Ήτανε η ζωή των αθρώπω διαφορετική τοτεσάς

Aτζεμπις οι προχθεσινές σκέψεις μου για την αναβροχιά, ν’ αποφτάξανε στα ευήκοα οφθιά του Δημιουργού σα θερμή παράκληση για βροχή! Και γι’ αυτό έμπεψε η χάρης Του, πλούσια την ευλογία του τσ’ επόμενες μέρες, κι επαραπότισε τη διψασμένη γη, μα κι ικανοποίησε κιόλας και με το παραπάνω τσ’ αθρώπους απου μοχθούνε για να τηνε καλλιεργούνε ολοχρονίς του χρόνου.

Kι είναι η γι αλήθεια, πως έπεσε πολύ νερό, σε λίγες ώρες, γι’αυτό κι εγεμίσανε τα ρυάκια κι από σιγά σιγά εξεπέρνα τα εμπόδια απου συναντούσε ομπρός του κι εγινήκανε τα ρυάκια άξαφνα ποταμοί που τρέξανε στη θάλασσα, για κείνο και τηνε θολώσανε, κι από γαλάζια εκοκκίνισε.

Έτσα την είδα σα μ’ οβγόρισε η πανέμορφη παραλία του Καλαθά. Κι αναστορήθηκα αρχαίων ημερών κι ήρθανε στη θύμησή μου “οικεία κακά”. Αλήθεια! Φθινόπωρο ήτανε και τοτεσάς π’ ανοίξανε οι γι ουρανοί και ρίχνανε το νερό με το τουλούμι, όπως λένε, και σε λίγες ώρες τα ρυάκια εγινήκανε ορμητικοί ποταμοί κι οι σιάδες λίμνες.

Ύστερα από χρόνια σαν επχιαίναμε στο πανηγύρι τ’ Άι Γιάννη στο Γουβερνέτο, στο Ποροφάραγγο μου ‘δειχνε ένα ογκόλιθο ο συχωρεμένος Αφέντης μου, και μου ‘λεγε: Τουτηνέ την πέτρα την έφερε επαφέ η πλημμύρα του 1937. Έτσα την ονομάσανε τουτηνά τη ραγδαία βροχή. Τοτεσάς εδά εγίνηκε και το μεγάλο κακό για το χωριό μας. Τουτανά τα ορμητικά νερά απου τρέχανε στα ρυάκια, εξεθεμελιώσανε τη γέφυρα του Καλαθά και τηνε παρασύρανε στη καταστροφή. Τουτηνά η καταστροφή τση γέφυρας ήτανε η γι αιτία και για δυο δεκαετίες περίπου εταλαιπωρούντανε οι χωριανοί. Γιατί για να περάσουνε απέναντι επχιαίνανε από την αμμούτσα. Και πολλές φορές το χειμώνα απου κάποια έντονη βροχόπτωση απου τα ρυάκια τα ‘κανε κι εγίνουντανε ποταμοί γη όταν ο Ποσειδώνας ανακάτωνε το γιαλό με τη τρίαινά ντου κι έκανε τσοι μεγάλες τρικυμίες απου τα κύματα απλώνουντανε σ’ ούλη την αμμούτσα. Εγροίκας στσοι καφενέδες σ’ αργαδινές κι ηλέγανε, ήθελα να πάω στη χώρα σήμερο μα δεν επέρνα ο Καλαθάς.

Για πολλά χρόνια, όπως είπα και παραπάνω, τουτονά το πρόβλημα τση ταπεινής κι άσημης γέφυρας του Καλαθά είχε γίνει εφιάλτης για το χωριό μας κι απολέμα πρέπει και κείνη να γενεί ξακουστή σα το χιλιοτραγουδισμένο “γεφύρι της Άρτας”. Μα ούλες οι ταλαιπωρίες και τα βάσανα τω χωριανώ για τουτονά το πέρασμα του Καλαθά, και με πολλές λεπτομέρειες θα το διαβάσετε στο βιβλίο μου “ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΟΥ ΧΩΡΑΦΑΚΙΑ ΑΚΡΩΤΗΡΙΟΥ ΧΑΝΙΩΝ”. Βέβαια, κεινανά τα χρόνια, ούλη η ζωή των αθρώπω ήτανε ζυμωμένη με τσοι δυσκολίες και με τα βάσανα γιατί το ψωμάκι ντωνε το βγάνανε με τον ιδρώτα του προσώπου ντωνε. Γι’ αυτό κι η ζωή ντωνε ήτανε ευλοημένη και χαρούμενη. Πού ν’ αποφτάξει στσοι τόπους τσ’ εργασίας τωνε το άγχος κι η μελαγχολία, απου δεν είχανε χρόνο να τσ’ υποδεχτούνε, αφού δεν είχανε, όπως λέγανε, χρόνο μούδε ν’ αποθάνουνε.

Κι ύστερα, την ώρα τση δουλειάς, και σαν το επέτρεπε το είδος τσ’ εργασίας τωνε ετραγουδούσανε, γιατί ‘χανε όνειρα και σκοπό στη ζωή ντωνε. Μα κι έτσα ικανοποιούσανε τσ’ ευαιστησίες ντωνε κι επαίρνανε δύναμη κι ενικούσανε τσ’ αδυναμίες τωνε. Πούναι στ’ αλήθεια οι γι εγκάρδιες χαιρετούρες στσοι στράτες απου εγροικούντανε, μαζί με τα ποδοβολητά αθρώπω και χτημάτων. Αξέχαστες οι συντροφιές απου εγίνουντανε όταν τα κατακαίρια δε τσ’ αφήνανε να πορίσουνε όξω από τη πόρτα για δουλειά, που τουτεσάς τσοι μέρες τσοι χαρακτηρίζανε “για φίλου σπίτι”.

Και πώς να ξεχάσω τσοι πανέμορφες παρέες των εορταστάδω απου εμπαινοβγαίνανε στσ’ εορτές στα σπίθια τω χωριανώ απου εορτάζανε κάθε φορά. Ήτανε βέβαια η γι εποχές απου τα σπίθια τάχανε οι γι αθρώποι για να μπαινοβγαίνουνε οι δικολογιές κι οι φιλιές, κι όι οι παρασύρες, τα σφουγγαρόπανα και τα ξεσκονόπανα μόνο κι οι νοικοκεράδες ήτανε πεσίχαρες και χρυσοχέρες.

Ήτανε βέβαια αλλιώτικη κείνηνα η γι εποχή.
Γιατί η γυναίκα ήτανε ένα δραστήριο μέλος τση κοινωνίας κι ακλουθούσε τη φυσική τση θέση στη κοινωνία. Γι’ αυτό κι ήτανε αφοσιωμένη στσοι πολλαπλές της υποχρεώσεις κι ακάματη στσοι πολλές τση δραστηριότητες. Για κείνο και την εποχή κεινηνά στο βιβλίο μου τηνε χαραχτηρίζω σαν χρυσή εποχή τση νοικοκυροσύνης. Και δεν είναι δυνατό ν’ αμφισβητηθεί η γι ομορφιά και το μεγαλείο τσ’ ανεκτίμητης προσφοράς από τσοι χρυσοχέρες νοικοκεράδες κεινησάς τσ’ εποχή. Τυχεροί όσοι αναθραβήκανε από τα χέρια ντωνε και ζήσανε στα φτωχόσπιτά ντωνε που τα κάνανε με την αξιοσύνη ντωνε παλάθια. Και μόνο από το στρώσιμο το κρεβαθιώ και τη περιποίηση τση σάλας ντων εκαταλαβαίναμε όντεν είμαστε μικιά κοπέλια πως η γι ημέρα απου ξημέρωσε δεν ήτανε σα τσ’ άλλες μέρες, παρά ‘τανε σκόλη.

Ήτανε η γι εποχή απου κουράζουντανε το κορμί μα ‘τανε ανάλαφρη η ψυχή. Τουτουσάς τσ’ απλοϊκούς και ταπεινούς εργάτες τση ζωής τσ’ αναστορούμαι με συμπάθεια και τσ’ ευγνωμονώ γιατί με το ψωμί ντωνε που ήτανε ζυμωμένο με τον ιδρώτα ντωνε κι ακόμη τρώγω το λαδάκι από τα δεντρά απου εκείνοι εφυτέψανε και πίνω το κρασάκι από τ’ αμπελοχώραφα απου εκείνοι εκαματερέψανε. Γι’ αυτό κι από καρδιάς εύχομαι Άγιο νάναι το χώμα απου θέτανε τα κουρασμένα κορμιά ντωνε κι η μνήμη ντωνε αιωνία. Γιατί εφανήκανε άξιοι του προορισμού ντωνε κι εγράψανε ολόχρυσες σελίδες ιστορίας κι αναστήσανε όμορφες οικογένειες γιατί ‘χανε σκοπό και προορισμό στη ζωή ντωνε κι αγαπούσανε τη ζωή «απου και με τα τόσα βάσανα πάλι γλυκιά ‘ναι».

Κρίμα π’ αφήνομε και πνίγονται τουτανά τα καλά και όμορφα στα λασπόνερα κάποιων ξενόφερτω πολιτισμώ απου αποχαυνώνουνε τα νιάτα μας και τ’ αποδυναμώνουνε το ενδιαφέρον ντωνε για δραστηριότητες και όρεξη για ζωή.

Θεέ μου βλέπε μας το νου μας.
Πολλά τα έτη σας αναγνώστριες κι αναγνώστες και με το καλό να λυτρωθούμε με το κακό μπελά απου εμπλέξαμε.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

Οβγόρησε = Είδα από τόπο με ορατότητα
Ατζέμπις = Άραγε
Αναστορήθηκα = Θυμήθηκα
Ομπρός = Μπροστά
Τουλούμι = Ασκί
Σιάδα = Ίσιωμα το επίπεδο
Ποροφάραγγο = Έξοδος φαραγγιού
Αφέντης μου = Πάτερ
Επαέ = Εδώ
Γροικώ = Ακούω
Απολεμώ = Προσπαθώ
Χτήμα = Γάιδαρος, Μουλάρι
Πορίζω = εξέρχομαι, βγαίνω
Δικολογιά = Το συγγενολόι
Όντεν = Όταν
Μικιά = Μικρά
Καματερό χωράφι = Καλλιεργημένο
Πεσίχαρες = Πρόθυμες και χαρούμενες