Οταν ο πάπας Παύλος Δ’ ανέθεσε στον ζωγράφο Βολτέρα να ντύσει τις γυμνές μορφές των Αγίων και των αγγέλων της “Δευτέρας Παρουσίας” του καταπληκτικού αυτού έργου στην Καπέλα Σιστίνα στο Βατικανό ο μεγάλος καλλιτέχνης του έργου ο Michelangelo ατάραχος απάντησε: «Πείτε στην παναγιότητά του να ασχοληθεί με την αναμόρφωση του κόσμου».
Ο Νίκος Καζαντζάκης ήθελε να αναμορφώσει τον κόσμο. Ήθελε να φθάσει ο άνθρωπος και εκεί που δεν μπορεί να φθάσει. Να πετύχει το ακατόρθωτο. Να αναλάβει την ευθύνη για τον εαυτό του, τον πλησίον του και όλο τον κόσμο.
Ήθελε ο Καζαντζάκης να επικρατήσει η αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων και να ασχοληθούν οι άνθρωποι με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Να ανεβούν ως αετοί πάνω από την Κρήτη και να θαυμάσουν την ομορφιά της, όπως μας λέει ο Καπετάν Μιχάλης.
Να κάνουν μια βόλτα στο Αιγαίο για να είναι ευτυχισμένοι. Όπως έγραφε στους φίλους του ο Καζαντζάκης από τη Σίφνο, την Αμοργό, την Αίγινα και τα άλλα νησιά του Αιγαίου από την Antibes, το Gottesgabe και από όλο τον κόσμο όπου συνέχεια εταξίδευε ήθελε να σώσουν οι άνθρωποι τα δέντρα, τα πουλιά, τα φυτά, τα λουλούδια, τα βουνά και τις θάλασσες, το φυσικό περιβάλλον, την ομορφιά του κόσμου, την ποίηση της δημιουργίας. Δέστε πόσο επίκαιρο είναι το μήνυμά του τώρα που κινδυνεύει η Μεσόγειος από τα χημικά της Συρίας.
Στην Ε’ Ραψωδία της δικής του Οδύσσειας ο Καζαντζάκης μας λέει: «Όλη η θάλασσα αργαλειός και η Κρήτη κάθεται και υφαίνει, χαράς τα μάτια αδέρφια μου που αξιωθούν στο πέλαο να την δούνε. Αν είσαι μαραζάρης ξεπετάς, αν είσαι οκνός θεριεύεις…».
Τον Καζαντζάκη δεν τον τίμησε όσο ζούσε το ελληνικό κράτος, δεν έγινε δεκτός στην Ακαδημία, δεν βοηθήθηκε για να πάρει το Νόμπελ Λογοτεχνίας, που του άξιζε περισσότερο από άλλους, όπως έλεγε ο Γάλλος νομπελίστας συγγραφέας Albert Camus. Δεν ορίστηκε ποτέ έτος Καζαντζάκη. Δεν παρέστη ο τότε υπουργός Πολιτισμού όταν το 2007 είχαμε σε ένα συνέδριο της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη στο Ηράκλειο την επέτειο των 50 χρόνων από τον θάνατό του. Δεν διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία και τα Πανεπιστήμιά μας.
Ο Καζαντζάκης όμως με τα μυθιστορήματά του, τα δοκίμιά του, τα ταξιδιωτικά του και το σύνολο του έργου του έκανε γνωστό τον νεώτερο ελληνικό πολιτισμό στα πέρατα της γης. Σας καλούμε να τιμήσετε τα πολύμοχθα πνευματικά μεροκάματά του των 10 και 20 ωρών που ήταν χωρίς αμοιβή, τώρα μάλιστα που επανεκδίδονται τα βιβλία του. Ελάτε να τιμήσουμε την προσφορά και τα έργα των 37 εικαστικών καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν από το έργο του Καζαντζάκη και που εκθέτουν στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων.
Η έκθεση με τίτλο “Αναφορά” στον Νίκο Καζαντζάκη γίνεται στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων από 12 Μαρτίου έως 13 Απριλίου. Το Σάββατο 15 Μαρτίου και ώρα 7 μ.μ. έχουμε τα εγκαίνια της έκθεσης. Την έκθεση επιμελήθηκε με μεγάλη ευαισθησία η εικαστικός Χρυσούλα Σκεπετζή. Σας καλούμε σε ένα μεγάλο καλλιτεχνικό γεγονός.
Ευχαριστούμε ιδιαίτερα την Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και προσωπικά τον αντιπεριφερειάρχη Αποστόλη Βουλγαράκη. Τα τελευταία χρόνια βοήθησαν αμέριστα το έργο της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη στα Χανιά. Η Περιφερειακή Ενότητα Χανίων και το Πνευματικό Κέντρο Χανίων είναι μαζί με την Εταιρεία μας οι συνδιοργανωτές της έκθεσης. Η πρωτοβουλία της έκθεσης ανήκει στην Τοπική Επιτροπή Ρεθύμνου της Εταιρείας μας και στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Ρεθύμνου.
*εκπρόσωπος της Τοπικής Επιτροπής Χανίων και υπεύθυνος του Τομέα Κρήτης του Ελληνικού Τμήματος
της Διεθνούς Εταιρείας Φίλων Νίκου Καζαντζάκη