Για περισσότερες πληροφορίες και για επικοινωνία μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.chlorisflora.wordpress.com
Το γένος Υπερικόν, περιλαμβάνει φυτά φαρμακευτικά, κοσμητικά και αρωματικά και αριθμεί γύρο στα 400 είδη με εξάπλωση κυρίως στις εύκρατες και υποτροπικές περιοχές και των δυο ημισφαιρίων.
Eίναι μονοετές ή πολυετές πόες ή θάμνοι. Τα φύλλα έχουν χαρακτηριστικές ημιδιαφανείς αδένες που περιέχουν αιθέρια έλαια και κάποτε μαύρους ή κόκκινους αδένες, που περιέχουν υπερικίνη. Τα άνθη είναι διαταγμένα σε επάκριες ταξιανθίες, έχουν συνήθως 5 σέπαλα, και 5 κίτρινα πέταλα, συχνά με κόκκινες αποχρώσεις. Ο καρπός είναι μια κάψα που περιέχει πολλά σπέρματα.
Το πιο γνωστό είδος είναι το Υπερικόν το διάτρητον, υπερικό, βαλσαμόχορτο ή σπαθόχορτο (Hypericum perforatum L.), που ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Ιούλιο (εικ. 1). Είναι μια πολυετής πόα, με φύλλα ωοειδή ή γραμμοειδή, με πολυάριθμα διαφανή και κάποτε με λίγα επιφανειακά μαύρα στίγματα. Τα στίγματα είναι εμφανή όταν κρατηθούν μπροστά στο φως, δίνοντας στα φύλλα την «διάτρητη» εμφάνιση στην οποία αναφέρεται η Λατινική ονομασία του φυτού. Τα άνθη είναι διαταγμένα σε πυραμιδοειδείς ταξιανθίες. Τα πέταλα είναι κίτρινα με διαφανή και μαύρα στίγματα. Το φυτό περιέχει υπερικίνη και ψευδοϋπερικίνη, φλαβονοειδή, ξανθόνες, φαινολικά οξέα και αιθέρια έλαια. Η φαρμακευτική χρήση του περιλαμβάνει διαφορετικά παρασκευάσματα (εικ.2-3): τα ξηρά εκχυλίσματα (εκχύλιση με οινόπνευμα 38%), τα βαλσαμέλαια (εκχύλιση με διάφορα φυτικά έλαια όπως ηλιέλαιο, ελαιόλαδο, καλαμποκέλαιο), τα βάμματα (υγρά εκχυλίσματα με αλκοόλη 45-50%) και το αποξηραμένο φυτό για την παρασκευή ροφήματος.
Οι φαρμακευτικές και θεραπευτικές ιδιότητες του είναι γνώστες από την αρχαιότητα. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα στην Ιταλία και στην Αγγλία, το βαλσαμόχορτο συνδέεται με τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, παίρνει τον όνομα του και συλλέγεται στην 24 Ιουνίου.
Στην Κρήτη φύονται διαφορετικά είδη υπερικού, και μερικά από αυτά είναι ενδημικά. Τα πιο κοινά είναι: το Hypericum empetrifolium (εικ.4) που απαντάται σε θαμνοτόπους και βραχώδεις τοποθεσίες, το Hypericum triquetrifolium σε εγκαταλειμμένους αγρούς, άκρες δρόμων και παραθαλάσσιες τοποθεσίες, το Hypericum hircinum (εικ.5) σε φαράγγια και δάση, το Hypericum perfoliatum σε σκιερές τοποθεσίες.
Μεταξύ τα ενδημικά είδη είναι: το Hypericum kelleri ενδημικό των Λευκών Ορέων, το Hypericum amblycalyx ενδημικό της Ανατολικής Κρήτης, το Hypericum trichocaulon και το Hypericum jovis ενδημικά της Δυτικής Κρήτης.
Διαδικτυακές πηγές
-Digital Flora Graeca http://www.bodleian.ox.ac.uk/science/eresources/flora_graeca) [accessed 03/2017].
-Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [accessed 03/2017].
-GRIN Taxonomy for Plants
https://npgsweb.ars-grin.gov/gringlobal/taxonomydetail.aspx?id=30372 [accessed 03/2017].
-Hypericum online: http://hypericum.myspecies.info
