Κατά τη διάρκεια επισκέψεών μου σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού, παρατήρησα ότι ολοένα και περισσότερες υιοθετούν ως τρόπο τοποθέτησης των κάδων απορριμμάτων την υπογειοποίηση, καταργώντας ουσιαστικά τους κλασσικούς υπέργειους κάδους σε μεγάλα τμήματά τους.
Τα πλεονεκτήματα αυτής της διαδικασίας, εύκολα μπορεί ο καθένας μας να τα αντιληφθεί, όμως, θα αναφέρω και σ’ αυτές τις γραμμές κάποια από αυτά:
1. Αισθητική αναβάθμιση της περιοχής στην οποία υπογειοποιούνται οι κάδοι. Το μόνο εμφανές μέρος του συστήματος είναι ένας καλαίσθητος και συμπαγών διαστάσεων πύργος τροφοδοσίας.
2.Αύξηση της αποθηκευτικής ικανότητας, αφού η πλειονότητα των υπογειοποιημένων κάδων που τοποθετούνται στη χώρα μας είναι των τριών κυβικών μέτρων – συμβατοί με τα ήδη υπάρχοντα απορριμματοφόρα – ενώ οι υφιστάμενοι κάδοι είναι του ενός κυβικού μέτρου.
3. Ριζική αποτροπή της έκθεσης των απορριμμάτων σε κοινή θέα.
4.Μηδενισμός του προβλήματος των δυσοσμιών, χάρη στη στεγανότητα του συστήματος.
5.Επίτευξη καλύτερου διαχωρισμού των διαφόρων τύπων απορριμμάτων (σύμμεικτα, γυαλί, πλαστικό, οργανικά κ.τ.λ.).
6.Προστασία της δημόσιας υγείας, όχι μόνο από τη μη έκθεση των απορριμμάτων, αλλά και εξαιτίας του γεγονότος ότι ο πολίτης δεν έρχεται σε επαφή κατά την εναπόθεση των απορριμμάτων με κανένα σημείο του κάδου, αφού τη σακούλα τη ρίχνει στη χοάνη τροφοδοσίας.
7.Μη καταστροφή των κάδων, αφού δε βρίσκονται πια σε κοινή θέα.
8.Αποφυγή των διαφωνιών μεταξύ των πολιτών, όσο αφορά στη χωροθέτηση των μετακινούμενων κάδων.
9.Επίτευξη σημαντικού οικονομικού οφέλους για το Δήμο μέσω: α) της, από 35% τουλάχιστον, μείωσης του χρόνου αποκομιδής σε σχέση με τον χρόνο που χρειάζεται για τους σημερινούς κάδους με τον ίδιο όγκο απορριμμάτων. β) της μείωσης της δαπάνης αγοράς νέων υπέργειων κάδων, οι οποίοι φθείρονται πολύ γρήγορα.
Ενώ λοιπόν όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε το πόσο σημαντικό θα ήταν για τη πόλη μας να υλοποιηθούν σταδιακά τέτοια έργα – ειδικότερα στα κατεξοχήν τουριστικά σημεία – στο Δήμο Χανίων ουδόλως έχει γίνει μια σοβαρή συζήτηση προκειμένου να ξεκινήσει ένα τέτοιο πρόγραμμα. Να σημειώσω εδώ, ότι τέτοια έργα δεν έχουν υλοποιηθεί μόνο σε μικρές και μεγάλες πόλεις του εξωτερικού, αλλά και σε δεκάδες ελληνικές πόλεις, ενώ συνεχώς προστίθενται και νέες που υιοθετούν τον συγκεκριμένο τρόπο συγκέντρωσης απορριμμάτων. Μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο θα επιβεβαιώσει τα λεγόμενά μου.
Για να μιλήσω βέβαια με αντικειμενικότητα, θα αναφέρω και δύο μειονεκτήματα τα οποία έχει το εν λόγω έργο. Το πρώτο, αφορά στο οικονομικό κόστος, στο οποίο θα αναφερθώ στη συνέχεια με στοιχεία που συνέλεξα από την προγραμματική σύμβαση μεταξύ του Δήμου Χανίων και της ΔΕΔΙΣΑ, αλλά και από συζητήσεις με υπηρεσιακά στελέχη, που αποδεικνύουν τελικά πως το συγκεκριμένο μειονέκτημα δεν υφίσταται στην πραγματικότητα. Το δεύτερο, αφορά στη μεταφορά των απορριμμάτων από το σπίτι μας στον υπογειοποιημένο κάδο, σε μεγαλύτερη απόσταση από τη σημερινή. Αντί δηλαδή να μεταφέρουμε τα σκουπίδια μας μερικά μέτρα μακριά από το σπίτι μας ή την επιχείρησή μας, θα αναγκαζόμαστε να τα μεταφέρουμε μερικές δεκάδες μέτρα για να τα τοποθετούμε στις συστοιχίες υπογειοποιημένων πλέον κάδων. Αυτό βέβαια συμβαίνει στην πλειονότητα των πόλεων του σύγχρονου κόσμου και φυσικά δεν πρέπει να υπερκεράσει τα πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα που προανέφερα.
Όσο αφορά στο οικονομικό κόστος του εν λόγω έργου, αλλά και στο λειτουργικό κόστος της αποκομιδής, στην περιοχή όπου έχει γίνει υπογειοποίηση των κάδων, θα αναφερθώ στο τι συμβαίνει σήμερα στην ευρύτερη περιοχή της Νέας Χώρας Χανίων. Η επιλογή της περιοχής είναι τυχαία, θα μπορούσε να επιλεγεί οποιοδήποτε άλλη ζώνη, είτε του αστικού είτε του περιαστικού Δήμου Χανίων. Στη Νέα Χώρα λοιπόν, υπάρχουν περίπου 160 κάδοι σύμμεικτων απορριμμάτων που για την καθημερινή αποκομιδή τους απαιτείται ένα απορριμματοφόρο, ενώ συλλέγονται 60-70 περίπου κυβικά μέτρα απορρίμματα και συμπιεσμένα 13- 14 κυβικά μέτρα. Το κόστος αποκομιδής κυμαίνεται από 120.000 € έως 145.000 € το χρόνο, ενώ η διάρκεια της αποκομιδής είναι λιγότερο από μια βάρδια των 6,5 ωρών. Εάν υπογειοποιηθούν οι κάδοι στο σύνολο της ζώνης της Νέας Χώρας, απαιτούνται 50 υπογειοποιημένοι για να καλύψουν τις ανάγκες της περιοχής. Η προμήθεια των 50 υπογειοποιημένων κάδων, μαζί με μια μικρή τροποποίηση που θα απαιτηθεί για το απορριμματοφόρο (γερανός) θα χρειαστούν, με τα σημερινά δεδομένα, ένα χρηματικό πόσο της τάξης των 500.000 €.
Όπως είπαμε και παραπάνω, ο μειωμένος χρόνος αποκομιδής, κατά 35% τουλάχιστον, μαζί με μια καλύτερη διαχείριση του χρόνου του έργου της αποκομιδής από πλευράς ΔΕΔΙΣΑ, που είναι εφικτή, και μαζί με τα μειωμένα κόστη αγοράς νέων κάδων, μπορεί να μειώσει το κόστος αποκομιδής στην εν λόγω περιοχή έως και 45% – πρακτικά κατά 60.000 € το χρόνο και πλέον – αποσβένοντας την επένδυση των 500.000 € σε περίπου 8 χρόνια. Είναι αυτονόητο πως, με την εξοικονόμηση των πόρων αυτών, ο Δήμος Χανίων θα μπορέσει προοπτικά να μειώσει τα ανταποδοτικά τέλη, καθώς και να εκσυγχρονίσει το πεπαλαιωμένο μηχανοκίνητο στόλο. Με άλλα λόγια, τα έργα της υπογειοποίησης κάδων στο Δήμο Χανίων θα μειώσουν σταδιακά το κόστος αποκομιδής και κατ’ επέκταση το κόστος της εργολαβίας.
Είναι σημαντικό να υπογραμμίσουμε ότι δεκάδες τέτοια έργα έχουν χρηματοδοτηθεί στο παρελθόν, στη χώρα μας, από το Πράσινο Ταμείο του ΥΠΕΚΑ και συγκεκριμένα την περίοδο 2012-2013. Δυστυχώς αυτή την περίοδο δεν υπάρχουν ανοικτά προγράμματα για τέτοιες δράσεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ο Δήμος Χανίων δεν πρέπει να είναι σε ετοιμότητα, είτε για να εντάξει τέτοια έργα σε χρηματοδοτικά προγράμματα, εφόσον υπάρξει νέα προκήρυξη, είτε για να τα υλοποιήσει με ιδίους πόρους, που όπως κατέδειξα παραπάνω δεν είναι απαγορευτικό.
Συνοψίζοντας, νομίζω ότι φαίνεται ξεκάθαρα από όσα εκθέσαμε, πως ο Δήμος μπορεί να υλοποιήσει σημαντικά έργα και δράσεις βελτίωσης της καθημερινότητας των πολιτών, αλλά και παράλληλα της αισθητικής αναβάθμισης της πόλης μας, χρησιμοποιώντας λογικές και μελετώντας τα θέματα με τέτοιο τρόπο, που δεν τα κάνουν απαγορευτικά από οικονομικής άποψης, αλλά αντιθέτως, απόλυτα ρεαλιστικά και πραγματοποιήσιμα.
