Υπάρχει ελπίδα;

«Μετά τις σπουδές μου χρειάστηκα 10 χρόνια για να μάθω να σκέφτομαι σαν ψυχολόγος»                                                                                       
Howard Gardner, συγγραφέας,
καθηγητής Πανεπιστημίου

Χθες ξημέρωσε λιακάδα, μετά από μέρες ασταμάτητης βροχής. Οπως ψήλωνε ο ήλιος και το φώς έμπαινε στη ζωή μας, ελπίσαμε ότι θα άλλαζε η διάθεση μας.
Αλίμονο. Το άπλετο φως αποκάλυψε λάθη διαχρονικά που προκάλεσαν πανάκριβες καταστροφές. Κόστη που θα τα πληρώσουμε όλοι. Μακάρι να ήτανε όλα τα λάθη μας κόστη χρηματικά. Θα τα πληρώναμε και θα ξεμπερδεύαμε.
Στο σημείωμα παραθέτω μικρά φαινομενικά ασύνδετα επεισόδια που χαρακτηρίζουν λάθη, ανακολουθίες και αδυναμίες που μας εμποδίζουν να βιώνουμε την ελπίδα.
Υπάρχει άραγε ελπίδα, τα λάθη μας να μην επαναληφθούν;

Ανιαρή βαρεμάρα;
«Πως ήταν σήμερα το σχολείο;», η συνηθισμένη ερώτηση.
«Ηταν μια ανιαρή βαρεμάρα», η απάντηση, γροθιά στο στομάχι.
Αχ και να σε άκουγαν οι πολυπράγμονες υπουργοί Παιδείας κι οι σύμβουλοι τους. Τι ήθελα και ρώταγα.
«Εσύ όμως πέρασες καλά», υποθέτω.
«Ε, ναι εγώ συνήθισα πια», απαντά χαϊδευτικά.
Σκέφτομαι την κουβέντα μας κι ανατριχιάζω.
Συνήθισε στο γκρίζο, στο μουντό, στο ανιαρό…
Τι να αποζητά άραγε το νεαρό κορίτσι από το σχολείο της;
Ο καθηγητής Howard Gardner στο βιβλίο του “5 minds for the future” μας δίνει την απάντηση:
«Ο μαθητής θέλει προκλήσεις που θα κρατάνε το πνεύμα του ενεργό, να κάνει ανακαλύψεις συμμετοχικές και γιατί όχι δημιουργικά λάθη».
«Και πώς μπορεί να γίνει αυτό;», θα αναρωτηθείτε.
Μα, με περισσότερη συμμετοχή.
Είναι αρκετό; Οχι, θα χρειαστεί να αφιερώσουμε ποιοτικό χρόνο για τον κάθε μαθητή και επεξηγήσεις δοσμένες με καλή διάθεση.
Και φυσικά να γίνεται κάτι το συναρπαστικό σε κάθε μάθημα.

Στην πιάτσα
Σήμερα σε εστιατόρια και καφέ συναντάς νεαρά άτομα με φωτεινά πρόσωπα που σου λένε «Καλησπέρα» κι ας είναι 1 το μεσημέρι ή σε ρωτάνε «Να αποσύρω το πιάτο σας;».
Κι αναρωτιέσαι τέτοια γαλατική ευγένεια στα Χανιά.
Παρατηρείς προσεκτικά, κάτι δεν ταιριάζει στο σκηνικό. Γνωρίζουμε ότι τα μη γλωσσικά μηνύματα, αυτά που στέλνουμε με τα μάτια και το σώμα μας, είναι ισχυρότερα από τα γλωσσικά.
Η επιβεβαίωση έρχεται στην αποχώρηση κι αφού έχεις αφήσει ένα φιλοδώρημα που αντιστοιχεί στο 10% του λογαριασμού.
Προσπαθείς να ανοίξεις την πόρτα για να διευκολύνεις μια κυρία που έχει δυσκολία στην κίνηση. Θα περίμενες οι σερβιτόροι που είναι δίπλα να προθυμοποιηθούν να βοηθήσουν.
Αλίμονο, μένουν αγάλματα να παρατηρούν.
Η ευγένειά τους λόγια ασυνόδευτα.

Αναδρομική αφαίρεση μορίων
Το πρόβλημα της μοριοδότησης των εκπαιδευτικών μας στα δυσπρόσιτα Σχολεία του νομού σε Κάνδανο,  Παλαιόχωρα, Σφακιά ήταν ο λόγος που είχαν κενά για μήνες.
Δόθηκαν υποσχέσεις, αλλά σήμερα όλα έρχονται πάνω κάτω.
Παραθέτω την είδηση όπως δημοσιεύεται στην διαδικτυακή πλατφόρμα για την εκπαίδευση ΑΛΦΑΒΗΤΑ.
«Γίνεται διαμαρτυρία και δικαστική προσφυγή 100δων εκπαιδευτικών που για κάποιο διάστημα του επαγγελματικού τους βίου υπηρέτησαν σε δυσπρόσιτα ή/και απομακρυσμένα σχολεία.
Ο λόγος;
Τους αφαίρεσαν με Νόμο,  αναδρομικά τα μόρια που έπαιρναν από το Νόμο 3848/2014 του Υπουργού Ανδρέα Λοβέρδου.
Αυτοί οι 650 εκπαιδευτικοί ιδρύουν άμεσα σύλλογο για να υποστηρίξουν τα κεκτημένα τους».
Ανακολουθία ή λάθος σκότωσε την ελπίδα τους.

Λακκούβες διαχρονικές
Είναι αρκετές λακκούβες που κατοικούν στη μέση του οδοστρώματος εδώ και αρκετά χρόνια. Θα μπορούσαν να πάρουν βεβαίωση εντοπιότητας από τις αρμόδιες αρχές. Κάποιες είναι τυχερές. Τις επισκευάζουν σχεδόν κάθε εβδομάδα, δεν έχουν παράπονο. Είναι σαν το βδομαδιάτικο κομμωτήριο. Και μετά από λίγο χαίνουν. Ανοίγουν, μεγαλώνουν σε όλες τις κατευθύνσεις μέχρι να περάσει το συνεργείο. Τα συνεργεία έχουν δοκιμάσει όλα τα υλικά φτιασιδώματος. Κι αυτές επιμένουν.
Ρώτησα γνωστούς μηχανικούς «Φταίει το υπέδαφος», μου λένε.
«Μα, αναβλύζουν νερό».
«Ε, τότε θα είναι διαρροές από τις 400 που υπάρχουν στο δίκτυο μας».
Τώρα χάσαμε την ελπίδα ότι θα απαλλαγούμε από τις λακκούβες.

Ας κάνουμε λάθη…
Η Esther Dyson συγγραφέας του βιβλίου “Να κάνετε πάντοτε νέα λάθη” μας καλεί να διακινδυνεύουμε. Να μάθουμε να “αποτυγχάνουμε γρήγορα”, στη συνέχεια να κάνουμε κι άλλα λάθη για να βαθύνουμε τη γνώση μας.
Και πώς γίνεται αυτό;
Η ίδια προτείνει οι γονείς να εκθέτουν τα παιδιά τους σε δημιουργικές δραστηριότητες που δεν περιλαμβάνουν επιλογές σωστό/λάθος ή νίκη/ήττα.
Μια προσέγγιση που αν την ακολουθήσουμε για μερικές γενιές θα αλλάξουμε νοοτροπίες και πρακτικές.
Μια πρακτική λύση είναι όταν έλθει η ώρα να χάσουμε μια σχέση, να χαλάσουμε μια συμφωνία, ή να σφάλουμε στην τάξη, να το σημειώνουμε στο βιβλίο των λαθών μας.
Για να διδαχθούμε και να το αντιμετωπίσουμε με αμεσότητα, ευαισθησία και σοφία την επόμενη μέρα.

Συμπερασματικά
Το ερώτημα του τίτλου απαντιέται με περισσότερες ερωτήσεις.
• Η εργασία μας κι οι προσπάθειες μας άλλαξαν κάτι στο επάγγελμα ή στην επιστήμη μας;
• Διορθώθηκαν λάθη, άλλαξαν νοοτροπίες, καλύφθηκαν κενά;
• Εγινε κάτι δημιουργικό στη θητεία μας, που θα φέρει την ελπίδα;
• Εμείς φοράμε το χρώμα της ελπίδας όταν κάνουμε λάθη;
• Πόσοι είναι αυτοί που ειλικρινά αγωνίζονται και γίνονται κήρυκες της ελπίδας για τους νέους μας;