Γκυ Ντεμπόρ Εκδόσεις ΔΙΕΘΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΥΨΙΛΟΝ, ΒΙΒΛΙΑ ΑΚΜΩΝ
Τώρα που καταναλώνουμε και τέχνες ψυχαγωγίας και ατολμίας, μέσα σε τόσο βαριά κρίση πολιτισμού ανατρέξαμε πίσω μέσα από τρία έργα – κείμενα για το ξεπέρασμα της τέχνης, στην κοινωνία του θεάματος, με έναν κινηματογράφο “σβηστό” που διαμαρτύρεται κατά του κινηματογράφου της τέχνης του καθολικού αλλοτριωτισμού.
Που δεν αφήνει περιθώρια σε μεγάλες και μικρές οθόνες, να λειτουργήσει η εναντίωση κατά της κουλτούρας της υποταγής στην πραγματικότητα του “δημοκρατικού” καταναγκασμού του ανθρώπου μέσα στη σύχρονη πόλη την οποία βαριόμαστε και δεν υπάρχει βωμός του ήλιου. Για να βρίσκουν δυνατότητα ευχερή όλες οι “κρεατομηχανές” να κόβουν κομμάτια κάνοντας κιμά τη ζωή, την ελπίδα, ακόμα και το θάνατο, πράγματα που καταπολεμάει ο Γκυ Ντεμπόρ ως “αρχιερέας” της αμφισβήτησης η οποία, όμως, τώρα έχει… πεθάνει, έστω κι ως εναντίωση στον κινηματογράφο τρόμου-ψυχαγωγίας…
…Ομως, οι πραγματοποιήσεις του Γκυ Ντεμπόρ στον κινηματογράφο μας δίνουν ένα παράδειγμα που μας επιτρέπει να ξεσκεπάσουμε σ’ όλη της την πολυπλοκότητα την κυρίαρχη μέθοδο καταστολής… Η οποία στη σύγχρονη κουλτούρα δεν τοποθέτησε τον Γκυ Ντεμπόρ στην κατάσταση του παραγνωρισμένου, αλλά στην τάξη του κακού.
ΚΑΤΑΣΤΡΕΨΑΝΕ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ – ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
Από αυτή όμως την “αξιολόγησή” του ο Γκυ Ντεμπόρ, ξέκοψε μέσα απ’ όλες τις αισθητικές της ψυχαγωγίας για χάρη μιας καλλιτεχνικής πράξης που προκαλεί την πράξη. Ακόμη κι αν η τελευταία έχει όλες τις δυνατότητες να επιστρέψει αυθόρμητα ενάντια σ’ αυτόν που ξεριζώνει βίαια τους θεατές απ’ τις πολυθρόνες τους, απ’ τον ύπνο τους…
Ο Ντεμπόρ ανακάλυψε στην τέχνη μια σπουδαιότητα, που βρίσκεται προσεκτικά κρυμμένη στην περίπτωση αυτού που ονομάζουμε καλές τέχνες, αλλά που την έχουν χειριστεί κρυφά και μ’ επιστημονικό τρόπο μέσα στη λαϊκή προπαγάνδα και διαφήμιση, εμπορικής και πολιτικής.
Για να θεωρεί ο Ντεμπόρ και οι φίλοι του την κουλτούρα σαν το τέλος της προϊστορίας που είναι στην πραγματικότητα ένας τρόπος θεώρησης της παρούσης κοινωνίας… που δεν είναι μόνο εκείνη της εποχής του Ντεμπόρ (πριν 60 χρόνια) αλλά είναι η ίδια η σημερινή. Που εκφράζεται με ψευδεπιγραφή κουλτουραλιστική, ψυχαγωγικότητα με ισοπέδωση της τέχνης, εν παντί, ως αξιακή κοινωνικής λειτουργίας μέσα σ’ ένα καταρρέοντα κόσμο – όπως διατυπώθηκε στην “επανάστασή” του Ντεμπόρ και των σιτουανιστών (καταστασιακών).
Οι οποίοι, τότε, επηρρέασαν άμεσα. Ενώ τώρα έχουν επαληθευτεί τόσο απόλυτα στις προβλέψεις – αρνήσεις τους για την κουλτούρα της ψυχαγωγικότητας που διαστρέφει και καταστρέφει την τέχνη της πνευματικής ουσιαστικότητας.
Η οποία, όμως, δεν έχει καμία σχέση με την πολιτική “Αρτος και Θεάματα”. Οπως γίνεται τώρα, με τις κρατικές αντιλήψεις, τις παρακρατικές απεμπολήσεις και τις δημοτικές – περιφερειακές περιφρονήσεις προς την πραγματική τέχνη, που έχει απωθηθεί στα βάραθρα του σύγχρονου ψευδοπολιτισμού.
ΚΡΙΣΗ ΤΕΧΝΗΣ – ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Για να ρωτήσουμε εμείς: Μα, μπορούμε να το ξαναφτιάξουμε, όπως, αυτό ήταν στον μακρύ κύκλο του αγροτικού πολιτισμού;
Το παραπάνω κείμενο είναι απόσπασμα από το μικρό δοκίμιο “Εισαγωγή στην Κοινωνία του θεάματος” του πρωτοποριακού Γάλλου διανοητή Γκυ Ντεμπόρ. Αυτού που πάλεψε σκληρά για μια πνευματική απελευθέρωση από τη συμβατικότητα της τέχνης. Για να καταλήξει τελικά, στην αυτοκτονία, αφού πρωταγωνίστησε στη δράση και στη θεωρία για τη δημιουργία της “Καταστασιακής Διεθνούς”. Ένα κίνημα απ’ όλη σχεδόν την Ευρώπη (του ’56 – ’72) που είχε στόχο να αναλύσει το σοβαρό θέμα του ξεπεράσματος της τέχνης. Με αναζήτηση, ως σήμερα στην πραγματικότητα, ενός καινούργιου ανθρώπινου πολιτισμού.
Στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν κείμενα (από τα πιο σημαντικά) αυτού του κινήματος των Σιτουασιονιστών “Situationiste” από τις εκδόσεις “Ύψιλον Βιβλία”. Τα κείμενα αυτά έχουν γραφτεί πριν από την επίσημη ίδρυση της Καταστασιακής Διεθνούς (1953-1957) και αποτελούν τα αυθεντικά κείμενα Αρχών πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η δημιουργία και η μετεξέλιξη, ως τη διάλυσή του το 1972, αυτού του κινήματος για μια πνευματική αντιμετώπιση της κρίσης της τέχνης και του πολιτισμού.
ΝΑ ΠΑΡΑΓΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΕΑΥΤΟΥΣ ΜΑΣ
Όμως, και στο βιβλίο ξεπέρασμα της τέχνης, στα δημοσιευμένα ντοκουμέντα πριν από την ίδρυση της Καταστασιακής Διεθνούς, τα ντοκουμέντα τα υπογράφει ο Γκυ Ντεμπόρ (Ιούλιος 1957) για να ακολουθήσουν (στο βιβλίο) τα κείμενα από το περιοδικό “Καταστασιακή Διεθνής” τεύχος Α’, Ιούνιος 1958, τριμηνιαίο, διευθυντής: Γκυ Ντεμπόρ. Το ιστορικό αυτό, όμως, πρώτο τεύχος αποτελείται από 22 σελίδες με ενδιαφέροντα κείμενα – όλα επιλογή του Γκυ Ντεμπόρ, ο οποίος υπογράφει το επίσης “ιστορικό” άρθρο με τίτλο “θέσεις για την πολιτιστική επανάσταση”. Από αυτό το κείμενο αποσπάμε τις 3 1/2 αράδες της θέσης 2, που τσακίζουν κόκκαλα. Τις εξής:
«Η τέχνη μπορεί να πάψει να είναι μια σχέση πάνω στις αισθήσεις. Μπορεί να γίνει μια άμεση οργάνωση ανωτέρων αισθήσεων. Πρέπει να παράγουμε τους εαυτούς μας κι όχι τα πράγματα που μας σκλαβώνουν».
ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΓΚΗ, ΤΗΝ ΑΠΑΤΗ, ΤΟ ΑΙΜΑ…
Όμως, η τέχνη δεν ξεπεράστηκε αλλά αναδιπλώθηκε, για να φτάσει τώρα να ’ναι μια κατάσταση υποκατάστατη, μέσα στην απέραντη έκταση της παγκοσμιοποιημένης αγοράς, της κουλτούρας της “κοινωνίας του θεάματος” μιας κοινωνίας που τη στιγμάτισε και την καταδίκασε ο Γκυ Ντεμπόρ με απόλυτη πνευματική ευθύνη.
ΟΥΡΛΙΑΧΤΑ ΓΙΑ ΧΑΡΗ ΤΟΥ ΣΑΝΤ
Μια κρίση που οδηγήθηκε στην έκρηξη του γαλλικού Mάη του 1968, με πολλά στοιχεία αυτής της έκρηξης να έχουν επηρεαστεί από το κίνημα του σιτουασιονισμού και των ιδεών του Γκυ Ντεμπόρ που έχουν εκφραστεί στις καταστασιακές Αρχές του, στην εισαγωγή και στο κείμενό του για την κοινωνία του θεάματος και στο περίφημο και πρωτοποριακό φιλμ του “Ουρλιαχτά για χάρη του Σαντ” που εκδόθηκε και στην Ελλάδα το φθινόπωρο του 1977 από τις εκδόσεις “Άκμων”, με πιστή παρουσίαση κειμένων και εικόνων, με ένα βιογραφικό σημείωμα για τον Γκυ Ντεμπόρ και ένα σπουδαίο εισαγωγικό σχόλιο του Ευγένιου Αρανίτση…
ΑΝΤΙΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ
Το βιβλίο αυτό έχει τίτλο “Ενάντια στον κινηματογράφο”, (τον οποίο αρνείται, στην καταναλωτική και υπερκαταναλωτική μορφή του, για να προτείνει τον αντι-κινηματογράφο) περιέχει:
α) Ο Γκυ Ντεμπόρ και το πρόβλημα του καταραμένου
β) Τεχνικές σημειώσεις
γ) Ουρλιαχτά για χάρη του Σαντ
δ) Τέσσερις επεξηγήσεις
ε) Σχετικά με το πέρασμα ορισμένων προσώπων μέσα από μια αρκετά χρονική μονάδα,
στ) Κριτική του διαχωρισμού.
Για να σημειώσει στο τέλος της εισαγωγής στην “Κοινωνία του θεάματος” (εκδόσεις Κουλτούρα) και τα εξής:
«Η κοινωνία του θεάματος άρχισε παντού μέσα από την ανάγκη, την απάτη, μέσα από το αίμα. Αλλά υποσχόταν μια ευτυχισμένη συνέχεια. Πίστευε ότι θα γινόταν πια τίποτα…
Εχει χάσει όλες αυτές τις αυταπάτες για τον εαυτό της».
Για να πει ο κάθε αντι-θεαματικός:
«Κύριε, είμαι από την άλλη χώρα!».
