«Κοπέλες απ’ το Δίστομο, φέρτε νερό και ξύδι…»
Νίκος Καββαδίας
Νερό και ξύδι…
Αφθονο νερό και ξύδι, να πλυθούν τα σώματα τα νεκρά τα αγιασμένα…
Τα σώματα των εκτελεσθέντων. Στο μαρτυρικό κεφαλοχώρι στις δέκα του Ιούνη του 1944.
…Η Αντίσταση ανδρώνεται. Το πείσμα των πατριωτών, ανθίζει “ενοχλητικό” και ένοπλο κατά της Γερμανικής κατοχής.
Σαμποτάζ, δολιοφθορές, μάχες.
Η οργή των Ναζί, βρήκε τον άμαχο πληθυσμό για να εκτονωθεί δίχως έλεος! Είχε προηγηθεί το έγκλημα των φονιάδων στα Καλάβρυτα τον Δεκέμβρη του ’43.
Το Δίστομο, το χωριό το βιωτικό το όμορφο, ανάμεσα σε Παρνασσό και Ελικώνα, με τα δύο του “ανοίγματα” που του ’δωσαν το όνομα, ματώνει….
Ματώνει συγκλονιστικά… Όλο το “Αμαχο αίμα” του, ρέει αδίκως…
Ως ερυθρός ποταμός, φόρος πικρός, φόρος βαρύς και σημαδεύει τον καιρό…
Τα γεγονότα είναι γνωστά. Οι Γερμανοί είχαν πληροφορίες για τη δράση των ανταρτών. Έκλεισαν τις εισόδους και γύρεψαν τους ΕΛΑΣίτες.
Αλλά μάταια… Τότε ξέσπασαν το μένος τους, κατά που το συνήθιζαν, σε αθώες ζωές.
Εκατόν δέκα τέσσερις άνδρες και άλλες τόσες γυναίκες… Είκοσι παιδιά, νήπια, κάτω των πέντε, παιδιά εξάλλου, ούτως ή άλλως, από πέντε έως και είκοσι!! Υπερήλικες, άνδρες, γυναίκες, παλληκάρια…
Κι αυτή η συμφορά, ανέβασε στο κορυφαίο Σύμβολο Εθνικής Αντίστασης, τον πανάγιο τόπο!
Ημέρα Σάββατο, δέκα του θεριστή. Η αθωότητα της ημερομηνίας, ναρκισσεύεται γλυκά στα φυλλώματα του καλοκαιριού…
Όμως οι μνήμες, επιτάσσουν τον σεβασμό στους πονεμένους, το δάκρυ, στα μελανιασμένα χρόνια… Δεν πειράζει που ο αλμυρισμένος γιαλός, δροσίζει με την αύρα του τις γειτονιές των αισθημάτων μας, που κατοίκησε η θερινή τρυφή.
Το Δίστομο συνώνυμο της “Αμαχης Σπονδής” για την Ελευθερία, δικαιούται την αναφορά μας και το μικρό αγιοκέρι της σκέψης μας…
Για τον θρήνο και τον κοπετό πάνω στην ξεκληρισμένη ζωή, βαρύτατο χαράτσι και θυσία ανυπολόγιστη, προκειμένου για τον ευήμερο μέλλοντα χρόνο της πατρίδας…
