Η υπερφορολόγηση

Το κίνημα “δεν πληρώνω – δεν πληρώνω”, που ξεκίνησε πριν έναν χρόνο, ήταν μια δικαιολογημένη αγανάκτηση την οποία η Πολιτεία αντιμετώπισε όχι μόνο με αδιαφορία, αλλά με αναισθησία και προχειρότητα. Οι Ελληνες δεν πληρώνουν όχι γιατί δεν θέλουν, αλλά διότι δεν έχουν. Παρά ταύτα το κακό παράγινε, γιατί τώρα υπερφορολογούνται με αμφισβητούμενα κριτήρια και αναδρομικά. Αποτέλεσμα το κράτος να εισπράττει λιγότερα απ’ όσα υπολογίζει, το Ακαθόριστο Εθνικό Προϊόν να μειώνεται, το χρέος εν σχέσει με το Α.Ε.Π. να αυξάνεται και να επιβάλονται νέοι φόροι.
Στην τριμηνιαία έκθεση της Επιστημονικής Επιτροπής του Γραφείου Π/Υ της Βουλής η υπερφορολόγηση απετέλεσε το κύριο θέμα εξέτασης. Στην έκθεση σημειώνεται ότι το κρίσιμο ζήτημα δεν είναι τωρινό, ότι τα φορολογικά βάρη έχουν καταντήσει δυσβάστακτα και δεν χρειάζεται να είναι κανείς επιστήμονας να το καταλάβει. Τα συμπτώματα είναι εμφανέστατα.
Αναφέρεται ότι οι μεταρρυθμίσεις που έχουν εφαρμοσθεί χαρακτηρίζονται ως “ελλιπείς, περιστασιακές και αποσπασματικές”. Επιδιώχθηκε η εσωτερική υποτίμηση, να γίνει στο εύρος του εισοδήματος των πολιτών και δεν επεκτάθηκε στις τιμές των προϊόντων και υπηρεσιών. Εγινε για να μειωθεί το κόστος εργασίας και πιστεύεται ότι σε τίποτα δεν θα ωφελήσει για να επιστρέψουμε στις αγορές το συντομότερο μέσα στο 2014.
Ουδείς σχεδιασμός σοβαρός προηγήθηκε ούτε και προσαρμογή στα νεότερα δεδομένα, όταν ελαμβάνοντο τα μέτρα. Επενέβησαν ίσως ομάδες πιέσεων να ληφθούν βεβιασμένα πολιτικές αποφάσεις.
Ελαβαν υπ’ όψιν τους το κόστος εργασίας που ενδιέφερε τους μεγάλους και αδιαφόρησαν, αν θα επηρεάζοντο οι αγορές. Για παράδειγμα εξισώθηκε ο συντελεστής του πετρελαίου θέρμανσης με της κίνησης και δεν έκαναν τίποτα να ελεγχθεί η αλυσίδα διανομής απ’ τα διυλιστήρια στα πρατήρια.
Η κατανομή των βαρών έγινε εταιροβαρής και η κοινωνία δεν συναινεί, διότι δεν τη θεωρεί δίκαιη. Στην έκθεση διαπιστώνεται ότι είναι δύσκολο να λέμε για τη δημιουργία όρων ανάπτυξης και εξόδου απ’ τις κοινωνικές ανισότητες. Ομως μέρος της ελληνικής κοινωνίας υπερφορολογείται. Το υπόλοιπο φοροδιαφεύγει. Και εδώ έγκειται το πρόβλημα ότι, αν συνελάμβαναν τη φοροδιαφυγή, θα ελαφρύνοντο οι ήδη υπερφορολογούμενοι.
Οι μισθοσυντήρητοι και ένα μέρος εντίμων επιχειρηματιών συντηρούν όλους τους φοροδιαφεύγοντες. Από εκεί πρέπει να ξεκινήσει η κυβέρνηση και να μην πιέζει τους συνεπείς που πληρώνουν φόρους και δικαίως αγανακτούν.
Λόγω της υπερφορολόγησης μπαίνουμε σ’ έναν φαύλο κύκλο. Η αντίληψη της υπερφορολόγησης, αυτή η άνιση δημοσιονομική προσαρμογή, οδηγεί σε αμφισβήτηση, αν τα έσοδα της επόμενης ή μεθεπόμενης χρονιάς θα είναι τα ίδια, διότι θα έχει εξαντληθεί τελείως η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών. Η ζήτηση έχει μειωθεί, η ρευστότητα στην αγορά είναι περιορισμένη, ο τζίρος έχει πέσει κατακόρυφα, η παραοικονομία δεν λέει να κωπάσει, οι αξίες των ακινήτων και τα ενοίκια υπέστησαν καθίζηση κι όμως η υπερφορολόγηση δεν λέει να σταματήσει.
Η αναγγελία δημιουργίας πρωτογενούς πλεονάσματος έχει συμβολικό χαρακτήρα για τους εγχώριους και τους ξένους επενδυτές ότι κάτι αλλάζει, πόσο μάλλον, που θα αναγνωρισθεί και απ’ τη Γιούροστατ. Τούτο θα είναι ενισχυτικό για τη χώρα, όμως εκείνο που κάνει τους άλλους να απέχουν από κάθε επενδυτική δραστηριότητα είναι η υπερφορολόγηση.
Δεν υπάρχει κανένα κίνητρο. Με τη δημοσιονομική προσαρμογή που έγινε σημειώθηκε κάποια πρόοδος με το πλεόνασμα, αλλά οι διαρθρωτικές προσαρμογές κινούνται με ρυθμούς χελώνας. Πέραν τούτου ένα άλλο πρόβλημα για τις επιχειρήσεις είναι η διευθέτηση του χρέους για να μπορέσει η Ελλάδα να σταθεί στα πόδια της.