Αυτές τις μέρες στα Χανιά δεν είναι πρώτο θέμα ο κορωνοϊός, οι επιπτώσεις του στην υγεία και την οικονομία του τόπου. Αυτές τις ημέρες το θέμα είναι «η ιστορική μνήμη» η «βίαιη επέμβαση της αστυνομίας για την εκκένωση της Μεραρχίας από τους καταληψίες» και η «αξιοποίηση του μπαλκονιού των Χανίων, χωρίς τη δημιουργία ξενοδοχείου».
Φυσικά σε μια δημοκρατία, ο καθένας δικαιούται, θα έλεγα και υποχρεούται να έχει την όποια άποψη θέλει, πάνω σε οποιοδήποτε θέμα. Θα ήθελα όμως και εγώ, από την πλευρά μου, να κάνω μερικές επισημάνσεις και να διατυπώσω κάποιες απορίες:
O Καθηγητής Αντώνης Σκαμνάκης καλεσμένος στα “Πρόθυρα”
συζητά στο podcast των “Χ.ν.” τις εξελίξεις για τον λόφο Καστέλι
1. Σχετικά με την «ιστορική μνήμη»:
α. Το κτήριο της Μεραρχίας (έτσι θα το λέω, αφού υπηρέτησα εκεί) είναι ένα ιστορικό κτήριο, όπως φυσικά και είναι, ή είναι «ένα άχρηστο κτήριο το οποίο έσωσε από την κατάρρευση η… κατάληψη», όπως ένας υπέρμαχος της κατάληψης έγραψε;
β. Η ιστορική μνήμη, που τώρα προτάσσεται, πού ήταν όταν επί 16 ολόκληρα χρόνια η κατάληψη του κτηρίου εμπόδιζε τη λειτουργία του ως «εκπαιδευτικού κέντρου», και την «διάσωση του ως ιστορικού μνημείου;»
γ. Μήπως η «ιστορική μνήμη» των υπέρμαχων της κατάληψης δεν συμπεριλαμβάνει τα γεγονότα των σεισμών στα Χανιά και της ετοιμορροπίας του κτηρίου απ’ αυτούς, και έτσι “ξεχνούν” πως η κατάληψη εμπόδισε την αποκατάσταση του κτηρίου, αν και οι μελέτες είχαν εγκριθεί και μερικές μέρες μετά τη λήξη της θητείας του πρύτανη Ιωακείμ Γρυσπολάκη, είχε εγκριθεί η εγκατάσταση του εργολάβου; Και δεν μιλάμε για πολύ παλιά. Αλλά για το Μάιο του 2010.
δ. Αραγε, τα 16 χρόνια που η κατάληψη είχε καταλάβει τη Μεραρχία οι υποστηρικτές της «δεν είχαν την αίσθηση του ποσό σημαντικός είναι αυτός ο χώρος για τους κατοίκους της πόλης που φιλοξενεί το Πολυτεχνείο Κρήτης» και θυμήθηκαν την “αίσθηση” τώρα ύστερα από 16 χρόνια αδράνειας;
2. Σχετικά με την κατάληψη:
Στη Δημοκρατία μας ο καθένας μας είναι ελεύθερος να κάνει ό,τι θέλει υπό την προϋπόθεση όμως πως η ελευθερία του δεν καταπατά την ελευθερία των άλλων.
Αν νομίζουν εκείνοι που υπερασπίζονται την κατάληψη ότι «έσωσε (η κατάληψη) από την κατάρρευση ένα άχρηστο κτήριο» ας το νομίζουν. Ηθελημένα όμως παραγνωρίζουν ότι το άχρηστο κτήριο παρέμεινε επί 16 χρόνια άχρηστο επειδή οι καταληψίες εμποδίσανε την αποκατάσταση της ετοιμορροπίας του και την χρησιμοποίηση του για «τις ανάγκες του Πολυτεχνείου».
Και αν έχουν, ακόμα, αυταπάτες πως η κατάληψη αγωνίζεται και για να «αξιοποιηθεί το ιστορικό κτήριο προς όφελος της τοπικής κοινωνίας» πράγμα που, δυστυχώς, είναι ψέματα, αφού σε κανένα κείμενο ή σύνθημα της κατάληψης δεν αναφέρεται άλλη χρησιμότητα του κτηρίου εκτός της κατάληψης. Ας μπούνε στο κόπο να διαβάσουν την ανακοίνωση της κατάληψης για την κατάληψη του Δημαρχείου. Και την απειλή ενός υποστηρικτή της: «Η Ρόζα Νέρα θα επιστρέψει».
3. Σχετικά με την αξιοποίηση:
Φυσικά και η τοπική κοινωνία και το Δημοτικό Συμβούλιο, που την εκφράζει οφείλει να έχει λόγο και άποψη για την αξιοποίηση των “ιστορικών μνημείων” της πόλης.
Αρκεί ο λόγος και η άποψη του Δημοτικού Συμβουλίου να είναι τεκμηριωμένη από κάθε πλευρά και να μην είναι αποτέλεσμα της, ίσως, φυσιολογικής διάθεσης, για επανεκλογή των αρχόντων.
Είδαμε τι έγινε με την ΑΒΕΑ. Πήρε απόφαση το Δημοτικό Συμβούλιο με “τζαμπουκά” να πάρει το οικόπεδο, χωρίς να έχει λύσει το ιδιοκτησιακό και, κυρίως, χωρίς να εξαντλήσει κάθε περιθώριο συμφωνίας και συναινετικής λύσης με την ιδιοκτήτρια Τράπεζα.
Δυστυχώς, το πάθημα δεν έγινε μάθημα, εκτός μιας δημοτικής συμβούλου της Νίκης Αποστολάκη, η οποία καταψήφισε και τις τρεις προτάσεις, που τέθηκαν στο Δημοτικό Συμβούλιο. Μιλάω φυσικά για εκείνους που ψηφίσανε.
Οταν κάτι δεν σου ανήκει, ή το αποκτάς νόμιμα, ή συνδιαλέγεσαι με τον ιδιοκτήτη: Αν θα σου το νοικιάσει, αν θα σου το πουλήσει, αν οτιδήποτε. ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΦΕΡΝΕΙΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ για συζήτηση και λήψη απόφασης.
Με “ταρζανιές”, δεν λύνονται τα θέματα της πόλης.
*Ο Αντώνης Κ. Γκαζής είναι επίτιμος πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων,
τέως αντιδήμαρχος Χανίων
Για το κείμενο του κ. Γκαζη…
Στο κείμενο σας θιξατε το μεγαλο θέμα της ιστορικής μνήμης, της δημόσιας χρήσης του λόφου, και το ιδιοκτησιακό.
Θεωρώντας πως τα τελευταία δύο καταλαμβάνουν αρκετό χώρο στο δημόσιο διάλογο σήμερα, μιας και οι μεγάλες αντιδράσεις στη προσπάθεια ξενοδοχειοποιησης και ιδιοτικοποιησης του κτιρίου και του λόφου είναι μέρος της απάντησης που θα σας έδινα, θα σταθώ στο πρώτο. Στην “ιστορική μνήμη”.
Και για να ξεκινήσει η κουβέντα θα ήταν καλό να αναρωτηθούμε για το τι ακριβώς είναι η ιστορική μνήμη, πως διαμορφώνεται, τι εξυπηρετεί / ποιους κλπ.
Εδώ επισυνάπτω χωρίς αλλαγές τμήμα κειμένου της κατάληψης που αναφέρεται σε αυτό το ενδιαφέρον θέμα.
Κατάληψη Rosa Nera, Χανιά, Ιούλιος 2019…
…Είναι σημαντικό να αναφερθούμε συνοπτικά και στο ζήτημα που αφορά την ίδια την ιστορικότητα του κτιρίου της κατάληψης. Έχουμε εκθέσει αναλυτικά τη θέση μας για την ιστορική μνήμη και την εργαλειοποίησή της στη μπροσούρα “οι παραλειπόμενοι της ιστορίας” η οποία συνοδεύτηκε με ιστορικό περίπατο όπου αναδείχθηκαν μέρη και γωνιές της πόλης από τη σκοπιά τη δική μας, δηλαδή “των παραλειπομένων” της ιστορίας κι όχι από τη σκοπιά των βασιλιάδων, των πρωθυπουργών, των εξουσιαστών εν γένει.
Καθώς έχει ανοίξει ένας διάλογος αναφορικά με το αν πρέπει ή δεν πρέπει μια συλλογικότητα, που αποτελεί κομμάτι του κινηματικού κόσμου στα Χανιά και συγκεκριμένα του αναρχικού/αντιεξουσιαστικού/αυτόνομου τμήματός του να στεγάζεται σε αυτό το κτίριο, νομίζουμε πως οφείλουμε να δώσουμε μια σαφή απάντηση.
Η επιλογή του κτιρίου που ήταν εγκαταλελειμμένο για 20 χρόνια μέχρι να απελευθερωθεί από το ρήμαγμα στο οποίο το πολυτεχνείο κρήτης το είχε καταδικάσει, δεν ήταν τυχαία. Το κτίριο αυτό ιστορικά αποτέλεσε σημείο αναφοράς της τοπικής εξουσίας και των θεσμών της. Από τον πασά των Χανίων και τον πρίγκιπα Γεώργιο τον Β’, ως την παρουσία της κοματαντούρ της Γκεστάπο και της 5ης μεραρχίας του στρατού.
Για πρώτη φορά στην ιστορία του το κτίριο αποτελεί απελευθερωμένο χώρο και σημείο αναφοράς για την αυτοοργάνωση της εργατικής τάξης, των μεταναστών και της νεολαίας. Τα χρόνια που η κατάληψη λειτουργεί γράφονται ιστορίες που δεν θέτουν στο επίκεντρο την εξουσία αυτού του τόπου, αλλά συμπυκνώνουν σε ένα χωροχρόνο τον αγώνα εναντίον της. Ο πλουραλισμός των πειραματισμών και των αποτελεσμάτων τους γίνονται δημόσια και δέχονται πάντα δημόσια κριτική.
Πρόκειται για μια ιστορία ζωντανή, μακρυά από μουσειακές αντιλήψεις, η οποία αποτελεί δημιουργία των υποκειμένων που την πραγματώνουν. Κι είναι χιλιάδες ο κόσμος που έχει περάσει αυτά τα 15 χρόνια, έστω και για λίγο, κι έχει συνδράμει σε αυτό το εγχείρημα που λέγεται Rosa Nera.
Η Rosa Nera δεν είμαστε μονάχα εμείς. Είμαστε οι προσπάθειες, όλων των προηγούμενων αλλά και όσων έπονται, για μια κοινωνία ισότητας κι ελευθερίας. Η ευθύνη κι η υπόσχεσή μας είναι μη γίνει η κατάληψη βορά του κράτους και των αγορών. Η Rosa Nera είναι κομμάτι της ιστορίας των κοινωνικών και ταξικών αγώνων στα Χανιά, κι αυτή η ιστορία δεν σβήνεται με μια “γομίτσα” απειλών και καταστολής. Θα πράξουμε όσα αναλογούν σε αυτή την ιστορία, ώστε να αποτρέψουμε ένα τσούρμο τεχνοκρατών και γιάπιδων να την βυθίσουν στη λήθη.
Η κοινωνία των Χανίων θα χρειαστεί να ξαναπάρει τις ευθύνες της
Κατάληψη Rosa Nera, Χανιά, Ιούλιος 2019
Μάλλον κε. Γκαζή είσαστε μεταξύ εκείνων που είχαν πιστέψει την προπαγάνδα για την κατάληψη και ποτέ δεν είχατε τολμήσει να παρευρεθείτε σε μια έστω από τις χιλιάδες πολιτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις που γίνονταν στην καθ’όλα ανοικτή Ρόζα Νέρα.
Δεν πειράζει. Περάστε τουλάχιστον αυτό το Σάββατο το απόγευμα από τα Μαχαιράδικα να συμμετάσχετε στον διάλογο και να μάθετε αυτά που σας απέκρυπταν επιμελώς εδώ και 16 χρόνια.