Συνομιλούμε με τον εθελοντή Ελβετό γιατρό των Ελλήνων χανσενικών
Ένας άνθρωπος της προσφοράς. Ένας άνθρωπος που από το 1972 έως το 1998 μετέβαινε τουλάχιστον δυο φορές το χρόνο στο νοσοκομείο λοιμωδών νόσων “Αγία Βαρβάρα” στο Αιγάλεω Αττικής, όπου περιέθαλπε αφιλοκερδώς τα δόντια των χανσενικών του ιδρύματος. Ένας άνθρωπος με μεγάλη καρδιά που χωράει δύο πατρίδες: την Ελβετία όπου γεννήθηκε και την Ελλάδα όπου δεν μπορεί πλέον -όπως λέει- να υπάρξει χωρίς αυτήν.
Ο λόγος για τον Julien Grivel, έναν φιλέλληνα “παλιάς κοπής”, που γοητεύτηκε από την πατρίδα μας και τους ανθρώπους της, σε βαθμό που αυτά να γίνουν στοιχείο του βαθύτερου εαυτού του.
Έναν φιλάνθρωπο που το 1980 τιμήθηκε στην Αθήνα με τον αργυρό σταυρό του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και το 2008 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών κι έλαβε τις ευχαριστίες του αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερώνυμου για την πολυετή προσφορά του στην Ελλάδα.
Τον Μάιο 2011 έγινε επίτιμο μέλος του Οδοντιατρικού Συλλόγου Λασιθίου στην Ελούντα Κρήτης, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2011 έγινε επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Νοσοκομειακής Οδοντιατρικής στην Αθήνα. Τον Νοέμβριο του 2011, τιμήθηκε από την Ελληνική Κοινότητα της Γενεύης και τον Ιούνιο του 2013 έγινε επίτιμο μέλος του Οδοντιατρικού Συλλόγου Χανίων. Τον Οκτώβριο του 2017, ανακηρύχτηκε επίτιμος δημότης του δήμου Αγίου Νικόλαου Κρήτης και τον Φεβρουάριο του 2018, τιμήθηκε από τον πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων.
Οι τιμές «απρόσμενα» πολλές, όπως μού λέει, όταν μιλήσαμε στο τηλέφωνο ενόψει της παρουσίασης του νέου του βιβλίου με τίτλο «Ελλάδα, η δική μου Ιθάκη» που θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων, τη Δευτέρα στις 8 το βράδυ.
Αυτό όμως που μέσα του βαραίνει περισσότερο, είναι η εκπλήρωση της βαθύτερης επιθυμίας του να είναι χρήσιμος σε δοκιμαζόμενους ανθρώπους. Και η καλύτερη ανταμοιβή του, η χαρά – όπως εξομολογείται – που ένιωθε κάθε φορά που με τις γνώσεις και τα ιατρικά του εργαλεία, χάριζε ένα όμορφο χαμόγελο στους ασθενείς του.
“Ελλάδα η δική μου Ιθάκη”, είναι ο τίτλος του βιβλίου σας που θα παρουσιαστεί. Τι είναι η Ελλάδα για εσάς;
Η Ελλάδα είναι η δική μου Ιθάκη, με την έννοια ότι για εμένα Ελλάδα σημαίνει ταξίδι, ένα εσωτερικό ταξίδι…
Τι σας συγκίνησε σε αυτό το ταξίδι;
Πρώτα από όλα η συνάντηση με τους χανσενικούς. Όταν το 1972 γνώρισα για πρώτη φορά την κοινότητα των χανσενικών, δεν είχα ούτε συγγενείς ούτε φίλους στην Ελλάδα. Είχα έρθει νωρίτερα δύο φορές στη Σαντορίνη. Αυτή η συνάντηση με τους χανσενικούς ήταν η αρχή της δημιουργίας ενός τεράστιου δικτύου σχέσεων που έχτισα με τα χρόνια στην Ελλάδα.
Θυμάστε κάποιο πρόσωπο που έπαιξε ξεχωριστό ρόλο;
Τον Μανόλη Φουντουλάκη. Τον γνώρισα το 1973 στο Νοσοκομείο όπου ήταν σε μια επιτροπή για τους αρρώστους. Μόλις διασταυρώθηκαν οι ματιές μας κάτι έγινε, κατάλαβα ότι ήταν ένας πολύ σπουδαίος άνθρωπος. Για εμένα τότε ήταν μια πολύ δύσκολη περίοδος γιατί δεν γνώριζα ελληνικά. Ήξερα μόνο τους μήνες, να μετράω μέχρι το 100 κ.λπ. Όμως είχα κάποιους φίλους στη Γενεύη που μού έγραψαν σε ένα χαρτί λέξεις και φράσεις στα ελληνικά για τα ιατρικά παραγγέλματα. Έτσι όταν είχα κάποιο ασθενή, πήγαινα πρώτα απέναντι στον τοίχο όπου ήταν το χαρτί, έβλεπα το παράγγελμα που ήθελα και μετά ερχόμουν πίσω και του έλεγα για παράδειγμα: «θα σας κάνω μια ένεση”. Ήταν δύσκολα αλλά ήμουνα νέος τότε…
Οι χανσενικοί ήταν μια πολύ ιδιαίτερη κατηγορία ασθενών στην οποία προσφέρατε εθελοντικά για πάρα πολλά χρόνια τις ιατρικές σας υπηρεσίες. Τι κρατάτε από όλη αυτή την εμπειρία; Τι σας δίδαξε όλη αυτή η εμπειρία;
Τους αγαπούσα βαθιά. Σκεφτόμουν τι είχαν περάσει όλοι αυτοί οι άνθρωποι. Άνθρωποι που είχαν υποφέρει από την ασθένεια αλλά και -κυρίως- από την απόρριψη που ένιωθαν. Ομως παρόλα αυτά τους έβλεπες να χαμογελούν, τους έβλεπες πόσο αγαπούσαν τη ζωή και πως πάλευαν γι’ αυτήν. Αυτό ήταν πολύ εντυπωσιακό.
Τα τελευταία χρόνια, τα χρόνια της πανδημίας, η κοινωνία βίωσε αυτό που λέμε κοινωνική απομόνωση. Σαν να πήραμε μια γεύση από τη μαρτυρική ζωή της καραντίνας των χανσενικών…
Βεβαίως, είναι μια σωστή παρατήρηση αυτή.
Προσφέρατε στην κοινότητα των χανσενικών για 27 χρόνια εθελοντικά. Τι είναι ο εθελοντισμός για εσάς;
Αναρωτήθηκα κάποιες φορές για ποιο λόγο να κάνω κάτι τέτοιο. Όμως νομίζω ότι όλη αυτή η εθελοντική δραστηριότητά μου στην Ελλάδα αλλά και αλλού, υπηρέτησε τη βαθιά επιθυμία μου να είμαι χρήσιμος, ιδίως σε ανθρώπους που δοκιμάζονται. Θυμάμαι το 1972 πήγα για πρώτη φορά στο Νοσοκομείο στην Αθήνα, όταν ένας φίλος μου με ρώτησε αν θα μπορούσα να περιποιηθώ τα δόντια ενός χανσενικού. Είχα μόλις ανοίξει το ιατρείο μου στη Γενεύη. Εκείνη τη στιγμή σαν να άκουσα μέσα μου δύο φωνές. Η μία μου έλεγε: “Άντε πήγαινε!”. Η άλλη μού έλεγε: “Πρόσεχε! Εξασφάλισε πρώτα το μέλλον σου!”. Εγώ πήρα λοιπόν το ρίσκο να μην είμαι προσεκτικός και πήγα στην Αθήνα. Πόσο δίκιο είχα το κατάλαβα μετά. Αυτή η απόφαση και η εμπειρία είναι ο πλούτος της ζωής μου!
Από το 2008 είστε συνταξιούχος γιατρός και κάνετε όπως λέτε “αδιάκοπες διακοπές”. Ξέρετε πολλοί άνθρωποι όταν ακούνε τη λέξη γιατρός φέρνουν στο μυαλό τους χρήματα και κοινωνική καταξίωση. Για εσάς τι είναι η ιατρική;
Ιατρική σημαίνει βοήθεια. Νιώθω πολύ όμορφα που έφτιαξα τα δόντια στους χανσενικούς ασθενείς μου και τους χάρισα ένα χαμόγελο. Είναι μεγάλη χαρά αυτό για εμένα.
Έχετε τιμηθεί για την προσφορά και το έργο σας από την Ελληνική Πολιτεία και τις τοπικές κοινωνίες. Τι σημαίνει αυτή η αναγνώριση για εσάς;
Είναι κάτι που δεν το περίμενα. Έκανα τη δουλειά μου σιωπηλά μέχρι που το 2007 με κάλεσαν στην Ελούντα για τα 50 χρόνια από το κλείσιμο της Σπιναλόγκας. Από τότε δέχθηκα πολλές τιμές. Κι αυτό σίγουρα είναι κάτι συγκινητικό για εμένα.
Τι αισθάνεστε περισσότερο μέσα σας, Ελβετός ή Έλληνας;
Μισό – μισό. Υιοθετώντας τη γλώσσα σας ασυνείδητα υιοθέτησα το πνεύμα και τα αρώματα της Ελλάδας. Οπότε μέσα μου κουβαλάω δύο πατρίδες πια. Κι όπως γράφω και στο βιβλίο μου λυπάμαι κάθε φορά που φεύγω από την Ελλάδα γιατί αυτή μπορεί να ζήσει χωρίς εμένα, ενώ εγώ δεν μπορώ να υπάρξω χωρίς αυτήν…
Η βιβλιοπαρουσίαση
Η παρουσίαση του βιβλίου «Ελλάδα, η δική μου Ιθάκη» του Ελβετού φιλέλληνα Dr. Julien Grivel, θα πραγματοποιηθεί στο Πνευματικό Κέντρο Χανίων
τη Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2022, στις 8 το βράδυ.
Το βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα με τη χορηγία της Περιφέρειας Κρήτης, προλογίζουν ο Γ.Γ. της Ακαδημίας Αθηνών Χρήστος Ζερεφός και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης Γιώργος Κοντάκης, ενώ επιμελητής της έκδοσης είναι ο Κώστας Μαυρικάκης.
Την εκδήλωση στο Πνευματικό Κέντρο διοργανώνουν ο Ελληνο-Γαλλικός Σύλλογος Χανίων, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης – Περιφερειακή Ενότητα Χανίων.
