«Τα άτομα με υψηλό δείκτη ευφυΐας και οι έφηβοι κινδυνεύουν να αναπτύξουν ψυχολογικές διαταραχές».
Περιοδικά Intelligence,
Scientific American Mind
Aν θεωρείτε τον εαυτό σας υπέρ-ευφυή ή αν έχετε πέσει στην παγίδα να εξαρτάσθε από το έξυπνο κινητό σας τηλέφωνο προσοχή. Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να ανακαλύψετε ότι πάσχετε από μια σειρά ασθένειες. Αυτό ισχυρίζονται ερευνητές οι οποίοι δημοσίευσαν πρόσφατα σχετικά ευρήματα στα περιοδικά Intelligence και Scientific American Mind .
Στο σημερινό σημείωμα παραθέτω τα ευρήματα τριών μεγάλων ερευνών που αναφέρονται σε ψυχασθένειες. Η μία αφορά τα μέλη της MENSA (είναι το κλαμπ των υπέρ-ευφυών) και η άλλη εφήβους. Και οι δύο κατηγορίες κινδυνεύουν να αναπτύξουν σύνδρομα και ψυχολογικές διαταραχές.
Τέλος, η τρίτη έρευνα αποκαλύπτει το μέλλον των παιδιών μελετώντας τις συνθήκες που μεγαλώνουν.
Μύθοι και πραγματικότητα
Υποστηρίζεται ότι οι υπέρ-ευφυείς υπερέχουν στις επιδόσεις στα παραδοσιακά σχολεία και στο εργασιακό περιβάλλον. Επίσης, για απροσδιόριστους -μέχρι σήμερα- λόγους ζουν περισσότερο, είναι πιο υγιείς και φυσικά αποφεύγουν αρνητικές καταστάσεις, όπως είναι η χρεοκοπία τους.
Η έρευνα ανάμεσα σε 3.700 μέλη της MENSA τα οποία απάντησαν στα σχετικά ερωτηματολόγια δείχνει ότι το 46.7% είχαν διαγνωστεί με ψυχολογικές διαταραχές. Δηλαδή, κατάθλιψη, δυσθυμία, άγχος, διπολική διαταραχή, αυτισμό, υπέρ-κινητικότητα και διάσπαση προσοχής. Το ποσοστό αυτό στο γενικό πληθυσμό δεν ξεπερνά το 20%. Επίσης, οι περιβαλλοντικές αλλεργίες τους ήταν τριπλάσιες (33%) του γενικού ποσοστού (11%).
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί στην ερμηνεία αυτών των ευρημάτων. Είναι πιθανόν λένε οι υπέρ-ευφυείς να μην ασκούνται αρκετά ή να μην είναι κοινωνικοί κάτι που επηρεάζει την υγεία τους. Μια άλλη ερμηνεία είναι ότι επειδή υπέρ-αναλύουν κάθε επικριτικό σχόλιο που τους κάνουν αυτό να τους προκαλεί άγχος.
Η παρατήρηση τέτοιων συμπτωμάτων σε υπέρ-ευφυείς εφήβους ας είναι καμπανάκι εγρήγορσης για γονείς και εκπαιδευτικούς.
Επιδείνωση
Η ψυχολογική κατάσταση όλων των εφήβων επιδεινώνεται όπως έδειξε μια μεγάλη έρευνα -συμμετείχαν άνω των 500.000 ατόμων ηλικίας 13-18 ετών. Η μεγάλη αυτή έρευνα γινόταν κάθε χρόνο από το 1991. Η αιτία ήταν απρόσμενη, υπερβολική χρήση ηλεκτρονικών συσκευών. Το εύρημα ήταν συγκλονιστικό, «οι μισοί από τους εφήβους που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές πάνω από 5 ώρες την ημέρα σκέφτονται ή σχεδιάζουν την αυτοκτονία τους».
Οι ερευνητές δήλωσαν στο περιοδικό MIND -τεύχος Μαρτίου- ότι παρατήρησαν δραματική αύξηση στις περιπτώσεις κατάθλιψης τα τελευταία 5 χρόνια. Μεγάλο μερίδιο της αύξησης οφείλεται σε νεαρές ευαίσθητες γυναίκες. Ιδιαίτερα έντονη ήταν η αύξηση αυτών των περιπτώσεων το 2012, όταν παρατηρήθηκε ρεκόρ πωλήσεων των έξυπνων κινητών τηλεφώνων. Και τι σύμπτωση, τότε ο αριθμός των Αμερικανών που είχαν έξυπνη συσκευή ξεπέρασε το 50% του πληθυσμού.
Αργότερα το 2015 το 85% των νεαρών ενηλίκων είχε έξυπνο τηλέφωνο και όπως λένε σήμερα αυτό είναι όχι μόνο το αποκλειστικό μέσο επικοινωνίας τους, αλλά και το επίκεντρο της κοινωνικής τους ζωής. Κανένας έφηβος δεν μένει αμέτοχος, όποιος δεν είναι συνδεδεμένος στα δίκτυα απομονώνεται είπε στους ερευνητές μια έφηβη.
Σε τι διαφέρουν οι δικοί μας έφηβοι; Αγνωστο, μιας και τόσο μεγάλη διαχρονική έρευνα δεν έχει γίνει στη χώρα μας. Απλά αυτές οι επιρροές συζητούνται στις παρέες μας.
Η παιδική ηλικία αποκαλύπτει…
Οι επιρροές, οι συνήθειες και οι συνθήκες με τις οποίες μεγαλώνει ένα παιδί επηρεάζουν την ποιότητα της σωματικής και της ψυχικής του υγείας σαν ενήλικος. Τα ευρήματα μιας 45χρόνης έρευνας στην περιοχή Dunedin της Νέας Ζηλανδίας (με πληθυσμό ίσο με των Χανίων) είναι αποκαλυπτικά. Η διεπιστημονική έρευνα παρακολουθεί 1000 περίπου άτομα που γεννήθηκαν το 1972-73. Παραθέτω επιγραμματικά μερικά από τα ευρήματα:
• Ο αυτό-έλεγχος που έχουν τα νήπια είναι ισχυρή πρόγνωση αν θα είναι υγιή, ευτυχισμένα και καλοί γονείς.
• Έφηβοι που άρχισαν να κάνουν χρήση κάνναβης παρουσίασαν σημαντική μείωση των πνευματικών τους ικανοτήτων.
• Αν ένα παιδί που γεννήθηκε με φυσιολογικό βάρος αποκτήσει υπερβολικό βάρος στα 3 του χρόνια θα καταλήξει παχύσαρκο.
• Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε άσχημες κοινωνικό-οικονομικές συνθήκες κινδυνεύουν περισσότερο από ψυχικές και σωματικές ασθένειες μερικές δεκαετίες αργότερα…
• Οι περιπτώσεις άγχους, κατάθλιψης και εξάρτησης από ουσίες είναι διπλάσιες από όσες πίστευε η ιατρική κοινότητα.
• Εφηβοι που κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας καταλήγουν να έχουν κακή υγεία και άσχημη οικονομική κατάσταση σαν ενήλικοι.
• Ψυχωτικά συμπτώματα που εμφανίζονται σε 11χρονα παιδιά είναι προάγγελοι ψυχασθένειας όταν ενηλικιωθούν.
Συμπερασματικά
• Η ανάπτυξη του αυτό-ελέγχου αρχίζει από τη νηπιακή ηλικία.
• Η παρατήρηση της κοινωνικής συμπεριφοράς των παιδιών και των υπέρ-ευφυών εφήβων είναι υποχρέωση γονέων και εκπαιδευτικών.
• Η άθληση, σε ερασιτεχνικό επίπεδο, έχει πολλαπλά οφέλη για όλους τους εφήβους και τους νεαρούς ενηλίκους.
• Η κοινωνικοποίηση των εφήβων δεν μπορεί να είναι αποκλειστική ευθύνη τους.
• Οι έφηβοι υποστηρίζονται συνεχώς στη γνωστική, στη συναισθηματική και στην κοινωνική τους ανάπτυξη.
• Κανένα έξυπνο κινητό τηλέφωνο δεν μπορεί να υποκαταστήσει όλα τα παραπάνω.
*Πτυχ.Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Δια Βίου Μάθηση, συγγραφέας ‘Μαθαίνω εύκολα’ , ‘Θυμάμαι εύκολα’.• Μέλος Γ.Σ. Ελληνικής Επιτροπής UNICEF.
• Επικοινωνία polygnosi@otenet.gr facebook polygnosi
