Αναμνήσεις από την προσωπική τους πορεία στο Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα (ΠΑΣΟΚ), ξεδιπλώνουν στην εκπομπή “OnLine” στο podcast των “Χ.ν.”, πέντε πρόσωπα της πολιτικής και της τοπικής Αυτοδιοίκησης των Χανίων, λίγο πριν τις εσωκομματικές εκλογές στο ΚΙΝΑΛ, στον απόηχο του θανάτου της Φώφης Γεννηματά που συγκλόνισε όλη την Ελλάδα. Πρόκειται για τους πρώην βουλευτές Σήφη Μιχελογιάννη και Γιώργο Πρασιανάκη, την πρώην νομάρχη Αλέκα Μαρκογιαννάκη, τον τέως αντιπεριφερειάρχη Απόστολο Βουλγαράκη καθώς και τον πρώην δήμαρχο Γιώργο Τζανακάκη που αφηγούνται ιστορίες από την πορεία τους στο ΠΑΣΟΚ. Κοινό σημείο αναφοράς για όλους, βέβαια, ο αείμνηστος Ανδρέας Παπανδρέου.
Παρασκευάς Περάκης και Ελένη Φουντουλάκη μπαίνουν… onLine σε ένα θεματικό αφιέρωμα με Χανιώτες της Πολιτικής και της Αυτοδιοίκησης που αφηγούνται ιστορίες από τα πρώτα χρόνια του ΠΑΣΟΚ
Αλέκα Μαρκογιαννάκη, πρώην νομάρχης:
Ακολουθώντας έναν ηγέτη
«Εντάχθηκα στο ΠΑΣΟΚ από την ίδρυσή του το 1974 και υπήρξα μέλος της ομάδας Πρωτοβουλίας που πήραμε την ευθύνη της οργάνωσης και διάδοσης των ιδεών και των αρχών του στα Χανιά. 45 και πλέον χρόνια αγώνες και προσπάθεια, νίκες και ήττες, περηφάνια και ντροπή, θαυμασμό και αγανάκτηση. Μα ο πολιτικός μας πολιτισμός και οι αξίες μας ήταν πάντα σημαντικά για να είμαι περήφανη για την προσφορά του πολιτικού μου χώρου στην πατρίδα. Πολλές οι αναμνήσεις και τα γεγονότα που τροφοδοτούσαν τον αγώνα και την αφοσίωση μου. Θα επιλέξω όμως ένα γεγονός που με σφράγισε και με έδεσε με το ΠΑΣΟΚ και τον Ανδρέα πιο δυνατά. Ήταν στην πρώτη επίσκεψη του Ανδρέα στα Χανιά για ομιλία και επαφή με τον κόσμο. Ενθουσιασμός, συνθήματα, κλίμα αισιοδοξίας. Το βράδυ στο ξενοδοχείο Ξενία που δεν υπάρχει πια, τα στελέχη παραθέσαμε δείπνο στον Ανδρέα Παπανδρέου. Δεν ήμασταν πολλοί, περίπου 20, το στελεχιακό δυναμικό. Ήταν και ο Σήφης Βαλυράκης, “ψυχή” του αγώνα τότε στα Χανιά. Μόνο εγώ από γυναίκες. Κάποιος φαίνεται πως είπε στον Ανδρέα για την δράση μου. Καθίσαμε στο τραπέζι και δώσαμε, όπως ήταν φυσικό, στον Ανδρέα την τιμητική θέση στην κορυφή του τραπεζιού. Κάποια στιγμή πριν αρχίσουμε το δείπνο ο Ανδρέας με κάλεσε να πάω κοντά του. Σηκώθηκε από την θέση του και μου ζήτηση να καθίσω εγώ εκεί. Συγκλονίστηκα. Ένοιωσα ότι έδωσε την τιμητική θέση στην γυναίκα. Κάθισε δίπλα μου, άπλωσε το χέρι τους στους ώμους μου και μου είπε: “Πάλεψε και για την γυναίκα, να την ενθαρρύνεις, να πιστέψεις στις δυνάμεις της, να βρει ουσιαστική θέση στην κοινωνία και στην πολιτική, να σταθεί ισότιμα με τον άνδρα.
Συνειδητοποίησα ότι ο Ανδρέας δεν ήταν απλά ο ισρυτής του Σοσιαλιστικού Κινήματος για την αλλαγή στην πατρίδα μου, ήταν ο Άνθρωπος ο ευαίσθητος, ο συναισθηματικός, ο ευγενικός. Ήταν όλα όσα διοχέτευε στον συνομιλητή του και τον μάγευε. Τότε ήξερα, δεν ενσωματώθηκα μόνο σε ιδέες, αξίες και οράματα, δεν συμμετείχα μόνο σε αγώνα που έδινε ιδιαίτερο νόημα και αξία στην ύπαρξή μου αλλά ακολουθούσε έναν ηγέτη με ανθρωπιά, ευαισθησία, πολιτισμό, καλλιέργεια, ικανό να αναδείξει τον άνθρωπο, την Ελλάδα και να συμβάλλει στην παγκόσμια Ειρήνη….»
Σήφης Μιχελογιάννης, πρώην βουλευτής:
Κόντρα στο σύστημα
«Ο Χανιώτικος λαός με εξέλεξε επανηλειμένα βουλευτή Χανίων. Θα μπορούσα να διηγηθώ πολλά περιστατικά από την κοινοβουλευτική μου πορεία. Ένα πολύ σημαντικό περιστατικό στην Ελληνική Βουλή έγινε στην αίθουσα της Γερουσίας σε μια Συνέλευση των Βουλευτών του ΠΑΣΟΚ τον Νοέμβριο του 1995 με παρόντα τον χαρισματικό πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου.
Μετά την ομιλία του προέδρου ζήτησα και έλαβα τον λόγο. Αφού έκανα μια μικρή ανάλυση της οικονομικής κατάστασης στην Ελλάδα και την Ευρώπη έθιξα ένα διαφορετικό θέμα. Είπα στον Πρόεδρο ότι αμφισβητώ ότι πρόκειται να αξιοποιηθεί σωστά, όπως ανέφερε, η κοινοβουλευτική ομάδα στην επιτέλεση του κυβερνητικού έργου. Είπα στον Ανδρέα Παπανδρέου “Πώς θα γίνει αυτό αφού εγώ είμαι για πολλά χρόνια βουλευτής σας και από τα πρώτα μέλη του ΠΑΣΟΚ, όπως μας κοιτάζεις και σας κοιτάζω αμφισβητώ όχι απλά εάν με αναγνωρίζετε, αμφισβητώ αν με γνωρίζετε. Η γνωριμία προηγείται της αναγνώρισης”.
Αυτή μου η φράση έγινε από τους δημοσιογράφους πανελλήνιο θέμα στα πανελλήνια μέσα ενημέρωσης για πολλές μέρες. Η μητέρα μου που ζούσε τότε στου Ζωγράφου στην Αθήνα όπου και διέμενα, μου είπε, μη γνωρίζοντας τι είχε συμβεί: “Τι έκανες παιδί μου και σε κυνηγούνε όλα τα κανάλια και όλοι οι δημοσιογράφοι για να μιλήσεις μαζί τους;”.
Πολλοί πολιτικές αναλυτές εφημερίδων αλλά και δημοσιογράφοι σε κεντρικά δελτία ειδήσεων, είπαν ότι οι αρχηγοί των κομμάτων διευθύνουν αυταρχικά και μεροληπτικά τα κόμματα χωρίς να ενημερώνονται για την επίδοση των βουλευτών από τον πρόεδρο της Βουλής, στηριζόμενοι σε ένα στενό κύκλο προσώπων γύρω τους. Ετόνισαν ότι επιτέλους βρέθηκε ένας βουλευτής που προφανώς είχε μείνει στο περιθώριο και είχε το θάρρος να αμφισβητήσει αυτό το σύστημα. Και πρόσθεταν πως για αυτό το σύστημα δεν φταίνε μόνο οι πολιτικοί αρχηγοί αλλά και οι βουλευτές που δεν μιλούν. Ακόμα και σήμερα στα Χανιά, οι παλαιότερο βέβαια που είχαν μάθει το περιστατικό αυτό τότε, μου το θυμίζουν και μου αναγνωρίζουν το θάρρος που χρειαζόταν για να πει αυτά που είπα σε έναν Ανδρέα Παπανδρέου. Ο Ανδρέας Παπανδρέου με κάλεσε να τον επισκεφθώ στην Εκάλη και να τα πούμε… Εννοείται ότι δεν πήγα γιατί τότε θα έχανα το δίκιο μου. Ένας τόσο ευφυής άνθρωπος κατάλαβε από την αρχή τι εννοούσα με αυτά που είπα».
Γιώργος Τζανακάκης, πρώην δήμαρχος:
Συναντώντας τον Ανδρέα
«Προσωπικά έζησα τις διεργασίες πριν την ίδρυση του ΠΑΣΟΚ συναντώντας τον μεγάλο ηγέτη Ανδρέα Παπανδρέου, όταν στο εξωτερικό ήταν εξόριστος όπως κι εγώ, ήδη από το ΠΑΚ και στη συνέχεια από τα ιδρυτικά μέλη του ΠΑΣΟΚ. Μια μεγάλη πορεία από την οποία κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει όχι μόνο στιγμιότυπα αλλά πολλές φάσεις της ζωής του και της πορείας του. Όλα τα γεγονότα συνέβαιναν όταν συναντιόταν κανείς με τον Ανδρέα, ο οποίος άκουγε με υπομονή. Τον ενδιέφερε να ακούει. Θυμάμαι πολλές φορές είχε μιλήσει με τον μικρό τότε γιο μου και τον ρωτούσε συγκεκριμένα για τις Εργατικές κατοικίες. Μου έκανε εντύπωση πώς ένας ηγέτης, ο Ανδρέας, μπορούσε να ρωτάει ένα 10χρονο παιδί να του πει την άποψη του για τις Εργατικές κατοικίες. Ήταν κάτι που με επηρέασε πάρα πολύ στη ζωή μου.
Το στίγμα βεβαίως είναι ότι μέσα στο ΠΑΣΟΚ υπήρχε μια μεγάλη συντροφικότητα που δυστυχώς σήμερα λείπει από όλα τα κόμματα. Όταν κάποτε λέγαμε ο ένας τον άλλον “σύντροφε” το νοιώθαμε, ήταν μια κοινή πορεία που μας ένωνε στη βάση μιας ιδεολογίας, του δημοκρατικού σοσιαλισμού που όλοι ενστερνιζόμασταν.
Στην πορεία μου μέσα στο ΠΑΣΟΚ γνώρισα όλες σχεδόν τις προσωπικότητες: τον αείμνηστο Γιώργο Γεννηματά, τον Χαραλαμπόπουλο, τον Αλευρά και άλλους που άφησαν το στίγμα τους στην πορεία αυτού του Κινήματος, που έδωσε στην Ελλάδα ό,τι μπορούσε να ελπίζει».
Απόστολος Βουλγαράκης, τέως αντιπεριφερειάρχης:
Παρασκήνια από ένα Συνέδριο
«Το ΠΑΣΟΚ έχει κάνει αρκετά Συνέδρια, στα οποία ευτυχώς ή δυστυχώς συμμετείχα σε όλα. Κάτι σημαντικό που καθόρισε και την προσωπική μου στάση και τις αποφάσεις στη συνέχεια που έχω πάρει.
Ήταν το 4ο Συνέδριο που είχε γίνει 30 Ιουνίου το 1996, μετά το θάνατο το ιδρυτή του ΠΑΣΟΚ Ανδρέα Παπανδρέου και τότε που κατάλαβα ουσιαστικά, εγώ προσωπικά, ότι στο μεγάλο μας κόμμα οι συγκρούσεις μεταξύ των στελεχών και διεκδικητών της ηγεσίας μετά τον Παπανδρέου δεν ήταν προσωπικές όπως πολλοί νόμιζαν και έλεγαν, αλλά βαθιά πολιτικές και ιδεολογικές. Και τότε συνειδητοποίησα ότι ο δρόμος στο ΠΑΣΟΚ θα είναι πια πάρα πολύ δύσκολος και πολύ μακρύς. Εγώ τότε τάχθηκα με τις ιδέες του Κώστα Σημίτη και οι ιδέες αυτές συγκρούονται ακόμη και σήμερα. Μόνο που μετά τον Σημίτη, (οι διαφορές αυτές) έγιναν προσωπικές δυστυχώς και αυτές οι προσωπικές φιλοδοξίες οδήγησαν και το ΠΑΣΟΚ κατά τη γνώμη μου στα ποσοστά που έχει σήμερα.
Αν είναι να θυμηθώ ένα ευτράπελο από αυτή τη διαδικασία του 4ου Συνεδρίου μέσα σε όλα όσα έγιναν – που είναι μια πολύ μεγάλη ιστορία- εκεί που παρακολουθούσα τους βουλευτές – κάποιους βουλευτές- οι οποίοι προσπαθούσαν να δουν ποιός θα βγει πρώτος στο συνέδριο για να καθορίσουν την στάση τους. Και τους έβλεπες να γυρίζουν στα διάφορα “πηγαδάκια” και να ρωτάνε γνώμες για το ποιος θα βγει πρώτος. Και να βλέπεις αυτό το παρασκήνιο, σε αυτόν τον πανζουρλισμό, στα δικά μου μάτια ήταν ελαφρώς γελοίο. Αυτό συνέβη το 1996 και καθόρισε τη δική μου στάση. Από τότε οι δυσκολίες έρχονται μέχρι σήμερα. Μέσα σε όλο αυτό το σκηνικό ο καθένας από εμάς παλεύει να δει με ποιον θα ταχθεί, τι θα κάνει. Ελπίζω και εύχομαι το Κίνημα να βρει κάποια στιγμή τον δρόμο του ξανά/.
Γιώργος Πρασιανάκης, πρώην βουλευτής:
Διδάγματα ζωής
«Γεννημένος στη Χρυσαυγή του πρώην αραβοιδρυμένου Μούλετε, στις βορειανατολικές παρυφές της Κισσάμου, βρίσκομαι εδώ ψυχή τε και σώματι σε όλη μου την ζωή. Από τα Χανιώτικα μαθητικά χρόνια η ενασχόληση με τα κοινά υπήρξε το ενακτήριο λάκτισμα, στη συνέχεια στα φοιτητικά χρόνια βρέθηκα για σπουδές και για επαγγελματική εξέλιξη στην Αθήνα. Ίδια πρακτική ακολουθήθηκε στο φοιτητικό πλαίσιο μέσα στην Κρητική παροικία στο παραδοσιακό και πολιτικό βενιζελικό χώρο, με το κόμμα των Φιλελευθέρων, την Ένωση Κέντρου και τελικά το ΠΑΣΟΚ που προσδιόρισε και την μετέπειτα πορεία.
Η περίοδος της Δικτατορίας υπήρξε “το καμίνι που δέθηκε το ατσάλι”. Φυσικά εξέλιξη της κεντροαριστερής, ανδρεοπαπανδρεικής πορείας στην Ένωση Κέντρου το ΠΑΣΟΚ. Κορύφωση μέσα σε διάφορες, διοικητικές, πολιτικές θέσεις ανάμεσα σε Αθήνα και Χανιά. Οι αναμνήσεις από αυτήν την μακροχρόνια διαδρομή είναι τόσες και τέτοιες που η αναφορά είναι δύσκολη και ο κίνδυνος άδικης παράλειψης όπως και διολίσθησης σε περισσή ανούσια ανεκδοτολογία, μεγάλος.
Πώς βρέθηκα όμως στην κορυφαία βαθμίδα αντιπροσώπευσης του λαού των Χανίων, τιμή για την οποία πάντοτε θα του είμαι ευγνώμων… Από αυτό βγαίνει και ένα δίδαγμα ότι η ζωή δεν προδιαγράφεται μόνο από την θέλησή μας αλλά πολλές φορές από την απρόβλεπτη και ακαταμάχητη τύχη. Η πρώτη εκλογική μου, μετά την Μεταπολίτευση επιλογή για υποψηφιότητα με το ΠΑΣΟΚ ήταν τα Χανιά. Η ανάγκη τελευταίας στιγμής για να εξοικονομηθεί θέση για ένα ανερχόμενο στέλεχος με προσωπική και ιδεολογική αξιόλογη διαδρομή με έστρεψε με απόφαση του αρμοδίου Οργάνου στην Α’ Αθήνας. Τα αποτελέσματα ήταν τα αναμενόμενα. Το 1977 η παραμονή στην Α’ Αθήνας με καλές προδιαγραφές από τον εθνο-κρητικό αλλά και επαγγελματικό- δικηγορικό χώρο με απέκλεισε πάλι λόγω του αρμοδίου Οργάνου, στην ουσία για να διευκολυνθεί η επίπλευση ισχυρότερων στο κομματικό ιερατείο προσώπων. Η πρόταση της τελευταίας μέρας, να καλύψω το κενό που είχε δημιουργηθεί στα Χανιά αντιμετωπίστηκε εγωιστικά και απερίσκεπτα. Για αυτό και οι υποψηφιότητες τότε υπήρξαν τρεις και όχι τέσσερις. Το 1981 για τον ίδιο περίπου λόγο ουσιαστικά μου επεβλήθη να πολιτευτώ στα Χανιά και όχι στην Αθήνα που οι προδιαγραφές ήταν ίσως πολύ καλύτερες. Όμως οι πρώτες θέσεις ήταν ήδη κατειλημμένες. Το Κόμμα όμως με τίμησε έκτοτε με σοβαρή κυβερνητική ενασχόληση και ο λαός των Χανίων με έστειλε το ’80 στο εθνικό κοινοβούλιο.
Ο επιμένων τελικά νικά. Οπωσδήποτε το ταξίδι ήταν ωραίο… Υπήρχε όραμα και ελπίδα…Πάντως εγώ δεν μετανιώνω, πάλι τα ίδια θα έκανα».
ΠΑΣΟΚ ωραία χρόνια;;; Τα πληρώνουμε με αίμα τα φαγοπότια των νέων τζακιών που έχτισε ο Ανδρέας σας. Συνεχίστε να κόβεστε σαν τα μυρμήγκια….προβλημά σας, ο κόσμος προσπαθεί να λύσει τα προβλήματα που του φόρτωσε ΚΥΡΙΩΣ το ΠΑΣΟΚ