» Δημήτριος Κ. Τυραϊδής, Χανιά 2024
Ένα όμορφο εξώφυλλο, υποθέτω ότι πρόκειται για το χωριό του Δημήτρη. Μια όμορφη αφιέρωση στην δεύτερη σελίδα για μένα από τον Δ.Κ.Τ. Ευχαριστώ πολύ.
Στα «λίγα λόγια» της εισαγωγής, μας λέει γιατί όταν εγκατέλειψε το όμορφο και πολυαγαπημένο χωριουδάκι του, που ήταν κτισμένο στις «λιόφωτες» πλαγιές της Όθρυς. Έκλεισε στην ψυχή του όλα αυτά τα βιώματα και τις ιστορίες και τις πήρε μαζί του στο μισεμό και τώρα μας τα παρουσιάζει στην μορφή του βιβλίου με απώτερο σκοπό να μην τα σκεπάσει ο χρόνος και η λησμονιά. Όπως μας λέει «ήταν ιστορίες που τις είχα γραμμένες στα φύλλα της καρδιάς μου».
Είναι μια όμορφη συναισθηματική εξομολόγηση, που θα μπορούσα να την έχω κάνει και γω για τις «Ιστορίες τσ’ Ασηγωνιώτικης Ρίζας», που τις έχω κάνε πέντε βιβλία και ακόμα έρχονται καινούριες, για κάποιο επόμενο ίσως, βιβλίο.
Διάλεξα να σας παρουσιάσω δύο ιστορίες, από τις 22 του βιβλίου, κατά την γνώμη μου οι πλέον χαρακτηριστιές του βιβλίου.
Η μία αφορά το Λενιώ, μια εικοσάχρονη κοπελιά. Ήταν η εποχή του εμφυλίου, τότε που σκότωνε αδελφός τον αδελφό. Η Λενιώ, με την προτροπή της μάνας της, εγκατέλειψε το σπίτι της και το χωριό της. Ο λόγος ήταν επειδή ο παρτέρας της, αφού πολέμησε στο Έπος της Αλβανίας, επιστρέφοντας στο χωριό του, δεν έφθασε ποτέ επειδή τον σκότωσαν για πολιτικούς λόγους. Έτσι έφυγε για να γλιτώσει.
Έφυγε λοιπόν και πήρε τα βουνά και τα λαγκάδια των Αγράφων. Περπατώντας δίψασε πολύ, όμως ένα ελαφρύ κελάρισμα από ένα μικρό ποταμάκι την ξεδίψασε. Έπρεπε να βρει κάπου να «στρεχιάσει», υποθέτω να κοιμηθεί. Επέλεξε την κουφάλα ενός γέρου πλάτανου για να περάσει την βραδιά της. Μπήκε λοιπον στην κουφάλα και εκεί αντίκρυσε τον Διαμαντή, που όπως εκείνη, «είχε πάρει τα βουνά».
Για μερικά δευτερόλεπτα έμειναν αμήχανοι οι δυο τους. Όταν συνήλθαν, πρώτος ο Διαμαντής την ρώτησε ποια ειναι. Η Λενιώ πλησίασε, του έδωσε το χέρι, σημάδι πως είναι φίλος. Αφού είπαν για την ζωή τους, έκρυψαν ένα δικό τους αντικείμενο μέσα στην κουφάλα, και έφυγαν σε διαφορετικές κατευθύνσεις.
Αργότερα, βρέθηκαν ο Διαμαντής στην Πολωνία και η Λενιώ στην Τασκένδη. Μετά από κάποια χρόνια, πρώτος επέστρεψε ο Διαμαντής και πηγε αμέσως στον γέρο πλάτανο, ψάχνοντας για το αντικείμενο της Λενιώς. Με στεναχώρια διαπίστωσε πως ο σταυρός που είχε κρύψει η Λενιώ, ήταν εκεί, σημάδι πως η κοπέλα ίσως ήταν νεκρή. Αφού πήρε τον δικό του, έφυγε. Όμως, η Λενιώ ήταν ζωντανή και όταν επέστρεψε πήγε στην κουφάλα και διαπίστωσε πως το χαϊμαλί του Διαμαντή έλειπε, στημάδι πως είναι εν ζωή.
Ο συγγραφέας δεν μας λέει τίποτα για την συνέχεια. Εγώ πιστεύω θα γίνανε ζευγάρι και για να ευχαριστήσουν το γέρο πλάτανο, έκτισαν ένα μικρό εικονοστάσι στην κουφάλα του.
Επέλεξα να σας παρουσιάσω μια ακόμα ιστορία, που κατά την γνώμη μου είναι από τις πιο χαρακτηριστικές. Πρόκειται για την ιστορία του «γέρου Τσέλιγκα» του γεροβοσκού. Στα τελειώματα της ζωής του και κρατώντας την «πολυκεντημένη γκλίτσα του», κάθε απόγευμα, έπαιρνε το μονοπάτι για την «πουρναροσκέπαστη Ραχούλα».
Εκεί καθόταν και αγνάντευε πέρα μακριά. Αναλογιζονταν ο γέρο-Τσέλιγκας, καθισμένος στην «νεραϊδοπολυθρόνα», τον «καταπράσινο ψωμοδότη κάμπο». Έβλεπε με τα μάτια της ψυχής την όμορφη κοπελιά να πλησιάζει για να ανάψει τα καντήλια του Άη-Λια, και σκεπτόταν πού αλήθεια πήγαν αυτές οι όμορφες στιγμές, αυτή ακριβώς την ώρα που «έβαζε το κοπάδι στο μαντρί». Την ίδια ώρα που τα άστρα άρχιζαν να στολίζουν το δώμα του ουρανού.
Όλο το κείμενο το στολίζει ο συγγραφέας μας με ποιητικές εκφράσεις και μπαίνει στην σκέψη του γερο-βοσκού, που παραπονιέται στην πεθαμένη Χάιδω του, που δεν έρχεται να τον πάρει κοντά της, αφού δεν υπάρχει λόγος να μένει ζωντανός, αφού μεγάλωσε το παιδί του, το πάντρεψε και είδε και εγγόνια.
Έτσι, «ένα ηλιόλουστο λιόγερμα, ο γέρο-Τσέλιγκας δεν επέστρεψε από την απογευματινή βόλτα…»
Η Λενιώ, επειδή αργούσε, πήγε και τον βρήκε στην γνωστή «νεραϊδοκαθισιά» νεκρό. Έμοιαζε να βλέπει πέρα μακριά τα βουνά…
Θα ήθελα να σας παρουσιάσω αν ήταν δυνατόν όλες τις ιστορίες του βιβλίου του φίλου Δημήτρη, ιστορίες που ξεχειλίζουν από αναμνήσεις του παλιού καιρού, ΠΟΥ ΕΦΥΓΑΝ ΚΑΙ ΔΕΝ ΞΑΝΑΡΧΟΝΤΑΙ
