Εδώ και καιρό, το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης, αδυνατεί να παραλάβει νέα αρχεία λόγω έλλειψης χώρου, ενώ ήδη κάποιο από το υλικό που φυλάσσεται στους περιορισμένους χώρους του έχει παραδοθεί στην υγρασία και τη φθορά. Πρόσφατα και στα… τρωκτικά με τους εργαζόμενους να βάζουν το χέρι στην δική τους τσέπη για να εντοπιστεί το νεκρό ποντίκι και να πραγματοποιηθεί μυοκτονία και απολύμανση.
Ο λόγος για το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης (Ι.Α.Κ.), μια κιβωτός τοπικής ιστορίας, που εδώ και χρόνια εκπέμπει σήμα κινδύνου αλλά τόσο κεντρικά, το υπουργείο Παιδείας στο οποίο υπάγεται, όσο και οι αυτοδιοικητικοί φορείς του τόπου “σφυρίζουν” αδιάφορα.
Οι εικόνες που αντικρίζει κανείς μέσα στο ΙΑΚ είναι αποκαρδιωτικές. Τα αρχεία στοιβάζονται το ένα πάνω στο άλλο μέχρι το ταβάνι καθιστώντας ουσιαστικά μη λειτουργική τη χρήση τους. Οι διάδρομοι ανάμεσα στα αρχειοστάσια είναι κατειλημμένοι κι αυτοί με διάφορα αρχεία, εφημερίδες, φακέλους κ.ά.
«Έχουμε σταματήσει να παραλαμβάνουμε νέα αρχεία λόγω έλλειψης χώρου», μάς λέει ο προϊστάμενος του ΙΑΚ Κωστής Φουρναράκης. «Για παράδειγμα», σημειώνει συνεχίζοντας, «πήραμε πρόσφατα ένα πολύ σημαντικό αρχείο αλλά δεν έχουμε που να το βάλουμε. Έτσι, βγάλαμε κάποιες παλιές εφημερίδες και τις αφήσαμε στο πάτωμα για να ξεκινήσουμε να το επεξεργαζόμαστε και να το ταξινομούμε. Από εκεί και πέρα, βέβαια μάς έχουν πάρει τηλέφωνα και συμβολαιογράφοι που θέλουν να παραδώσουν παλιά αρχεία αλλά τούς είπαμε ότι δεν μπορούμε. Επίσης, από τα Δικαστήρια μας ενημέρωσαν να πάρουμε 1400 φακέλους από ποινικά και πολιτικά αλλά τους εξηγήσαμε ότι δεν γίνεται. Δεν υπάρχει χώρος. Πάνω από τα ντέξιον έχουμε βάλει αρχεία που φτάνουν μέχρι το ταβάνι!».
Το πρόσφατο περιστατικό με το νεκρό ποντίκι μέσα στο αρχειοστάσιο, που έγινε αντιληπτό από τη δυσωδία που προκάλεσε, αποτέλεσε το κερασάκι στην τούρτα μιας κατάστασης που διαιωνίζεται εδώ και πολλά χρόνια για το ΙΑΚ. Άλλωστε το Ιστορικό Αρχείο δεν διαθέτει προσωπικό καθαριότητας με συνέπεια ο χώρος να καθαρίζεται από τους ίδιους τους εργαζόμενους όπως μπορούν. Το σοβαρό αυτό κενό, είχε καλυφθεί για μια περίοδο κατά το παρελθόν, επί δημαρχίας Σκουλάκη, από τον Δήμο Χανίων, ωστόσο, δεν υπήρξε καμία συνέχεια, γεγονός που καταδεικνύει και την αδιαφορία με την οποία αντιμετωπίζεται το ΙΑΚ από τους τοπικούς αυτοδιοικητικούς φορείς.
Βεβαίως η στήριξη από την τοπική κοινωνία ίσως να μην ήταν αναγκαία αν το Υπουργείο Παιδείας έσκυβε πάνω από τα προβλήματα του Αρχείου.
Ενδεικτικό της απουσίας ενδιαφέροντος για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα Αρχεία, είναι ότι έχει σταματήσει η χρηματοδότηση για αναλώσιμα. «Δεν έχουμε πάρει τίποτα για λειτουργικά έξοδα όπως φωτοτυπίες, μελάνια κ.λπ. Δεν υπάρχει κωδικός όπως παλιά για την κάλυψη πάγιων δαπανών αυτού του τύπου. Όλα πια τα διαχειρίζεται η κεντρική υπηρεσία αλλά ούτε εκεί πάνε χρήματα για να αγοράσει υλικά που χρειάζονται τα κατά τόπους Αρχεία. Παλιά τα έξοδα αυτά τα διαχειριζόμασταν εμείς και αγοράζαμε από τοπικές επιχειρήσεις. Αυτό όμως έχει σταματήσει. Από εκεί και πέρα, από τον περασμένο Νοέμβριο, άρχισε πάλι να πληρώνει το Υπουργείο το ενοίκιο, το ρεύμα κ.λπ. και μπήκαν σε μια σειρά αυτά τα έξοδα», εξηγεί ο κ. Φουρναράκης.
Μόνη παρηγοριά μέσα σε αυτή τη θλιβερή κατάσταση που έχει αφεθεί το ΙΑΚ είναι η ύπαρξη επαρκούς προσωπικού – για πρώτη φορά ίσως τα τελευταία χρόνια – καθώς η υπηρεσία έχει στελεχωθεί με 3 μόνιμους υπαλλήλους και δύο αποσπασμένους εκπαιδευτικούς, καλύπτοντας ζωτικές ειδικότητες (ταξινόμο, διοικητικό, πληροφορικό κ.ά.).
