Το “Ήταν ένα μικρό καράβι” είναι ένα από τα πιο γνωστά παιδικά τραγούδια που εδώ και δεκάδες χρόνια μεταφέρεται από γενιά σε γενιά.
Το αυθεντικό τραγούδι είναι γαλλικό κι έχει τίτλο “il etait un petit navire”. Η αληθινή ιστορία στην οποία βασίζεται δεν είναι παιδική, αλλά δυσάρεστη και μακάβρια…
Δεν είναι πρωτοφανές που κάτι δραματικό και σκοτεινό μετατρέπεται σε κάτι αγνό κι ευχάριστο, αφού και τα περισσότερα παιδικά παραμύθια κρύβουν σκοτεινές ιστορίες που με τα χρόνια αλλάζουν φύση. Ποια είναι λοιπόν η μαύρη ιστορία πίσω από το μικρό καράβι, που έριχναν κλήρο για να δουν ποιος θα φαγωθεί;
Όπως αναφέρεται και σε σχετικό δημοσίευμα στη www.mixanitouxronou.gr πρόκειται για μια φρεγάτα του 19ου αιώνα από τη Γαλλία που λεγόταν “Μέδουσα”. Σάλπαρε μαζί με τρία ακόμα πλοία για την εξωτική Σενεγάλη. Ο κυβερνήτης της “Μέδουσας”, ονόματι Ντιρουά ντε Σαμερί είχε μεγάλα όνειρα για την αποστολή αυτή, αλλά μικρά σχέδια, κάτι που μπορεί εύκολα να κάνει ένα όνειρο να ναυαγήσει.
Καθώς είχε βάλει ως στόχο να φτάσει πρώτος από τους υπόλοιπους κυβερνήτες με τον ίδιο τόπο εκκίνησης και προορισμού, αποφάσισε να μην ακολουθήσει την πεπατημένη πορεία, αλλά να αυτοσχεδιάσει, μαζί μ’ έναν φαφλατά επιβάτη, ανίδεο, ο οποίος επιχειρηματολόγησε ότι γνώριζε πολύ καλά μια διαφορετική από την προβλεπόμενη πορεία. Μην έχοντας μεγάλη εμπειρία ο Ντιρουά, στο ξεκίνημα της καριέρας του, μπορεί κανείς να μαντέψει αν αυτή η απόπειρα στέφθηκε ή όχι με επιτυχία.
Η αλήθεια είναι ότι κατάφεραν να φτάσουν μέχρι την Αφρική αλλά πολύ σύντομα οδήγησαν το καράβι σε μια ξέρα. Πολλοί προσπάθησαν να βοηθήσουν το πλοίο να συνεχίσει το ταξίδι, όμως μάταια. Έπρεπε όλοι οι επιβάτες ν’ αποβιβαστούν και να βρεθεί κάποιος τρόπος να φύγουν από την άδεια νησίδα, που ήταν πια η επί γης φυλακή τους.
Σωσίβιες λέμβοι δεν υπήρχαν αρκετές, οπότε η ανάγκη οδήγησε στον σχεδιασμό μιας σχεδίας χωρητικότητας περίπου 150 ατόμων. Κι εδώ έρχεται ο κλήρος, ο οποίος από ό,τι έδειξε η ιστορία, έπεσε στ’ αγόρια. Οι περισσότεροι επιβάτες της σχεδίας ήταν άντρες, αναμενόμενο. Όσοι ανέβηκαν, απέκτησαν μία ελπίδα ότι αυτή η κατασκευή θα είναι κι η σωτηρία τους. Κι όντως άντεξε παραπάνω από ό,τι θα περίμενε κανείς και διέγραψε ένα ταξίδι 13 ημερών.
Μέσα στις 13 ημέρες, κάποιοι δεν άντεξαν από την πείνα, τη δίψα, το κρύο και τις ακραίες καιρικές συνθήκες. Κι από αυτούς που άντεξαν, κάποιοι αναγκάστηκαν να φάνε αυτούς που δεν άντεξαν για να επιβιώσουν. Κάπου μέσα σε όλη αυτή τη δυστυχία, οι 15 τελευταίοι ζωντανοί είδαν το φως μέσα στο απόλυτο σκοτάδι, όταν το πλοίο “Άργος” κατάφερε να τους εντοπίσει και να τους περιμαζέψει. Το 1/3 αυτών και πάλι δεν τα κατάφερε μέχρι τέλους, οπότε από τους αρχικούς 150 διασωθέντες, εν τέλει έμειναν μόνο οι 10. Οι εικόνες που περιέγραψαν μετά είναι κι αυτές που συντελούν την πραγματικότητα αυτής της ιστορίας με φρικτά περιστατικά βίας, κακουχίας, κανιβαλισμού.
Προφανώς η υπόθεση πήρε και πολιτικές διαστάσεις και πολλοί στράφηκαν εναντίον του τότε νέου Γάλλου κυβερνήτη Λουδοβίκου ΧVIII, τον οποίο θέλησαν να κατεβάσουν από τον θρόνο. Έτσι λοιπόν κι ο στίχος «να δούμε ποιος, ποιος, ποιος, θα φαγωθεί» αποκτά και πολιτική χροιά εκτός από μακάβρια σημασία.
Εκτός από παιδικό τραγουδάκι, η ιστορία έγινε και πίνακας ζωγραφικής με τίτλο “Σχεδία της Μέδουσας” από τον Γάλλο Τεοντό Ζερικό.
Καλές ακροάσεις μέχρι την επόμενη ιστορία με ρεφρέν!
* Η Μαρία Σουρουκίδου είναι ραδιοφωνική παραγωγός
