Οι ορχιδέες του γένους Ophrys βρίσκονται στην Κρήτη σε πολλά και υπέροχα διαφορετικά είδη που ανθίζουν στην άνοιξη, από τον Φεβρουάριο μέχρι τον Μάιο. Έχουν ένα περίεργο σχήμα και έναν πολύ ενδιαφέρον σύστημα γονιμοποίησης.
Το άνθος αποτελείται από τρία σέπαλα, δυο πλευρικά και ένα ραχιαίο, και τρία πέταλα, από τα οποία το μεσαίο είναι πολύ μεγαλύτερο και διαφορετικό από τα άλλα, και εκτείνεται εμπρός σχηματίζοντας αυτό που ονομάζεται χείλος. Οι Ophrys δεν έχουν δοχείο με νέκταρ και αυτό που προσελκύει τα έντομα είναι η εμφάνιση τους μαζί με την παραγωγή μυρωδικών ουσιών. Οι επικονιαστές τους είναι τα αρσενικά των αγριομελισσών, σφηκών και μελισσών. Το σχήμα κάθε είδους μοιάζει με την κοιλιά του θηλυκού ενός συγκεκριμένου είδους εντόμου και οι μυρωδιές που παράγονται, μοιάζουν με αυτές που χρησιμοποιούνε τα θηλυκά έντομα, για να προσκαλούνε τα αρσενικά. Το αρσενικό έντομο προσγειώνει στο χείλος, και προσπαθώντας να ζευγαρώσει με το υποτιθέμενο θηλυκό, μαζεύει τη γύρη, που κολλάει πάνω του, και έτσι η γύρη μεταφέρεται από ένα λουλούδι προς τον άλλο.
*βιολόγος-βοτανολόγος & garden counselor
Για περισσότερες πληροφορίες και επικοινωνία μπορείτε να επισκεφτείτε την σελίδα Facebook Χλωρίς – Φύση & Κήπος
Βιβλιογραφία και διαδικτυακές πηγές
-Euro+Med (2006-): Euro+Med PlantBase – the information resource for Euro-Mediterranean plant diversity. http://ww2.bgbm.org/EuroPlusMed/ [accessed 03/2017].
– Αγριολούλουδα της Κρήτης, Βαγγέλης Παπιομυτόγλου. Mediterraneo Editions, 2006
– Οι ορχιδέες της Κρήτης, Χρυσούλα & Αντώνης Αλιμπέρτης, 1989.
Ophrys fusca Link
Φυτό που φέρνει μια αραιή ταξιανθία με 4-7 άνθη. Έχει πράσινα σέπαλα και πέταλα κυματοειδή. Το χείλος είναι τρίλοβο και καφετί με μια κίτρινη μπορντούρα. Βάση του χείλους με σχισμή σε σχήμα V και μια κάθετη γραμμή που την χωρίζει στα δυο. Σχέδιο γκρι-ασήμι. Ανθίζει τέλη Φεβρουαρίου – Απρίλιο.
Ophrys bombyliflora Link
Φυτό που φέρνει μια αραιή ταξιανθία με 1-5 άνθη. Κάθε άνθος έχει πράσινα και στρογγυλά σέπαλα και πέταλα τριγωνικά, πράσινα. Το χείλος είναι τρίλοβο, με ένα κεντρικό στρογγυλό λοβό με καφετί χρώμα και δυο πλαϊνούς μικρότερους και χνουδωτούς. Βρίσκεται σε φρύγανα και ελαιώνες. Ανθίζει Φεβρουάριο – Απρίλιο.
Ophrys kotschyi subsp. cretica (Soó) H. Sund.
Φυτό που φέρνει μια αραιή ταξιανθία με 2-8 άνθη. Έχει πράσινα σέπαλα, τα πλαϊνά καφετιά στο κάτω μέρος. Τα πέταλα είναι καφέ-πράσινο. Το χείλος είναι τρίλοβο με σκούρο χρώμα και είναι στολισμένο με ένα Η άσπρο. Βρίσκεται σε φρύγανα. Ανθίζει Μάρτιο – Μάιο.
Ophrys lutea Cav.
Φυτό που φέρνει μια αραιή ταξιανθία με 3-8 άνθη. Έχει πράσινα σέπαλα και κιτρινοπράσινα πέταλα. Το χείλος είναι τρίλοβο, απλωτό με χρώμα κίτρινο, στο κέντρο είναι καφέ με δυο γκρι-μπλε κηλίδες. Βρίσκεται σε φρύγανα και ελαιώνες. Ανθίζει Μάρτιο -Απρίλιο.
Ophrys scolopax subsp. heldreichii (Schltr.) E. Nelson
Φυτό που φέρνει μια αραιή ταξιανθία με 3-7 άνθη. Έχει σέπαλα και πέταλα ροζ. Το χείλος τρίλοβο, καφέ με πλαϊνούς λοβούς τριγωνικούς χνουδωτούς και κυρτούς σε σχήμα κέρατος, με ένα συμμετρικό κίτρινο σχέδιο. Ανθίζει Απρίλιο-Μάιο
Oprhys tenthredinifera Willd.
Φυτό που φέρνει μια αραιή ταξιανθία με 2-8 άνθη. Είναι μια από τις ομορφότερες ορχιδέες, έχει σέπαλα ρόδινα, συχνά χωρισμένα στην μέση με μια πράσινη γραμμή. Τα πέταλα είναι τριγωνικά ροζ. Το χείλος είναι τετράγωνο, βελούδινο, καφέ σκούρο στο κέντρο, πλαισιωμένο με κίτρινο. Βρίσκεται σε φρύγανα, ανοικτές πετρώδεις περιοχές και θαμνότοπους. Ανθίζει Φεβρουάριο – Απρίλιο.
