριν αρκετά χρόνια που σημαίνει ότι είτε έχουν φθαρεί από τη λειτουργία τους είτε είχαν σχεδιαστεί για λιγότερο ακραίες συνθήκες. Τέλος, οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις παίζουν και αυτές πολύ μεγάλο ρόλο στη στατικότητα των κατασκευών και τη διάβρωση. Για παράδειγμα, σε περιοχές που έχουν κατασκευαστεί φράγματα ή παραποτάμιες κατασκευές, συχνά παρατηρείται διάβρωση τη ακτής καθώς τα φερτά υλικά (ιζήματα) που μεταφέρονταν από τα ποτάμια δεν καταλήγουν πλέον στη θάλασσα. Έτσι διαταράσσεται μια ισορροπία που έχει αναπτύξει η φύση και οδηγούμαστε συνολικά σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα διάβρωσης των ακτών.
• Ποιοι είναι οι επόμενοι – μακροπρόσθεσμοι και βραχυπρόσθεσμοι- προσωπικοί σας στόχοι; Θα παραμείνετε στη Βρετανία;
Οι στόχοι μου αυτήν την περίοδο κινούνται σε δύο άξονες. Πρώτον, να μεγαλώσω το 8-μηνών αγοράκι μας με την φροντίδα και την προσοχή που του αξίζει. Δεύτερον, να συνεχίσω την ερευνητική μου δραστηριότητα στο πανεπιστήμιο. Αυτή τη στιγμή μελετάμε προβλήματα σχετικά με τη στατιστική των κυματισμών και την βιωσιμότητα θαλασσίων κατασκευών (πλατφόρμες εξόρυξης πετρελαίου, θαλάσσιες ανεμογεννήτριες, έργα προστασίας ακτής) που επηρεάζονται από την κλιματική αλλαγή. Αναμένεται ότι τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών θα αλλάξουν σε μεγάλο βαθμό την υπάρχουσα μεθοδολογία αξιολόγησης και σχεδίασης τέτοιων έργων.
Μέσα από τη στήλη “Χανιώτες του εξωτερικού” τα “Χ.ν.” παρουσιάζουν ιστορίες συμπολιτών μας που έφυγαν από τα Χανιά και διακρίνονται σε διάφορους τομείς στο εξωτερικό.
