Ιστορίες του Βαρθολομαίου Ολίβιε – Δημήτρης Καρακίτσος (εκδόσεις Ποταμός)

Τις περισσότερες συλλογές διηγημάτων τις βρίσκω μάλλον κακές, σίγουρα ασύνδετες και ξεκάθαρα άνισες. Κάποιες ελάχιστες με γοητεύουν. Τέτοια η περίπτωση της συλλογής από Ιστορίες του Βαρθολομαίου Ολίβιε, του ρεσεψιονίστ και διηγηματογράφου Βαρθολομαίου Ολίβιε, όπως γνωστοποιεί ο υπότιτλος.
Η ανάγνωση των ελάχιστων αυτών συλλογών έχει ακόμα ένα χαρακτηριστικό, είναι συνήθως αργή καθώς ανάμεσα σε δύο διηγήματα νιώθω την ανάγκη για ένα διάλειμμα, να κλείσω το βιβλίο για να το ανοίξω ξανά λίγο αργότερα, έτσι ώστε να μπορέσω εκ νέου να βυθιστώ στην επόμενη ιστορία. Η συγκεκριμένη ανάγνωση δεν διέθετε αυτό το χαρακτηριστικό, γεγονός που δεν οφειλόταν μόνο στη “μανία” να διαβάσω λίγο ακόμα, αλλά σε μία διάχυτη αίσθηση συνοχής, ορατής από την πρώτη κιόλας μετάβαση στο επόμενο διήγημα, αίσθηση η οποία εντεινόταν καθώς η ανάγνωση προχωρούσε, και ο Βαρθολομαίος Ολίβιε, ο αφηγητής των ιστοριών, αποκτούσε σάρκα και οστά -κάπως κλισέ ως φράση, το παραδέχομαι-, και ο τρόπος, του να παρατηρεί και να διηγείται διέθετε τη γοητεία ενός γνήσιου παραμυθά, κάτι που παραδόξως εντεινόταν στις ιστορίες εκείνες που λόγω θέματος έμοιαζαν εν πρώτοις αδιάφορες. Και έτσι, ο Καρακίτσος, με τον αφηγητή που επινοεί, μένει στα παρασκήνια των ιστοριών, μία κίνηση που μοιάζει να είναι συνειδητή, και, επιτρέψτε μου να πω, ευφυής.
Ξημερώνει. Οι ήρωες του ανά χείρας διηγήματος έχουν αποκοιμηθεί στις ξαπλώστρες. Είναι εξουθενωμένοι.
Τους κακομεταχειρίστηκα όλο το βράδυ. Δεν τους επέτρεψα να κάνουν έρωτα. Η νύχτα ήταν ζεστή, έριξα την κιθάρα του αγοριού στις πλάκες της βεράντας για να τους τρομάξω. Έλυσα το άλογο και οι νέοι το ακολούθησαν, βρήκαν την πόρτα του γειτονικού σπιτιού ανοιχτή. Μια τηλεόραση έπαιζε σιγανά, το χρυσόψαρο άστραφτε μέσα στο ενυδρείο.
Άλλα μικρότερα, άλλα μεγαλύτερα, τα διηγήματα του Καρακίτσου διαθέτουν τη μη διαπραγματεύσιμη ιδιότητα, να είναι σφιχτά και σμιλεμένα στη λεπτομέρεια, δικαιολογώντας απόλυτα και χωρίς συμβιβασμούς την επιλογή της μικρής φόρμας. Και αν χωρικά οι ιστορίες, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, είναι περιορισμένες, έχοντας ως άξονα την Κέρκυρα, με την παράδοση στη μουσική και την επιρροή της Δύσης, δεν συμβαίνει το ίδιο ως προς τον χρόνο εξέλιξης των ιστοριών, που εκτείνεται σε ένα μεγάλο εύρος, όπως επίσης συμβαίνει και με τη θεματική τους. Ιστορίες κατασκοπείας και καθημερινά περιστατικά, θρύλοι και ρεαλισμός, ιστορίες στις οποίες ο Ολίβιε υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας και άλλες για τις οποίες άκουσε, αναφορές στον Μπόρχες και στον Λόβκραφτ αλλά και σε μουσικοσυνθέτες. Και παρά τις διαφορετικές μεταξύ τους ιστορίες, καθώς η ανάγνωση περνά στο παρελθόν, παρατηρώ πως δυσκολεύομαι να επιμείνω στον χαρακτηρισμό του βιβλίου ως συλλογής διηγημάτων, αλλά τείνω να προτιμήσω εκείνον του σπονδυλωτού μυθιστορήματος, έχοντας επίγνωση του ατοπήματος αυτού, ίσως γιατί τελικά οι ωραίες ιστορίες ανήκουν στον αφηγητή τους, και στο πέρασμα του χρόνου συνθέτουν μια ιδιότυπη βιογραφία του ίδιου.
Η καλαίσθητη έκδοση, με την επιλογή του σχεδίου του Ανρί Ματίς και την ξεχωριστή υφή του χαρτιού, αποτελούν -απαραίτητες- λεπτομέρειες που καλό είναι να επισημαίνονται.