Υπάρχουν νικητές και ηττημένοι στις χθεσινές ευρωεκλογές στην Ελλάδα; Τόσο τα κόμματα της συγκυβέρνησης όσο και η αξιωματική αντιπολίτευση πανηγυρίζουν. Αναλύοντας η κάθε πλευρά το αποτέλεσμα μέσα από διαφορετικό πρίσμα. Η γλώσσα των αριθμών δίνει το δικό της μήνυμα προς πολλαπλές κατευθύνσεις. Συγκριτικά με τις ευρωεκλογές του 2009, ξεκάθαρος νικητής από τις ευρω-κάλπες της Κυριακής είναι ο ΣΥΡΙΖΑ και μεγάλος χαμένος το ΠΑΣΟΚ. Αν συγκρίνουμε τα αποτελέσματα με αυτά των εθνικών εκλογών του 2012, τότε ο ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται ότι δεν μπορεί να… καρπωθεί τη δυσαρέσκεια των πολιτών και να ανεβάσει τα ποσοστά του.
Οσο για τη Νέα Δημοκρατία, η φθορά της είναι δεδομένη, αλλά σαφώς δυσανάλογη με αυτή που υπέστη το ΠΑΣΟΚ, το οποίο φαίνεται να επωμίζεται σχεδόν όλο το βάρος της κρίσης και των μνημονιακών πολιτικών που ακολούθησαν οι κυβερνήσεις την τελευταία πενταετία. Συγκριτικά με τις ευρωεκλογές του 2009, ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβασε τα ποσοστά του κατά 22 μονάδες, την ώρα που το ΠΑΣΟΚ είδε να χάνει το 29% των δυνάμεών του και η ΝΔ το 10%. Εννέα μονάδες άνοδος για τη Χρυσή Αυγή και δύο μονάδες πτώση για το Κομμουνιστικό Κόμμα. Οσον αφορά τον χώρο των Οικολόγων, η πολυδιάσπαση οδήγησε μοιραία στην απώλεια της έδρας στην Ευρωβουλή.
ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ;
Με τον Αλέξη Τσίπρα να ζητά επιτακτικά εθνικές εκλογές, βασικό ερώτημα αποτελεί αν η κάλπη έβγαλε πολιτικό ζήτημα. Χαρακτηριστικό είναι το σχόλιο του εκλογικού αναλυτή και καθηγητή του Α.Π.Θ. Χριστόφορου Βερναρδάκη: «Το κυβερνητικό μπλοκ υποχωρεί από τον Ιούνιο του 2012 περίπου κατά 11 ποσοστιαίες μονάδες. Από το 42,3% φτάνει το 30 – 31%. Η υποχώρηση είναι ραγδαία. Ταυτόχρονα, ο τρίτος αρχικός εταίρος της συγκυβέρνησης, ΔΗΜ.ΑΡ., εξαφανίζεται. Είναι προφανές ότι η σημερινή κοινοβουλευτική σύνθεση βρίσκεται σε απόλυτη αναντιστοιχία με το εκλογικό σώμα. Στηρίζεται πρακτικά στο bonus των 50 εδρών του πρώτου κόμματος και στην κοινοβουλευτική υπεραντιπροσώπευση της ΔΗΜ.ΑΡ. (και του ΠΑΣΟΚ δευτερευόντως). Υπάρχει ζήτημα πολιτικής και κοινοβουλευτικής νομιμοποίησης και μάλιστα για μια κυβέρνηση που προτίθεται να περάσει νέα μέτρα».
Συγκρίνοντας τις επιδόσεις των κομμάτων με τις εθνικές εκλογές του 2012, βλέπουμε τη Νέα Δημοκρατία να χάνει επτά μονάδες, τον ΣΥΡΙΖΑ να διατηρεί τις δυνάμεις του, το ΠΑΣΟΚ να χάνει 4 μονάδες, το ΚΚΕ να ανεβαίνει κατά 2%, τη Χρυσή Αυγή να κερδίζει 3%, του Ανεξάρτητους Ελληνες να χάνουν 4%, τη ΔΗΜ.ΑΡ. να “εξαφανίζεται” χάνοντας 5 ποσοστιαίες μονάδες και τον Λαϊκό Ορθόδοξο Συναγερμό να επανεμφανίζεται στο πολιτικό σκηνικό ανεβαίνοντας από το 1,58% στο 2,7%. Τέλος, σε ό,τι αφορά το πρωτοεμφανιζόμενο “Ποτάμι”, τα δημοσκοπικά μηνύματα για το εγχείρημα Θεοδωράκη ήταν ιδιαίτερα θετικά δίνοντας διψήφια ποσοστά (στο 13%), αλλά το εκλογικό αποτέλεσμα το προσγείωσε στο 6,61%.
ΑΠΟΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΑΛΛΑ ΟΧΙ “ΛΕΥΚΗ ΕΠΙΤΑΓΗ”
Το αποτέλεσμα των ελληνικών ευρωεκλογών έφερε μια ιστορική νίκη για την Αριστερά στη χώρα. Πολιτικό όμως ζήτημα δεν τίθεται, με την έννοια που το παρουσιάζει ο Αλέξης Τσίπρας. Είναι ξεκάθαρο το μήνυμα αποδοκιμασίας της κυβερνητικής πολιτικής από τους Ελληνες ψηφοφόρους. Ιδιαίτερα προς το ΠΑΣΟΚ, το οποίο κατά πως φαίνεται ταυτίζεται με όλα τα δεινά της ελληνικής οικονομίας. Η Νέα Δημοκρατία φθείρεται σε ένα “λογικό” πλαίσιο για το κόμμα που κυβερνά τη χώρα και επιβάλλει περικοπές και όλα τα… παρελκόμενα των μνημονίων. Ο Σαμαράς όμως σίγουρα κρυφογελά…
Γιατί βλέπει ότι τη μεγάλη ήττα την υπέστη ο Ευάγγελος Βενιζέλος που κρατά ακόμα “ζωντανή” τη συγκυβέρνηση, αλλά και ο Φώτης Κουβέλης που συμμετείχε αρχικά και αυτός με τη ΔΗΜ.ΑΡ. Οσον αφορά τον ΣΥΡΙΖΑ, έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει για την ιστορική πρωτιά της Αριστεράς, αλλά “λευκή επιταγή” για να ρίξει την κυβέρνηση δεν έλαβε. Και αυτό γιατί το ίδιο το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει βάλει τον πήχη ψηλά, δίνοντας χαρακτήρα δημοψηφίσματος στις ευρωεκλογές. Σε ένα δημοψήφισμα το 27% δεν δίνει κανέναν ξεκάθαρο μήνυμα. Και αυτό είναι που θα πρέπει να προβληματίσει το επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ.
Η εξέλιξη των ποσοστών του και της απήχησής του στο εκλογικό σώμα τα τελευταία χρόνια είναι εντυπωσιακή. Αλλά πλέον είναι κόμμα που διεκδικεί την εξουσία. Και κάτι φαίνεται να… φρενάρει αυτή του την πορεία. Από τις εθνικές εκλογές του 2012 μεσολάβησαν σειρά περικοπών, μειώσεων, σκληρών πολιτικών λιτότητας και βάρβαρων μέτρων σε βάρος των πολιτών. Και όμως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν καρπώνεται τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Κοινώς δεν πείθει αυτούς τους ψηφοφόρους τους οποίους έχει ανάγκη για να κυβερνήσει. Οσον αφορά τη νέα άνοδο της Χρυσής Αυγής, είναι ξεκάθαρο ότι το πολιτικό σύστημα αδυνατεί να διαχειριστεί το φαινόμενο της ακροδεξιάς. Δεν είναι πλέον “μόδα” ή ψήφος για… πλάκα.
Είναι ένα μήνυμα ότι ένα αξιοσημείωτο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας επιμένει να επικροτεί τον μισαλλόδοξο λόγο, τη ρητορική του μίσους και τις πρακτικές βίας. Τέλος, το εγχείρημα Θεοδωράκη για το “Ποτάμι” δείχνει ότι ο χρόνος λειτούργησε σε βάρος του. Αν εμφανιζόταν λίγο πριν τις ευρωεκλογές, μπορεί να ήταν και τρίτο κόμμα, αν εμπιστευτούμε τις δημοσκοπήσεις. Σε κάθε περίπτωση φαίνεται ότι ενδέχεται να παίξει τον ρόλο της ΔΗΜ.ΑΡ. Να είναι δηλαδή ο “μπαλαντέρ” σε μια μελλοντική κυβέρνηση συνεργασίας. Είτε με επικεφαλής τον ΣΥΡΙΖΑ είτε τη Νέα Δημοκρατία. Σε κάθε περίπτωση, το καλοκαίρι αναμένεται θερμό…
