Ιστορικά για τα Χανιά

Εφέτος συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την ημέρα που, μετά από 273 χρόνια, ξαναλειτουργήθηκε ο ιστορικός ναός του Αγίου Νικολάου Σπλάντζιας. Για την ιστορία του ναού, έχουν, από προπολεμικά, κυκλοφορήσει κάποια μικρά βιβλία.  Από την έκδοση του 1971 συγγραφής του αείμνηστου Χαρίδημου Πολυχρονίδη βιβλίου, αντιγράφω επίμαχα αποσπάσματα. Στην κατάληψη του ναού είχε λάβει μέρος ο υπαξιωματικός χωροφυλακής Βασίλης Ανδρόνικος αδελφός της γιαγιάς μου Περσεφόνης Γαμπά και παρέλαβε το σπαθί που λατρευόταν στο Τέμενος σαν ιερό.
«Τα πράγματα μόλις έλαβον την τροπήν αυτήν αποφασίζεται υπό της Επισκοπής Κυδωνίας και Αποκορώνου, ης προΐστατο ο αείμνηστος Επίσκοπος Αγαθάγγελος Νινολάκης, να τερματισθή πλέον το ζήτημα της επαναφοράς του τεμένους εις Χριστιανικόν Ναόν.
Αποφασίζεται η πραγματοποίησις τούτου την Κυριακήν, 11ην Φεβρουαρίου 1918.
Την νύκτα του Σαββάτου προς την Κυριακήν (10-11 Φεβρουαρίου), λαμβάνονται όλα τα αναγκαία μέτρα, ισχυρά δε δύναμις Χωροφυλακής κατέλαβε το Τέμενος και τας πέριξ οδούς φρουρούσα δια την τήρησιν της τάξεως. Λίαν δε πρωί μετεφέρθησαν εις το Τέμενος τα απαραίτητα διά την ιεροτελεστίαν χρειώδη.
Λίαν πρωί της ηλιολούστου εκείνης χειμερινής Κυριακής ήρχισαν ηχούντες χαρμοσύνως οι κώδωνες όλων των Ναών της πόλεως, του συνθήματος δοθέντος υπό των κωδώνων του Καθεδρικού Ναού των Εισοδίων, και ο Χριστιανικός Λαός της πόλεως των Χανίων εμάνθανεν ότι ο Ναός του Αγίου Νικολάου Σπλάντζιας, όστις από της τουρκικής κατακτήσεως είχε μετατραπή εις Μουσουλμανικόν τέμενος, αποδίδεται εις την χριστιανικήν πίστιν και ότι εν αυτώ τελείται η Θεία Λειτουργία ήτοι μετά 273 ολόκληρα χρόνια.
Το όνειρον γίνεται πραγματικότης. Η συρροή του πλήθους υπήρξε καταπληκτική. Ολόκληρος ο Ναός και η προ αυτού Πλατεία Σπλάντζιας επλημμύρισαν από χιλιάδας κόσμου. Η Λειτουργία τελείται προεξάρχοντος του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Αγαθαγγέλου Νινολάκη, εις τας φροντίδας του οποίου κυρίως οφείλεται το γεγονός, πλαισιωμένου υπό του Ιερατείου της πόλεως.
Την μεσημβρίαν ετελείωσεν η ιεροτελεστία και καθ’ όλην την ημέραν της Κυριακής ο Ναός της Σπλάντζιας είχε καταστή ευλαβικόν προσκύνημα των Χριστιανών κατοίκων της Κρητικής Πρωτευούσης.
Η 11η Φεβρουαρίου 1918 αποτελεί ιστορικήν ημερομηνίαν δια την πόλιν των Χανίων».
Μήπως πρέπει να εορταστεί το γεγονός όπως του αξίζει;