Από την αρχή αυτό το κείμενο ήθελα να το γράψω με διάθεση χιουμοριστική και αυτοσαρκασμού. Υφολογικά είχα δεχτεί ισχυρές επιρροές από το βιβλίο του Φ. Γεωργελέ “Κρυμμένες αλήθειες και ψεύτικα διλήμματα”, εκδόσεις Μεταίχμιο που μόλις είχα τελειώσει το διάβασμα του. Πρόθεση του κειμένου είναι η διερεύνηση του πρόσφατου παρελθόντος και των διεργασιών που συντελούνται.
Η συγκλονιστικότερη αλλαγή της κρίσης είναι η συντόμευση του πολιτικού χρόνου, πρωτόγνωρη για την χώρα, μετά από 40 σχεδόν χρόνια σταθερού μεταπολιτευτικού βίου. Ασφαλώς η κατάρρευση του πολιτικού συστήματος, είναι η σημαντικότερη αλλαγή της κρίσης, και αναδεικνύει ότι η κρίση όχι μόνο δεν είναι οικονομική, αλλά είναι βαθιά πολιτική και κοινωνική. Οι αιτίες μπορεί να αναζητηθούν στη σφαίρα της οικονομίας. Όμως ήταν αποτέλεσμα πολιτικών αποφάσεων τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας. Δεν ξέρω αν τα καταφέρω να ανταποκριθώ στους στόχους μου.
Γ’ ΜΕΡΟΣ: διαδικασΙες σε εξΕλιξη στο πολιτικΟ σΥστημα
Ο πρώτος κύκλος της πορείας μας εντός της κρίσης – ύφεσης, ολοκληρώνεται και φαίνεται κάτι να αρχίζει να αλλάζει στον ορίζοντα.
Τα μνημόνια φτάνουν προς το τέλος τους και όλοι προετοιμάζονται για την επόμενη μέρα. Το κάνει ήδη ο “πολύ-ταξιδεμένος” τελευταία ο Α. Τσίπρας. Σε πολύ σύντομο διάστημα από το 2012 και μετά ανακάλυψε τις “ΑΜΕΡΙΚΕΣ”. Μια με το ταξίδι στις μεγάλες χώρες της Λατινικής Αμερικής στις κυβερνήσεις των οποίων ήταν αριστερά κόμματα την Αργεντινή και τη Βραζιλία, παρακάμπτοντας τη Βενεζουέλα του Ουγκο Τσάβες (εκείνη την περίοδο ήταν πολύ σοβαρά άρρωστος), παρόλο ότι ο “επαναστάτης Ουγκο” και η επανάσταση των “Τσαβίστας” αποτελεί σημείο αναφοράς για την “επαναστατική” διαμόρφωση του ηγέτη του ΣΥΡΙΖΑ. Στην πολιτική και φιλοσοφική διαμόρφωση του Α. Τσίπρα έχει συμβάλει αποφασιστικά και ο Σλοβένος φιλόσοφος Σλάβοϊ Ζίζεκ. Αυτό όμως που αποτελεί σημείο καμπής στην πολιτική του διαμόρφωση είναι οι σχέσεις που αναπτύσσει το κόμμα του πλέον με τις ΗΠΑ και μάλιστα μέσω κορυφαίων Ιδρυμάτων των Δημοκρατικών και των liberals Οικονομολόγων, όπως είναι όλοι αυτοί που υιοθετούν τις θεωρίες του Κέινς. Σε αυτή του την προσπάθεια, να βγει από την απομόνωση της Ευρώπης, μια και οι απόψεις του κόμματος του απηχούν μόλις το 2% της κοινής γνώμης στην Ευρώπη, το επιτελείο του σχεδιάζει μια επικοινωνιακή στρατηγική με στόχο να «αλώσει την Ευρώπη μέσω Αμερικής». Έτσι πλέον στις δημόσιες εμφανίσεις στο “εξωτερικό”, δηλώνει οπαδός των οικονομικών πολιτών για το ξεπέρασμα της κρίσης των δημοκρατικών και του Ομπάμα.
Δίπλα του τώρα και ως υποψήφιος για το χρίσμα του Ευρωπαίου Επίτροπου από πλευράς του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, έχει “σημαντικούς Οικονομολόγους” όπως τον Γ. Βαρουφάκη και τον Τζεϊμς Γκαλμπρέιθ που από ότι φαίνεται είχαν μεγάλη συμβολή στην διαμόρφωση των θέσεών του για την λειτουργία της ΕΚΤ και την αντιμετώπιση του δημόσιου χρέους στη Ε.Ε.. Μόνο που θα πρέπει να θυμίσουμε σε κάποιους ότι οι παραπάνω οικονομολόγοι σε προγενέστερη περίοδο ήταν και σύμβουλοι και του Γ. Α. Παπανδρέου, όπως επίσης ότι η Ευρώπη δεν είναι ΗΠΑ, θυμίζοντας μια φράση του μεγάλου Γάλλου κοινωνολόγου Τοκβίλ τον 19ο αιώνα «ότι οι Ευρωπαίοι δεν μπορεί να καταλάβουν την Αμερική». Άλλο τόσο «οι Αμερικανοί σήμερα δεν μπορεί να καταλάβουν την Ευρώπη και ιδιαίτερα τις διαδικασίες ολοκλήρωσης της Ε.Ε.».
Αυτό ασφαλώς και δεν αποκλείει την μεταφορά εμπειριών από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού ιδιαίτερα σε θέματα λειτουργίας της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) και του Ομοσπονδιακού Προϋπολογισμού των ΗΠΑ.
Το νέο look του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, εξυπηρετεί καθαρά επικοινωνιακές ανάγκες με στόχο να εμφανίζεται σαν “πραγματιστής” στο εξωτερικό αλλά να παραμένει “λαϊκιστής” στο εσωτερικό.
Αυτό εκτός από το ότι εκφράζει επικοινωνιακές ανάγκες, είναι και ο τρόπος διαμόρφωσης της νεότερης γενιάς των πολιτικών, που σε σύγκριση με τους παλαιότερους δεν είναι “αυτόφωτοι”, δηλαδή προσωπικότητες με διεθνές κύρος και διακρίσεις στο εξωτερικό. Τέτοιοι ήταν ασφαλώς ο Α. Παπανδρέου, κορυφαίος Οικονομολόγος και πολιτικός διεθνούς κύρους, ο Κ. Καραμανλής πολιτικός, Ευρωπαϊκού κύρους και ο Κ. Σημίτης πολιτικός με κύρος στη Ε.Ε. (συμμετέχει στη Ευρωπαϊκή Ομάδα σοφών, Σπινέλλι).
Ο Α. Τσίπρας, μέχρι στιγμής εκτός τις καλές επιδόσεις του στο λαϊκισμό δεν έχει δείξει ότι μπορεί να είναι ηγέτης μακρού χρόνου, και είναι περισσότερο κατασκεύασμα της συγκυρίας και της κρίσης.
Όσον αφορά στα υπόλοιπα κόμματα του λεγόμενου “δημοκρατικού τόξου”: η ΝΔ θα ήταν χρήσιμο για τη χώρα και τον τόπο να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο συντηρητικό Ευρωπαϊκό κόμμα. Η κεντροδεξιά σε κάθε σύγχρονη χώρα αποτελεί στα πλαίσια της δημοκρατικής λειτουργίας του πολιτεύματος την εναλλακτική λύση εναλλαγής των κομμάτων στη πολιτική εξουσία. Σ’ αυτή τη βάση το πολιτικό σύστημα μας δεν μπορεί να μένει αδιάφορο για την ποιότητα του κεντροδεξιού χώρου, αναπαράγοντας παράλληλα παρωχημένα “αντιδεξιά σύνδρομα” μιας άλλης εποχής, πράγμα που προσπαθεί σήμερα να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ στα πλαίσια εδραίωσης του μικρού δικομματισμού ΝΔ – ΣΥΡΙΖΑ. Αντίστοιχα, λάθος είναι και η “θεωρία των άκρων” που εκπορεύεται από τμήματα της ΝΔ, τοποθετώντας το ΣΥΡΙΖΑ στα άκρα του πολιτικού φάσματος.
Το ΚΚΕ δυστυχώς αρνείται συστηματικά να ξεκολλήσει από τον 19ο και τις αρχές του 20ου αιώνα και αναπαράγει με θρησκευτική ευλάβεια τις ιδεοληψίες τις μετα-επαναστατικής Σ.Ε. της περιόδου του Στάλιν. Είναι προσκολλημένο στη ανάλυση του Ιμπεριαλισμού και του Κρατικο-μονοπωλιακού καπιταλισμού και πρεσβεύει το μοναχικό δρόμο για τη χώρα έξω από συνασπισμούς και ολοκληρώσεις. Γεωπολιτικά και γεωστρατηγικά πρεσβεύει το “Βαλκανικό δρόμο” για την χώρα.
Οσον αφορά το ΠΑΣΟΚ το ερώτημα είναι: θα έχει την κατάληξη του Σοσιαλιστικού Κόμματος της Ιταλίας, ενός ιστορικού κόμματος που διαλύθηκε κάτω από το βάρος των σκανδάλων και των «μιζών του Μιλάνου»; Βέβαια το ΠΑΣΟΚ εκτός από τα σκάνδαλα ανέλαβε σε πρώτη φάση εξ ολοκλήρου τις ευθύνες από την διαχείριση της κρίσης. Σαν αποτέλεσμα φορτώθηκε όλες τις “αμαρτίες” εκτός από τα δικά του σοβαρά λάθη, παραλήψεις και παλινωδίες που χαρακτήρισαν την κυβερνητική θητεία του. Οτι στο κάδρο σαν βασικός υπαίτιος της κρίσης είναι ο Γ. Α. Παπανδρέου και ο Ε. Βενιζέλος, σε μεγάλα τμήματα της κοινής γνώμης, δεν είναι τυχαίο. Το γεγονός ότι έμεινε στο απυρόβλητο της κοινής γνώμης ο βασικός υπαίτιος του “δημοσιονομικού εκτροχιασμού” που οδήγησε τη χώρα στη δίνει της κρίση, ο Κ. Καραμανλής ο νεώτερος (παρόλο ότι ομόθυμη ήταν και η εκτίμηση του συνόλου των ΜΜΕ παγκόσμια για τις ευθύνες τις πολιτικές της κυβέρνησης του) κάποια στιγμή θα πρέπει να συζητηθεί και να απαντηθεί. Πιθανόν και η τακτική του να μείνει “άφωνος” μπροστά στην εξελισσόμενη τραγωδία της χώρας να τον έχει βοηθήσει.
Σε κάθε περίπτωση το ΠΑΣΟΚ μαζί με τη ΔΗΜΑΡ αποτελούν τους δύο βασικούς θεσμικούς εταίρους της δημιουργίας της κεντροαριστεράς παρά το γεγονός ότι η ΔΗΜΑΡ δεν καταφέρνει να καταγραφεί σαν “η αριστερά της ευθύνης”.
Ιδιαίτερα με την αποχώρηση της από την κυβέρνηση, τις τεράστιες ευθύνες της για τις διπλές εκλογές το 2012 και την ύπαρξη κλίματος πολιτικής αστάθειας στη χώρα, την καθιστά εξίσου υπεύθυνη με τις δυνάμεις της παραδοσιακής αριστεράς, που αρνήθηκαν επίμονα να αναλάβουν πολιτικές ευθύνες μπροστά σε μια τέτοια εθνική κρίση. Μια εθνική κρίση που οδήγησε τα 2/3 της κοινωνίας στην περιθωριοποίηση, την μείωση του ΑΕΠ κατά 25% την ανεργία στο 27% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού, και την φτωχοποίηση μεγάλων κοινωνικών ομάδων. Μιας εθνικής κρίσης που από την αρχή της ήταν προφανές ότι η αντιμετώπιση της απαιτούσε εθνική συναίνεση και συνεννόηση όλων των πολιτικών δυνάμεων της χώρας.
Κάποια στιγμή το πολιτικό σύστημα συνολικά θα πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του και να κάνει την αυτοκριτική του, εάν πραγματικά ενδιαφέρεται για το μέλλον αυτής της χώρας.
Η εξεύρεση αποδιοπομπαίων τράγων, ούτε το τιμά ούτε βοηθά τη χώρα να βγάλει τα σωστά συμπεράσματα, που τα έχουμε ανάγκη για τη διαμόρφωση μιας νέας εθνικής αυτογνωσίας η οποία θα συμβάλλει στην εθνική ανασυγκρότηση της χώρας και όχι σε αντιδημοκρατικές περιπέτειες.
Με την ολοκλήρωση αυτού του κύκλου, της εξόδου της χώρας από την ύφεση και την επιστροφή στη ανάπτυξη από το 2014, ξεπρόβαλε ελπιδοφόρα το κείμενο έκκληση -πρόσκληση των 58, για τη δημιουργία της μεγάλης Δημοκρατικής Παράταξης. Η κεντροαριστερά μπορεί να αποτελέσει την εναλλακτική λύση στην μετα-μνημονιακή περίοδο της χώρας; Είναι πολύ νωρίς για να απαντήσουμε. Πάντως οι προθέσεις όσο καλές και αν είναι δεν φτάνουν.
Αυτός ο επίλογος αποτελεί τον πρόλογο ενός επόμενου κειμένου αφιερωμένου στη “Ελιά της Κεντροαριστεράς”, στις δυσκολίες και στα πιθανά προβλήματα ενός τέτοιου εγχειρήματος, στη δημιουργία της Δημοκρατικής παράταξης, και του μετώπου της κοινής λογικής, με πιθανό σενάριο, μελλοντικά την δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα του “Δημοκρατικού Κόμματος” υπό προϋποθέσεις.
Επίσης θα είναι αφιερωμένο στο Εθνικό Σχέδιο Ανασυγκρότησης για τη Χώρα.
Αυτό που έχει πλέον σημασία τόσο για το πολιτικό σύστημα, όσο και για τους θεσμούς και την κοινωνία των πολιτών, είναι η διαμόρφωση ενός νέου πλαισίου μόνιμου πολιτικού και δημοκρατικού διαλόγου ώστε «η πολεμική της αντιπαράθεσης να αντικατασταθεί από την πολεμική των θέσεων».
Αυτή πρέπει να αποτελέσει τη νέα πολιτική κουλτούρα της χώρας για τον 21ο αιώνα. Η πολιτική είναι για να λύνει προβλήματα και όχι για να αναπαράγει τις πελατειακές σχέσεις και τα προνόμια ομάδων συμφερόντων ή συντεχνιών.
Η πολιτική είναι για να διασφαλίζει τα συμφέροντα της χώρας και την ευημερία του συνόλου των πολιτών, χωρίς να καταφεύγει στον υπερδανεισμό που αυτό θα πρέπει να κατοχυρωθεί και συνταγματικά, σαν το βασικό δίδαγμα από την κρίση.
Η πολιτική είναι για να διεκδικεί τα δικαιώματα, αλλά και να ασκεί τις υποχρεώσεις έναντι των εταίρων, αυτές που πηγάζουν από τις συμβάσεις και τις διεθνείς υποχρεώσεις μας.
Η χώρα θα πρέπει να αλλάξει ριζικά, να πάψει να θεωρείται κράτος παρία και να διεκδικήσει το ρόλο και την θέση της στο διεθνή καταμερισμό που δεν είναι άλλος από εκείνο των νέων τεχνολογιών και καινοτομιών της υψηλής παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας.
Αυτό είναι το παραγωγικό πρότυπο του 21ου αιώνα που πρέπει να διεκδικήσουμε σαν χώρα και κοινωνία. Αυτός θα πρέπει να γίνει ο Στρατηγικός στόχος του Σχεδίου της Εθνική μας Ανασυγκρότησης.
