Ιστορίες τσ’ Ασιγωνιώτικης Ρίζας

■ Του Σήφη Γ. Πετράκη

ΑΣΗ ΓΩΝΙΑ

«Λες και Κυκλώπων χέρι
σε θρόνιασε στην άγρια φύση
σάμπως ένα πελώριο μαχαίρι
σε χάραξε μέσα στο θεϊκό μεθύσι»

Είναι πολύ δύσκολο να καταπιαστεί κάποιος με λαογραφία. Θα πρέπει να έχει όχι μόνο εξαιρετική πένα, αλλά ν’ αγαπά περίσσια το είδος με το οποίο θ’ ασχοληθεί. Ο Σήφης Πετράκης με τις «Ιστορίες τσ’ Ασιγωνιωτικής ρίζας» δείχνει ότι τα έχει και τα δύο. Μέσα από τις ιστορίες της «Ασιγωνιώτικης Ρίζας» ο αναγνώστης μαθαίνει για το χωριό Ασή Γωνιά τα ήθη και τα έθιμα, αλλά πολύ περισσότερο για τους κατοίκους του χωριού.

Ο Στέλιος Σμπυράκης, ένα εκλεκτό τέκνο τσ’ Ασή Γωνιάς, καθηγητής παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, στον πρόλογο του βιβλίου, γράφει για τους κατοίκους της Ασής Γωνιάς:
«Είναι πάντα αγέρωχοι, σπινθηροβόλοι και υπερήφανοι για τον τόπο τους. Τρυφεροί με την οικογένεια, ζεστοί με τα παιδιά και καθόλου μοιρολάτρες».

Ο Σήφης Πετράκης, συγγραφέας αυτού του βιβλίου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ασή Γωνιά και γαλουχήθηκε με αυτές τις αξίες. Ο πατέρας μου, Γιάννης Μαρουλοσηφάκης (Σπυριδογιάννης) μου μίλαγε πολλές φορές για το χωριό μας, την Ασή γωνιά. Εγώ δεν είχα την τύχη να γίνω κάτοικος του χωριού, πήγαινα όμως πάρα πολλές φορές ως επισκέπτης. Οι ιστορίες του πατέρα μου είναι ιστορίες που ο ίδιος είχε ζήσει ή είχε ακούσει. Από τις ιστορίες αυτές είχα σχηματίσει μία εικόνα για την Ασή Γωνιά και τους κατοίκους της.

Ήρθε όμως το βιβλίο του Σήφη Πετράκη να με κάνει να γνωρίσω όχι μόνο την ιστορία του χωριού αλλά και τα ήθη και έθιμα της Ασή Γωνιάς, τους κατοίκους και τις ασχολίες τους. Γνώρισα πολλές τοποθεσίες του χωριού. Έμαθα για τον Χαϊνόσπηλιο, τον Βουρβουρέ, τον Κούμαρο, το Παλέμ σπίτι και το Καταγώρι. Έμαθα πως οι Ασηγωνιώτες είναι κυρίως βοσκοί και μέσα από τα γραπτά του Σήφη Πετράκη μου φαίνεται πως ακούω τα σκλαβέρια των κριών και των τράγων, όταν οι Ασηγωνιώτες βοσκοί κατεβάζουν τα κοπάδια τους, για να τα αρμέξουν στην κούρτα του Άη Γιώργη και να δώσουν το γάλα στους προσκυνητές.

Ο πατέρας μου μου ‘χε πει για το πανηγύρι του Άη Γιώργη του Μεθυστού στο Ποτιστήρι. Ο Σήφης Πετράκης συμπλήρωσε τις γνώσεις μου για το πανηγύρι με πανέμορφες ιστορίες. Μέσα από το βιβλίο του Σήφη Πετράκη μαθαίνεις για το χαϊνόσπηλιο και για τα «παλούκια του Τούρκου» στον Κόκκινο Γκρεμό. Μα και οι εύθυμες ιστορίες έχουν μια ιδιαίτερη χάρη. Ο Σήφης Πετράκης όμως, εκτός των άλλων αναφέρεται και στους πολεμικούς άθλους των Αηγωνιωτών. Ο Πετρονικόλας, ο Πετρομάρκος, αρχηγοί στις επαναστάσεις κατά των Τούρκων. Ο Παύλος Γύπαρης, αρχηγός αντάρτικου σώματος στον Μακεδονικό Αγώνα.

Το πόνημα του Σήφη Πετράκη είναι απαραίτητο για κάθε Ασηγωνιώτη αλλά και κάθε Κρητικό και Έλληνα. Τα καλότεχνα σκίτσα του Χρήστου Πετράκη, αδελφού του Σήφη, που συμπληρώνουν τα κείμενα, είναι περίτεχνα. Τα σκίτσα θα μπορούσαν να γίνουν υπέροχοι πίνακες και – προσωπική μου γνώμη- δεν θα είχαν τίποτα να ζηλέψουν από τους πίνακες του Θεόφιλου.