Βήμα αναζήτησης της ιστορικής αλήθειας, της καλλιτεχνικής αξίας της φωτογραφίας αλλά και της συνεργασίας τοπικών φορέων γραμμάτων και πολιτισμού με θεσμούς όπως το Μουσείο Μπενάκη αποτελεί η έκθεση φωτογραφίας του Κώστα Μπαλάφα . Μια έκθεση που εγκαινιάσθηκε το βράδυ της Παρασκευής στο χώρο της “Σαμπιονάρας” στην παλιά πόλη και που θα συνεχιστεί έως το Σάββατο 2 Απριλίου.
Αρχικά ο κ. Τάσος Σακελλαρόπουλος, υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη αναφέρθηκε στις συναντήσεις που είχαν γίνει με τον Κ. Μπαλάφα και στην πρόθεση του να δωρήσει το φωτογραφικό του υλικό στο Μουσείο Μπενάκη. Πέρα από την καλλιτεχνική αξία του φωτογραφικού υλικού ο κ. Σακελλαρόπουλος επισήμανε την ιστορική του σημασία καθώς όπως σημείωσε χαρακτηριστικά “αποτυπώνει ένα άλλο στοιχείο, διαφορετικό από αυτό του Μελετζή, του άλλου σημαντικού φωτογράφου της εποχής. Αυτό το στοιχείο είναι η συνύφανση που υπάρχει μεταξύ των ορεινών κοινωνιών που λειτουργούσαν έτσι και αλλιώς αποκομμένες από την υπόλοιπη Ελλάδα και στις οποίες το ΕΑΜ ήλθε και δημιούργησε δομές όπως σχολεία, θέατρα, λαϊκές συνελεύσεις, τυπογραφείο, τηλεγραφείο. Τους φέρνει στην ουσία την λειτουργία των “εξελιγμένων” κοινωνιών των πόλεων και οι κάτοικοι των χωριών βλέπουν για πρώτες φορές κρατικές δομές που πριν δεν υπήρχαν. Οι άνθρωποι ήταν ξεχασμένοι και από το…θεό μέχρι τότε. Όλα αυτά αποτυπώνονται φωτογραφικά από τον Μπαλάφα. Γιατί ο Μπαλάφας πάντοτε έχει ένα τεράστιο σεβασμό για το πως λειτουργούσαν οι τοπικές κοινωνίες. Θα ήθελε το υλικό του να είναι “άχρονο”, εδώ όμως στις φωτογραφίες της έκθεσης τον “προδίδει” ο χρόνος γιατί μιλάμε για την περίοδο της αντίστασης. Αλλά ένα πανηγύρι που θα το φωτογράφιζε το 1960, θα ήθελε να μην φαίνεται ότι ήταν από αυτή τη χρονιά αλλά να δίνει ένα συναίσθημα ότι η φωτογραφία ήταν από το…1860. Αυτό τον γοήτευε πάντα”.
Μιλώντας για την εξωστρέφεια του Μουσείου Μπενάκη και τη συνεργασία του με τα “Χανιώτικα Νέα”, το “Μουσείο Τυπογραφίας”, τους “Φίλους των Γραμμάτων” ο υπεύθυνος του ιστορικού του αρχείου εξήγησε πως “το Μουσείο Μπενάκη προσπαθεί σε κάθε περίπτωση να υποστηρίζει δραστηριότητες όπως αυτή που κάνει η εφημερίδα, το “Μουσείο Τυπογραφίας” και ο “Σύλλογος Φίλοι των Γραμμάτων”. Είναι πολύ σημαντικό που υπάρχουν τέτοιοι φορείς εκτός των Αθηνών με τους οποίους υπάρχει μια σύνδεση. Το θάρρος και των “Χανιώτικων Νέων” και του “Συλλόγου” να κάνει μια έκθεση με ένα θέμα που δεν είναι Κρητικό είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο. Το αρχείο μας πάντα είναι διαθέσιμο για τις ανάγκες των ερευνητών και ταξιδεύει και στην επαρχία όπως τώρα στα Χανιά με δοτικότητα για να ενημερωθεί ο κόσμος της πόλης. Γιατί θέλουμε και εμείς οι θησαυροί του Μουσείου να υποστηρίζουν τέτοιες δραστηριότητες στην Ελληνική περιφέρεια.”
” Τα “Χανιώτικα Νέα” και το “Μουσείο Τυπογραφείας” πάντα δίνουν το παρών σε δράσεις που προάγουν τον πολιτισμό. Ήμασταν αμέσως θετική στη συνδιοργάνωση της έκθεσης. Έχει πολύ μεγάλη σημασία η συνεργασία με φορείς όπως το Μουσείο Μπενάκη με τεράστια συμβολή στα πολιτιστικά δρώμενα της χώρας μας και η παρουσίαση στην πόλη μας των εξαιρετικών συλλογών του, όπως η φωτογραφική έκθεση του Κ. Μπαλάφα” ανέφερε η διευθύντρια των “Χ.Ν.” Έλια Κουμή.
Από το Σύλλογο “Φίλοι των Γραμμάτων και των Τεχνών” ο Δημήτρης Δαμασκηνός ερωτηθείς για τους λόγους που επιλέχθηκε μια έκθεση με θέμα την αντίσταση στην Ήπειρο να μεταφερθεί στην Κρήτη, απάντησε πως ” ο Κ. Μπαλάφας είναι ένας κορυφαίος φωτογράφος που ξεπερνάει τα όρια της Ηπείρου, της Κρήτης, της Ελλάδας. Μιλάμε για ένα κορυφαίο ανθρωπιστή φωτογράφο, που στην αρχή της φωτογραφικής του διαδρομής αποτύπωσε με αυθεντικό τρόπο τον αγώνα του λαού μας απέναντι στη ναζιστική κατοχή.Θεωρούμαι ότι αυτό έχει μια επικαιρότητα και ενδιαφέρει τον φιλελεύθερο Κρητικό λαό, που έχει και κριτήριο και μια προοδευτική ματιά για τα πράγματα”.
Αναφερόμενος στην αξία του φωτογραφικού υλικού της έκθεσης ο κ. Δαμασκηνός σημείωσε πως “η έκθεση αποτελεί ένα μάθημα σύγχρονης πολιτικής ιστορίας. Σήμερα ακόμα η αντίσταση ενοχλεί. Δεν γίνεται αποδεκτή από τους συντηρητικούς κύκλους γιατί το πνεύμα της αντίστασης το εξεγερτικό, το αντάρτικο, είναι αυτό που πρέπει να διακρίνει και τη σημερινή ταυτότητα του ελληνικού λαού και τη νέα γενιά. Για αυτό και έχουμε απευθυνθεί στην Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση και η έκθεση είναι επισκέψιμη στα σχολεία.”
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ
Εκδήλωση – συζήτηση για τον Κώστα Μπαλάφα, το φωτογραφικό του έργο και την Αντίσταση θα πραγματοποιηθεί σήμερα Σάββατο στο Μουσείο Τυπογραφίας Γιάννη & Ελένης Γαρεδάκη (Βιοτεχνικό Πάρκο Χανίων, κτήριο 13-03) στις 7 μ.μ. Εισηγήσεις θα κάνουν οι: Γεωργία Ιμσιρίδου, Επιμελήτρια Φωτογραφικού Αρχείου Μουσείου Μπενάκη, “Η Αντίσταση του Κώστα Μπαλάφα”, Τάσος Σακελλαρόπουλος, υπεύθυνος Ιστορικών Αρχείων Μουσείου Μπενάκη, “Ένας εικοσάχρονος φωτογράφος και η ορεινή κοινωνία της Ηπείρου στα χρόνια της Αντίστασης”, Μαρία Σπηλιωτοπούλου, διευθύντρια Ερευνών στο Κέντρο Ερεύνης της Ιστορίας του Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών, “Η Βρετανική Στρατιωτική Αποστολή στην Κρήτη (1941-1945): διαβάζοντας τις αναφορές των Βρετανών αξιωματικών συνδέσμων”.
Τη συζήτηση θα συντονίσει ο Δημήτρης Δαμασκηνός, εκπαιδευτικός Δ.Ε. – ιστορικός.
