Στις 4 Μαρτίου οι Ιταλοί καλούνται στις κάλπες για να αποφασίσουν για τη νέα τους κυβέρνηση και το μέλλον της χώρας.
Οι εκλογές θεωρούνται ιδιαίτερα κρίσιμες καθώς σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, κανένα από τα συμμετέχοντα κόμματα δεν θα εξασφαλίσει την απόλυτη πλειοψηφία εδρών, δηλαδή τουλάχιστον το 40% των ψήφων που καθορίζει ο νέος εκλογικός νόμος του 2017. Η χώρα που έχει αλλάξει 64 κυβερνήσεις από την ίδρυση της Ιταλικής Δημοκρατίας το 1946, καλείται να αναδείξει τη νέα της ηγεσία μέσα σε ένα κλίμα έντονης αστάθειας και πόλωσης, γεννώντας ανησυχίες στους κύκλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τα κόμματα που διεκδικούν την εξουσία θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τα καίρια προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα. Στην κορυφή την πολιτικής ατζέντας βρίσκεται το μεταναστευτικό. Από τον Ιανουάριο του 2015 έως σήμερα έχουν εισέλθει στην χώρα πάνω από 450.000 πρόσφυγες και μετανάστες κυρίως από την Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Η ασφυξία στα κέντρα υποδοχής αλλά και οι συνεχιζόμενες αφίξεις, αν και σημαντικά μειωμένες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, καθιστούν το μεταναστευτικό ως κεντρικό ζήτημα των εκλογών. Επίσης ψηλά στην προεκλογική ατζέντα βρίσκεται η πορεία της εθνικής οικονομίας. Αν και είναι η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης, με Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν 1,9 τρις δολάρια, η Ιταλία μαστίζεται από υψηλή ανεργία, χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και ένα τεράστιο δημόσιο χρέος που ξεπερνά το 140% του ΑΕΠ και απειλεί την σταθερότητα της οικονομίας της χώρας. Η ανεργία έχει ξεπεράσει το 10% ενώ αγγίζει το 40% στους νέους και είναι πιο εμφανής στον αγροτικό Νότο παρά στον ανεπτυγμένο βιομηχανικό Βορρά. Τέλος είναι διάχυτη η έντονη δυσαρέσκεια κατά του πολιτικού συστήματος, της λειτουργίας των θεσμών και του κρατικού μηχανισμού ενώ το αίσθημα γενικευμένης διαφθοράς των πολιτικών, πυροδοτεί έντονη από-πολιτικοποίηση, αντί- ελίτ αισθήματα και σημαντική άνοδο λαϊκιστικών δυνάμεων.
Σε αυτές τις εκλογές συμμετέχουν εκτός από τα παραδοσιακά κόμματα, νέα αντισυστημικά κόμματα που θέλουν να διεκδικήσουν την ψήφο των δυσαρεστημένων. Πρώτο στις δημοσκοπήσεις, με ποσοστό 27%, βρίσκεται ένα τέτοιο κόμμα, το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, που δημιουργήθηκε από τον κωμικό ηθοποιό Μπέπε Γκρίλο το 2009 και υποψήφιο για πρωθυπουργό τον Λουίτζι ντι Μάριο. Το κίνημα προβάλλει ένα μείγμα θέσεων τόσο από τη δεξιά όσο και από την αριστερά, με κύρια συνθήματα την μάχη κατά της διαφθοράς, της διαπλοκής και του παλαιού συστήματος. Δεύτερο με 22% φαίνεται να έρχεται το Δημοκρατικό Κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι. Το κόμμα βρίσκεται στην εξουσία τα τελευταία πέντε χρόνια, καθώς αποτελεί μέρος ενός ευρύτερου κεντροαριστερού σχηματισμού που κυβερνά τη χώρα τα τελευταία πέντε χρόνια, έχοντας αλλάξει τρεις πρωθυπουργούς, τους: Ενρίκο Λέτα, Ματέο Ρέντσι, Πάολο Τζεντιλόνι. Ο Ματέο Ρέντσι, παραιτήθηκε από πρωθυπουργός το 2016 μετά το αποτυχημένο δημοψήφισμα που διεξήγαγε και επανεκλέχθηκε πρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος το 2017, στοχεύοντας να αντιστρέψει το αρνητικό κλίμα και να ανανεώσει το κόμμα. Παρόλα αυτά, αυτές οι εκλογές έχουν σημαδευτεί με την επιστροφή του Σίλβιο Μπερλουσκόνι και του κεντροδεξιού κόμματός του Forza Italia. Ο 81 χρονών «Καβαλιέρε», όπως είναι το προσωνύμιο του, τρείς φορές πρωθυπουργός της χώρας, παραιτήθηκε το 2011, λόγω απώλειας της κυβερνητικής πλειοψηφίας, ενώ κατηγορήθηκε για σεξουαλικά σκάνδαλα με ιερόδουλες, καθώς και φοροδιαφυγή. Αποφάσισε να επιστρέψει στον πολιτικό στίβο συγκεντρώνοντας ποσοστό πάνω από 16%, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Υπόσχεται να βγάλει τη χώρα από την κρίση, να σταματήσει την μετανάστευση και να πολεμήσει την διαφθορά και το λαϊκισμό. Αν και δεν συγκεντρώνει την πλειοψηφία, είναι βέβαιο πως ο ρόλος του θα είναι κομβικός την επομένη των εκλογών, καθώς θα είναι απαραίτητος για τον σχηματισμό αυτοδύναμης κυβέρνησης. Στα δεξιά του Μπερλουσκόνι βρίσκονται η Λίγκα του Βορρά και οι Ιταλοί Αδελφοί. Η Λίγκα υπό τον Ματτέο Σαλβίνι, είναι ένα ακραίο ευρωσκεπτικιστικό αντιμεταναστευτικό κόμμα, που τάσσεται κατά του ευρώ και της παγκοσμιοποίησης. Εκπροσωπεί τα συμφέροντα του πλούσιου Βορρά, αλλά άρχισε να αναφέρεται απλά ως Λίγκα για να κερδίσει ψηφοφόρους και από το Νότο, ενώ έχει συμμαχήσει με το Forza Italia. Το 2013 τα ποσοστά της Λίγκας από 4,1% σήμερα έχουν εκτοξευτεί στο 13-14%. Οι Ιταλοί Αδελφοί της Τζόρτζια Μελόνι, είναι ένα ακραίο εθνικιστικό κόμμα, με έντονη αντιμεταναστευτική ρητορική και φιλοφαστικές θέσεις. Τέλος δύο ακόμα μικρά κόμματα διεκδικούν την είσοδό τους στο Κοινοβούλιο, το κόμμα των Ελεύθερων και Ίσων του Πιέτρο Γκράσο, που αποτελεί διάσπαση του Δημοκρατικού Κόμματος μετά το δημοψήφισμα του Ρέντσι. Οι παλαιοί σύντροφοι των δημοκρατικών συγκεντρώνουν ποσοστό γύρω στο 5%. Το κόμμα Περισσότερη Ευρώπη, της πρώην υπουργού Εξωτερικών και Επιτρόπου Έμμα Μπονίνο, με θέσεις για κρατική αναδιάρθρωση, προσπαθεί να ξεπεράσει το κατώφλι του 3% για να εισέλθει στη Βουλή.
Οι ιταλικές εκλογές θα αποτελέσουν τομή τόσο για την πορεία της χώρας στο μέλλον όσο και για τα βήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μια πιθανή «αντισυστημική- εθνικιστική» συμμαχία με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, τη Λίγκα του Βορρά και τους Ιταλούς Αδελφούς θα έχει άμεσο αντίκτυπο στην πολιτική της χώρας στο μεταναστευτικό και κυρίως στην ευρωπαϊκή της πορεία. Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι αναβαθμίζεται σε ρυθμιστής των εξελίξεων καθώς θα μπορέσει να σχηματίσει να μεγάλη κυβέρνηση, αλά Γερμανικά, με το Δημοκρατικό Κόμμα και μικρότερα κόμματα του κέντρου. Ωστόσο είναι πολύ πιθανό το σενάριο για προσωρινή κυβέρνηση και επανάληψη των εκλογών, που θα οδηγήσει τη χώρα σε μεγαλύτερη αστάθεια. Το σίγουρο είναι πως το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο καθώς οι αναποφάσιστοι, που αγγίζουν το 40% των ψήφων, μπορούν να ανατρέψουν τα δεδομένα. Για την Ευρωπαϊκή Ένωση οι εκλογές στην Ιταλία αποτελούν κομβικό σημείο για την συνοχή της, στην μετά- Brexit εποχή και στην πιθανή διεύρυνσή της στα δυτικά Βαλκάνια.
