Κάθε μπάρκο και μια περιπέτεια, κάθε λιμάνι και μια διαφορετική εμπειρία, τρικυμιασμένες ή γαλήνιες θάλασσες, τόποι διαφορετικοί, άλλες φορές μαγευτικοί άλλες απωθητικοί… Eνα ταξίδι της ζωής, η καθημερινότητα του ναυτικού, πολλές οι χαρές, αρκετές και οι πίκρες και πάντα ο νους και η καρδιά να ταξιδεύει πιο γρήγορα από τις μηχανές το πλοίου στην οικογένεια πίσω στην πατρίδα, σε πρόσωπα αγαπημένα, σε παιδιά που τα αναζητεί και τον αναζητούν.
ΣΤ. ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑΚΗΣ – Λ. ΑΝΤΑΣΟΥΡΑΣ, καπετάνιοι: Μια ζωή στη θάλασσα
Τη θάλασσα με το… κουτάλι έχουν γευτεί για πολλές δεκαετίες από τις θέσεις του καπετάνιου οι Στέλιος Φραντζεσκάκης και Λευτέρης Αντάσουρας. Στα φορτηγά κυρίως ο πρώτος, στα κρουαζιερόπλοια ο δεύτερος ακολούθησαν την παράδοση των οικογενειών τους. «Ο πατέρας μου ήταν θερμαστής, μου περιέγραφε στις διηγήσεις του τόπους παράξενους, σχεδόν μυθικούς και θαυμαστούς. Έτσι μου ακούγονταν εκείνη την εποχή μετά τον πόλεμο μεγαλώνοντας στο Γαβαλοχώρι Αποκορώνου. Έφερνε και πράγματα που δεν υπήρχαν εδώ από τσιγάρα μέχρι κομπόστες. Αυτόν τον κόσμο πέρα από το ορίζοντα λαχταρούσα να τον δω από κοντά. Μάλιστα μου είχε δοθεί ευκαιρία να σπουδάσω χημικός αλλά εγώ δεν το συζητούσα. “Καπετάνιος ή τίποτα” έλεγα» αφηγείται ο κ. Στέλιος. Τον καλούμε να θυμηθεί το πρώτο του μπάρκο. «Ινδίες! Αχ αν είχα εκείνη την εποχή κάμερα τι θα έγραφα! Τι να πρωτοθυμηθώ. Φύγαμε από το αεροδρόμιο του Ελληνικού που ήταν σε καλή κατάσταση και φτάσαμε στη Βομβάη στις Ινδίες. Το αεροδρόμιο να είναι χωρισμένο με ψάθες, λινάτσες, οι αξιωματικοί με τις σαγιονάρες! Μπαίνουμε στο λεωφορείο για να πάμε στο ξενοδοχείο και επειδή έβρεχε και δεν είχε υαλοκαθαριστήρες ήταν ένας άνθρωπος μόνιμα πάνω στους προφυλακτήρες και καθάριζε τα τζάμια με ένα σφουγγάρι! Σκουντάω τον υποπλοίαρχο… “Εχεις να δεις ακόμα” μου λέει. Μπαίνουμε στην πρώτη γειτονιά της Βομβάης και να βλέπεις κόσμο να κοιμάται στους δρόμους, στα πεζοδρόμια. Την επομένη να σε παίρνουν από πίσω δεκάδες ζητιάνοι “no mama”, “no papa” να σου ζητάνε χρήματα, και οι αγελάδες στη μέση του δρόμου να μην της ενοχλεί κανείς γιατί ήταν ιερά ζώα! Απίστευτες εμπειρίες για μένα» λέει. Απο ναυτική οικογένεια και ο κ. Λευτέρης. «Ο παππούς μου θερμαστής, μάλιστα είχε πνιγεί μερικά μίλια από την Κύμη όταν τινάχτηκαν στον αέρα τα καζάνια του σκάφους του. Ο πατέρας μου λοστρόμος. Κόλλησα το μικρόβιο της θάλασσας λοιπόν αλλά πατέρας μου δεν ήθελε με κανένα τρόπο και για να με αποτρέψει, τα καλοκαίρια που δεν είχα σχολείο με έπαιρνε στα ταξίδια του να δουλεύω ως τζόβενος, ναυτόπαις για να δω πόσο σκληρή είναι η δουλειά και να κάνω πίσω. Ομως τα αποτελέσματα ήλθαν αντίθετα γιατί μεν κουραζόμουν αλλά γυρίζοντας το πρόσωπο μου στη γέφυρα του πλοίου έβλεπα τους αξιωματικούς με τις στολές τους και έλεγα: “Πού θα πάει θα τους φτάσω, θα γίνω και εγώ αξιωματικός”. Ετσι λοιπόν μπήκα στη σχολή εμποροπλοιάρχων» λέει.
ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΤΟ ΠΟΤΑΜΙ
Το πρώτο του ταξίδι διάρκειας 14 μηνών έφερε και την πρώτη μεγάλη περιπέτεια. «Ημουν σε ένα γκαζάδικο, στο “Olympic Heel” του Ωνάσση και μέσα στο ποτάμι που πάει στο Μπουένος Αϊρες συγκρουόμαστε με ένα άλλο πλοίο. Κάποιο λάθος έκαναν οι πλοηγοί, συγκρούστηκαν τα δύο σκάφη, εκρήξεις, γέμισε ο τόπος πετρέλαιο, σωθήκαμε και εγώ δεν ξέρω πώς και μετά μείναμε και 4 μήνες μέχρι να γίνουν τα δικαστήρια και να καταλήξουν ποιος ευθύνεται για το ατύχημα» αναφέρει. Παίρνοντας το νήμα από τη διήγηση του συναδέλφου του ο κ. Στέλιος θυμάται ένα δικό του ταξίδι στον Ειρηνικό, ανοικτά της Ταϊβάν με 8 μποφόρ. «Ο Α’ μηχανικός έχει βάλει να καθαρίσει με πετρέλαιο κάτι λάδια, είχε όμως καιρό και του πέφτει το πετρέλαιο πάνω στις εξατμίσεις των μηχανών και παίρνουμε φωτιά. Και φωτιά και θάλασσα! Πανικοβληθήκαμε όλοι, άδειασε το μηχανοστάσιο γιατί περιμέναμε την έκρηξη και τότε ένας δόκιμος Παύλος Χιουρέας αρχηγός της σχολής του Ασπροπύργου, ο καλύτερος μαθητής της, που ήταν μαζί μας περνάει μέσα από τη φωτιά, πάει στην αποθήκη και φέρνει τον τροχήλατο πυροσβεστήρα και καταφέρνει και σβήνει τη φωτιά και μας σώζει!».
ΚΡΟΥΑΖΙΕΡΑ 4,5 ΜΗΝΩΝ
Κάθε ναύλο και μια περιπέτεια, κάθε ταξίδι και μια διαφορετική εμπειρία. «Τελευταίο μου ταξίδι στα 2010. Σε κρουαζιερόπλοιο, σε κρουαζιέρα που κράτησε… 4,5 μήνες! Πιάσαμε 35 χώρες, με 650 επιβάτες. Το εισιτήριο ήταν τσουχτερό βέβαια αλλά ήταν και 4,5 μήνες! Η συντριπτική πλειοψηφία των επιβατών ήταν 80 και… άνω. Τέσσερις πέθαναν κατά τη διάρκεια του ταξιδιού λόγω γηρατειών, παρότι είχαμε ισχυρό ιατρικό team και μια γυναίκα αυτοκτόνησε πέφτοντας στη θάλασσα. Aλλη περιπέτεια στη Λιβύη. Ο Καντάφι μας είχε ναυλώσει να κάνουμε το δρομολόγιο Τρίπολη-Μάλτα. Μια μέρα που είχα βγει στο λιμάνι να τηλεφωνήσω (δεν υπήρχαν κινητά) έκαναν οι υπόλοιποι κάποιες εργασίες συντήρησης στις ηλεκτρομηχανές, μια άρπαξε φωτιά, έβγαλε πολύ καπνό και γέμισε το λιμάνι. Με κάλεσε ο λιμενάρχης στο γραφείο του. Με το που με βλέπει αρχίζει: «Δεν ντρέπεσαι, μόλυνες τον αέρα του λιμανιού! Θα τα έκανες αυτά αν ήσουν στο Αμβούργο ή στο Λίβερπουλ; Oχι βέβαια αλλά το κάνεις στη Λιβύη γιατί μας υποτιμάς και δεν μας υπολογίζεις». Να προσπαθώ να του πω ότι η μόλυνση ήταν πρόσκαιρη, το νέφος διαλύθηκε γρήγορα. Δεν ήθελε να ακούσει τίποτα. Μου βγάζει κάτι χαρτιά στα αραβικά και μου λέει να τα υπογράψω ότι είμαι ένοχος και ότι μου βάζουν πρόστιμο 50.000 δολάρια ή διαφορετικά θα πρέπει να πάω δικαστήριο! Από τη μια δεν ήθελα να πάω δικαστήριο μην τυχόν και μείνω… για πάντα εκεί, από την άλλη δεν ήθελα να χρεώσω και 50.000 δολάρια την εταιρεία. Τους λέω λοιπόν “εντάξει είμαι ένοχος αλλά επαφίεμαι στην επιείκεια του ηγέτη σας, του Μουαμάρ Καντάφι που αγαπάει τους Ελληνες και εμείς ξέρουμε τους αγώνες του για τη Λιβύη και πόσο ένδοξος είναι». Τα ακούει λοιπόν ο λιμενάρχης… παίρνει το χαρτί το σκίζει και λέει “αθώος!”.
ΘΑ ΞΑΝΑΠΗΓΑΙΝΑ
Στα μέρη που θα ήθελε να ξαναβρεθεί ο κ. Λευτέρης είναι σίγουρα η Αργεντινή. «Οι άνθρωποι εκεί έχουν πολλά κοινά χαρακτηριστικά με εμάς, “αλέγκροι” τύποι. Αντίθετα… δεν θα θελα να ξαναπάω στην Ινδία. Μια εμπειρία ήταν και αυτή αλλά όχι και η καλύτερη. Υπάρχουν και μέρη που πας… και δεν πας. Να σου πω για τη Σαντορίνη ότι έχω πάει 150 φορές αλλά δεν έχω ανέβει ποτέ στο νησί; Μόνο με κιάλια το έχω δει! Γιατί έχει μόνο ένα αγκυροβόλιο το οποίο το έπιανε το κρουαζιερόπλοιο που έφτανε πρώτο, οι υπόλοιποι σταματούσαμε απ’ έξω και κατεβάζαμε τον κόσμο με τις λάντζες» εξηγεί. Στις λίμνες Οντάριο, Ερι και Σουπίριορ θα ήθελε να ξαναβρεθεί ο κ. Στέλιος. «Είναι ένα μοναδικό θέαμα αυτό, γιατί ανεβαίνεις υψομετρικά από λίμνη σε λίμνη, μέσα από δεξαμενές, κανάλια και θαυμάζεις την τεχνολογία και το πόσο κατάφεραν να δαμάσουν τη φύση. Που δεν θα ήθελα να πάω; Να πω την Τζέντα στη Σαουδική Αραβία. Αυταρχικό καθεστώς, πολύ αυστηρό μπορείς να μπλέξεις για το τίποτα. Βρέθηκα εκεί μια εποχή με φοβερή ζέστη, καυτό αέρα να φέρνει πάνω σου την άμμο της ερήμου και χαλασμένο το aircondition! Πώς να θέλω να ξαναπάω!». Στα ταξίδια του ο κ. Φραντζεσκάκης εκτίμησε τη μεγαλοσύνη του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού και το πόσο έχει επηρεάσει την ανθρωπότητα. «Ημουν στην Ινδονησία το ’69 στο νησί της Κελέβης. Το γυρίζαμε γύρω-γύρω από αγκυροβόλιο σε αγκυροβόλιο και φορτώναμε καρύδες. Χωρίς χάρτες, χωρίς φανάρια, για αυτό και ταξιδεύαμε μόνο μέρα και τα αγκυροβόλια μας δίπλα στη ζούγκλα. Σε ένα από αυτά τα αγκυροβόλια συναντήσαμε μια μεγάλη ομάδα νέων. Πιάνουμε τη κουβέντα και μόλις λέμε ότι είμαστε από την Ελλάδα εκστασιάστηκαν και άρχισαν να μας μιλάνε αρχαία ελληνικά! Ηταν παιδιά που σπούδαζαν στο πανεπιστήμιο και είχαν διδαχθεί τα αρχαία Ελληνικά! Το ’73 στη Χιλή ο δεύτερος μηχανικός παντρεύεται μια κοπέλα ντόπια, είμαστε όλοι στην εκκλησία και μέχρι να έλθει η νύφη ο καθολικός παπάς αρχίζει να μας απαγγέλει… Ομηρου Οδύσσεια χαρούμενος που βρέθηκε με Ελληνες! Την ίδια χρονιά στην Κόστα Ρίκα, μείναμε για αρκετό καιρό στο λιμάνι και ένας ατζέντης ερχόταν κάθε μέρα και μας έλεγε μια ιστορία από την αρχαία Ελλάδα! Ονειρο του ήταν κάποια στιγμή να βρεθεί στην Ακρόπολη» λέει με θαυμασμό. Ο ίδιος βέβαια δεν θα ξεχάσει βέβαια ποτέ την αναγγελία του θανάτου του πατέρα του ενώ βρίσκονταν στο Μπέλφαστ, μια αναγγελία που ακόμα τον συγκινεί καθώς δεν κατάφερε να παραβρεθεί σε αυτή. «Ξέρεις όταν λείπεις από το σπίτι τα έχεις αυτά. Εγώ θυμάμαι να γυρίζω σπίτι μου και ο γιος μου να θέλει να τον πάω οπωσδήποτε στο σχολείο του. “Για να δουν οι συμμαθητές μου ότι έχω και εγώ μπαμπά” μου έλεγε…», θυμάται και ο κ. Λευτέρης. Για τους ναυτικούς η θάλασσα, οι λαμαρίνες και οι συνάδελφοί τους είναι μια άλλη οικογένεια. Και η πραγματική οικογένεια ένα άλλο λιμάνι, στην αγκαλιά του οποίου θα αράξουν μια και καλή όταν πουν τέλος στα ταξίδια…
ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΑΚΗΣ, Α’ Μηχανικός Εμπορικού Ναυτικού: Στα λιμάνια του κόσμου
28 χρόνια στα καράβια, τα περισσότερα από τα οποία ως Α΄ Μηχανικός του Εμπορικού Ναυτικού ο κ. Κώστας Κουντουράκης, μας λέει ότι εάν γύριζε το χρόνο πίσω πάλι ναυτικός θα γινόταν. Γεννημένος κοντά στην παραλία του Κουμ Καπί η θάλασσα πάντα του ασκούσε μια ιδιαίτερη γοητεία και έτσι όταν ο κ. Κώστας έγινε 18 χρονών αποφάσισε να φοιτήσει στη Σχολή Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού στον Πειραιά για να μπορέσει να μπαρκάρει στα καράβια. «Τέλειωσα τη Σχολή Μηχανικών Εμπορικού Ναυτικού το 1966, μετά μπαρκάρισα ως δόκιμος, έπειτα ως Γ’ Μηχανικός, στη συνέχεια ως Β’ Μηχανικός και μετά για είκοσι χρόνια Α’ Μηχανικός. Μου άρεσε η θάλασσα γιατί ήμουν γεννημένος εδώ κοντά στην οδό Εβανς και από μωρό, όλη μέρα βρισκόμουν στη θάλασσα» μας λέει. Τον ρωτάμε σε πόσα λιμάνια του κόσμου έχει πάει ως ναυτικός. «Πιστεύω σε όλο τον κόσμο. Στην Κίνα μπορεί και να έχω πάει πάνω από 100 φορές γιατί οι Ελληνες εφοπλιστές πλοιοκτήτες είχαν μεγάλες εμπορικές συναλλαγές» και μας διηγείται τα εξής περιστατικά: Με… κονκάρδες του Μάο Τσετουνγκ «Για να κυκλοφορήσουμε στην Κίνα μας έβαζαν στο πέτο κονκάρδες που πρώην προέδρου της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, Μάο Τσετούνγκ αφού απαγορευόταν να κυκλοφορήσουμε αλλιώς έξω. Οι δρόμοι, τα βιβλία όλα είχαν εικόνες και σημαίες με την εικόνα του. Γυναίκες και άντρες φορούσαν την ενδυμασία του Μάο, δηλαδή παντελόνι με χιτώνα και καπέλο, οπότε δεν μπορούσες να τους ξεχωρίσεις. Θυμάμαι τη Σαγκάη, τη μεγαλύτερη πόλη και λιμάνι της Κίνας, από εκείνα τα χρόνια ήταν ένα εμπορικό κέντρο χωρίς βέβαια τους δρόμους και τα αυτοκίνητα που υπάρχουν τώρα. Το ταξίδι στη Σαγκάη ήταν εμπειρία ζωής. Πρέπει να πήγα στο λιμάνι αυτό ίσως και πενήντα φορές». Οταν το βαπόρι μπατάρισε στον Βισκαϊκό «Στο πέλαγος έτυχε να σταματήσουμε λόγω κάποιων ζημιών, όμως ήμασταν τυχεροί γιατί δεν ήταν σοβαρές, ποτέ δεν ναυάγησα. Μια φορά ήμουν, στον Βισκαϊκό κόλπο, μεταξύ Αγγλίας και Ισπανίας σε ένα βαπόρι που κουβαλάγαμε ξύλα και πάθαμε ζημιά. Τότε το βαπόρι μπατάρισε, πήρε κλίση και αναγκαστήκαμε να πετάξουμε φορτίο από ξύλα για να το φέρουμε στα ίσα». Πρωτοχρονιά στην Κοπακαμπάνα «Για πολλά χρόνια ταξίδευα στη Ν. Αμερική και ειδικά στην Βραζιλία. Ετυχε να κάνω Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά στην Κόπακαμπάνα, τη διάσημη, ατέλειωτη παραλία και μία από τις πιο ζωντανές συνοικίες του Ρίο. Μια πελώρια αμμουδιά χιλιομέτρων… Οι Βραζιλιάνοι κάθε Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά ντύνονται στα λευκά και μπαίνουν μες τη θάλασσα, ως μια θρησκευτική τελετουργία». Χρήματα στην… κάλτσα «Στο Κέιπ Τάουν της Ν. Αφρικής, κάτι πιτσιρίκια μου πιάσανε την κουβέντα και με την μέθοδο της… απασχόλησης μου έκλεψαν το πορτοφόλι. Στον Παναμά μου είχαν πάρει από την τσέπη κάτι λίγα δολάρια, δίχως καν να το καταλάβω. Ποτέ δεν κυκλοφορούσα με ρολόι -υπήρχε κίνδυνος να μου κόψουν το χέρι- και δεν κουβαλούσα χρήματα στις τσέπες μου. Τα λεφτά πάντα τα βάζαμε στην… κάλτσα μέσα». Περού, Ν. Ορλεάνη μέχρι Ιαπωνία «Στο Περού, νότια με τη Χιλή θυμάμαι ότι είχα πάρει ένα ταξί για να επισκεφθώ την πόλη και στον δρόμο έβρεξε μερικές σταγόνες νερό. Και καθώς μιλάω πολύ καλά ισπανικά πιάσαμε κουβέντα με τον ταξιτζή και μου είπε ότι ήταν 40 χρονών και δεν ποτέ δεν είχε δει να βρέχει στο Περού, στα σύνορα με τη Χιλή… Υπήρχε μεγάλη ξηρασία και γίνονταν συχνά σεισμοί. Αυτό με σόκαρε». «Στην Ν. Ορλεάνη, στο Χιούστον, στην Καλιφόρνια, είχαμε πάει πάρα πολλές φορές με τα καράβια. Οι αμερικανικές αυτές περιοχές ήταν πάντα πλούσιες δεν ήταν… Βραζιλία. Θυμάμαι το 1966 όταν πήγα για πρώτη φορά στην Ιαπωνία η οικονομία της ήταν ακόμη στα σπάργανα… Αργότερα έγινε μια ισχυρή οικονομική χώρα». Στήριγμα η οικογένεια «Παντρεύτηκα τη σύζυγό μου Ξένια το 1974. Η κόρη μου γεννήθηκε όταν εγώ… έλειπα στα καράβια και όταν επέστρεψα στα Χανιά αυτή ήταν 5 μηνών. Η αλήθεια είναι πως η γυναίκα κρατάει την οικογένεια ενός ναυτικού. Η γυναίκα υποφέρει γιατί κάνει δυο δουλειές όσον αφορά τη διαπαιδαγώγηση – και την δικιά της και του άντρα της που λείπει στα καράβια. Η Ξένια η γυναίκα μου όσο έλειπα, εργαζόταν παράλληλα. Δεν ήταν εύκολα πράγματα. Ομως ευτυχώς είχαμε τη βοήθεια της μάνας μου». Οι δύσκολες στιγμές «Οταν πεθάνανε και οι δύο μου γονείς, η μάνα μου και ο πατέρας μου, επίσης έλειπα και ήρθα στο 40ήμερο μνημόσυνο. Ηταν κάτι που μου στοίχισε πάρα πολύ. Ο πατέρας μου πέθανε το 1989 και θυμάμαι τότε πως ήμουν στη Δυτική Αφρική και φορτώναμε ξύλα από την Ακτή Ελεφαντοστού. Η μάνα μου όταν “έφυγε” μετά από 8-9 χρόνια, ήμουν στην Κίνα και από εκεί πήγαμε στο Βανκούβερ του Καναδά, από όπου έφυγα αεροπορικώς για να έρθω στα Χανιά στο μνημόσυνο». Κλείνοντας ρωτάμε τον κ. Κώστα, εάν έχει μετανοιώσει που διάλεξε την ζωή του ναυτικού και εάν συμβούλευε τα δυο του εγγόνια να ακολουθήσουν τη δική του πορεία. «Εαν γυρνούσα πίσω το χρόνο πάλι θα γινόμουν ναυτικός» απάντησε αμέσως και πρόσθεσε «για να ακολουθήσεις αυτή τη ζωή, πρέπει να αγαπάς τη θάλασσα για να την αντέξεις».
ΜΑΝΟΛΗΣ ΜΙΧΕΛΙΟΥΔΑΚΗΣ Α’ Μηχανικός Εμπορικού Ναυτικού: Ταξιδευτές στα πέλαγα
Από παιδί διάβαζε ιστορίες της θάλασσας και ήθελε να γίνει καπετάνιος. Ετσι πήγε στη Σχολή Μηχανικών στον Ασπρόπυργο, όμως λόγω… μυωπίας ο κ. Μανόλης Μιχελιουδάκης, έγινε Α’ Μηχανικός του Εμπορικού Ναυτικού. Και δεν το μετάνοιωσε… «Είκοσι χρόνια δούλευα στα καράβια ως Α’ Μηχανικός. Ως παιδί διάβαζα ιστορίες για τη ζωή των ναυτικών που με συνέπαιρναν, π.χ. 20.000 λεύγες κάτω από τη θάλασσα του Ιούλιου Βερν κ.ά. Ο πατέρας μου ήταν ταμειακός υπάλληλος αλλά εγώ ήθελα να γίνω ναυτικός. Μου άρεσε η περιπέτεια. Βασικά ήθελα να γίνω καπετάνιος. Ομως λόγω της μυωπίας, μου είπαν ότι μπορώ να φτάσω ως Μηχανικός Α’, όπως και έγινε. Εμαθα την τέχνη του Μηχανικού και την αγάπησα. Διότι η μηχανή του καραβιού είναι ένας ζωντανός μηχανισμός που τον ζεις. Σκέψου ότι ταξιδεύοντας στο πλοίο ακούς τον δυνατό θόρυβο της μηχανής του. Εμείς οι ναυτικοί έχουμε συνηθίσει αυτό το θόρυβο και κοιμόμασταν με αυτόν εν πλω. Αν όμως για κάποιο λόγο σταματήσει η μηχανή, απότομα ξυπνάμε. Αυτό έχει συμβεί αρκετές φορές και είχαμε… καρδιοκτυπήσει». Πρώτο ταξίδι «Εγώ ήμουν προστάτης οικογενείας, γιατί πέθανε ο πατέρας μου όταν ήμουν στη Σχολή και έτσι έχοντας δυο αδέρφια πίσω με τη μάνα μου, το μυαλό μου ήταν στην οικογένειά μου, να σπουδάσουν τα αδέρφια μου». «Το 1963, ήμουν 20 χρονών. Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για τον Νότο, που έλεγε και ο Καββαδίας. Οχι μόνο ήταν το πρώτο καράβι που μπάρκαρα αλλά και η πρώτη φορά που μπήκα σε αεροπλάνο καθώς χρειάστηκε να “πετάξω” από Αθήνα για Ν. Υόρκη για να σαλπάρω από εκεί για Ιαπωνία. Το πλοίο είχε φορτώσει κάρβουνο από Ν. Φιλαδέλφεια. Μες το βαπόρι ήταν κάπως δύσκολα τα πράγματα, γιατί ήμουν δόκιμος και οι δόκιμοι περνάγανε από πολλές φασίνες. Πιάσαμε λιμάνι στην Ιαπωνία αλλά τότε η χώρα δεν είχε αναπτυχθεί τόσο όσο σήμερα. Ομως η Ιαπωνία όμορφη χώρα και οι Γιαπωνέζες… εξαιρετικές, φιλόξενες. Βέβαια, γυρίζοντας τον κόσμο, τις ωραιότερες γυναίκες τις είδα στο Ισραήλ». Στο μάτι του κυκλώνα! «Το 1968, χειμώνας τέλος Νοεμβρίου αρχές Δεκεμβρίου, είχαμε φύγει με φορτίο από Ιταλία και πηγαίναμε στη Ν. Υόρκη. Βρισκόμασταν στο πέλαγος και ενώ θέλαμε ακόμη 3-4 μέρες να φτάσουμε στη Ν. Υόρκη ο καιρός ήταν κακός και έπνεαν άνεμοι 11-12 Μποφόρ, με χαρακτηριστικά κυκλώνα… Χαμός… Είχαμε τρομάξει όλοι, δεν κοιμόμασταν για 3 μέρες, τα κύματα ήταν τεράστια. Το καράβι ήταν γύρω στους 14.000 τόνους. Ο καπετάνιος μου έλεγε: «όσο μπορείς, αγάντα την μηχανή». Η μηχανή είναι που κρατάει εκείνη την στιγμή την τύχη του πλοίου, ειδικά σε μια κακοκαιρία. Αν σταματήσει η μηχανή… βούλιαξε το πλοίο. Ξαφνικά φαίνεται πως το πλοίο βρέθηκε στο μέσον του κυκλώνα, μέσα στο μάτι του κυκλώνα. Εκεί επικρατεί απόλυτη ησυχία, μπουνάτσα. Μόλις μπήκαμε μέσα στο μάτι του κυκλώνα η μηχανή του πλοίου… σταμάτησε. Ο μηχανισμός δεν άντεξε το μένος των κυμάτων, προπέλα έβγαινε έξω από τη θάλασσα με αποτέλεσμα να δουλεύει ο ρυθμιστής στροφών ακατάπαυστα και έγινε ζημιά. Τότε τρέξαμε όλοι και πέσαμε πάνω από τη μηχανή για να μην βουλιάξει το πλοίο και να σωθούμε. Και πράγματι τα καταφέραμε την ώρα που βγήκαμε από το μάτι και έξω από αυτό επικρατούσε πάλι μεγάλη κακοκαιρία. Από τότε άρχισα να πιστεύω πολύ στον Θεό, στον Αγ. Νικόλαο, προστάτη των ναυτικών. Πιστεύω ότι κάποια μάνα, η μάνα μου, η μάνα του καπετάνιου, η μάνα κάποιου ναυτικού από το βαπόρι, είχε προσευχηθεί για το παιδί της στη θάλασσα. Και έτσι σωθήκαμε. Από τότε δεν μου ξανά έτυχε τόσο έντονο περιστατικό. Και αυτό το συναίσθημα “το τραβάω” ακόμη μέσα μου». Ταξίδι του μέλιτος εν πλω «Ενώ σχεδιάζαμε να παντρευτούμε με την σύζυγο μου Ειρήνη, το Καλοκαίρι στα Χανιά, είχε έρθει το καράβι για επισκευές στον Πειραιά και έμεινε εκεί για έναν μήνα. Ετσι έγινε αλλαγή σχεδίων, ανέβηκε η Ειρήνη στον Πειραιά και παντρευτήκαμε στην Αθήνα. Και έπειτα την πήρα μέσα στο πλοίο και φύγαμε μαζί… ταξίδι του μέλιτος εν πλω. Πήγαμε Βόρνεο (το τρίτο μεγαλύτερο νησί στον κόσμο και το μεγαλύτερο νησί της Ασίας, βόρεια της Αυστραλίας, στη θαλάσσια περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας). Εκεί κάτσαμε μια εβδομάδα σε μια άνετη κατοικία, σε μια περιοχή της πρώην ολλανδικής αποικίας στο δάσος. Περάσαμε μια όμορφη ζωή μαζί. Η σύζυγος μου ήταν πολύ υπομονετικός άνθρωπος. Πρέπει η γυναίκα του ναυτικού να είναι δυνατή, “καπετάνιος” στο σπίτι και στα παιδιά. Κάναμε δυο κόρες και ζήσαμε ευτυχισμένοι». «Μου λείπει η θάλασσα… Μου λείπει το ταξίδι. Μου λείπει το λιμάνι» μας λέει κλείνοντας τη συζήτηση ο κ. Μανώλης που μετά τα καράβια ανέλαβε τη διδασκαλία ως καθηγητής στη Σχολή Εμπορικού Ναυτικού.
