Καφενεία…
Δύο ερεθίσματα με οδήγησαν στο να “εκμεταλλευτώ” για μια ακόμα φορά τη φιλοξενία των “Χανιώτικων νέων”. Το πρώτο: σε έναν χανιώτικο δρόμο το τελευταίο δεκαήμερο άνοιξαν 3 επιχειρήσεις “καφέ – και σε πακέτο”, που προστέθηκαν στις 5 υφιστάμενες (ίδιος δρόμος, ίδια προϊόντα…). Στόχος; Να ξεκινήσει συζήτηση για το πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τη δημιουργικότητά μας, τις γνώσεις μας, ώστε να εργαστούμε για να επιβιώσουμε. Προτεινόμενο μέσο; Η Δημιουργική Οικονομία και οι κλάδοι της: αρχιτεκτονική, σχεδιασμός / γραφιστική, διαφήμιση, προγράμματα υ/η, εφαρμογές για κινητά και ιστοσελίδες, χειροτεχνία, παραδοσιακές δραστηριότητες (κ.α.).
Η τοπική επιχειρηματικότητα βρίσκεται εγκλωβισμένη σε οπτικές του παρελθόντος την ώρα που ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις πολλών χιλιάδων ευρώ περνάνε απαρατήρητες και ανεκμετάλλευτες. Ο βαθμός καινοτομίας στην επιχειρηματικότητα βρίσκεται (πανελλήνια) σε πολύ χαμηλά επίπεδα, με το 13% ερωτηθέντων επιχειρήσεων να θεωρεί ότι τα προϊόντα/υπηρεσίες που προσφέρουν έχουν κάποια καινοτομία. Στην ίδια έρευνα1 προκύπτει πως μόνο το 17,5% των ερωτηθέντων μικρομεσαίων υιοθέτησαν κάποια νέα βελτιωμένη, καινοτόμα παραγωγική διαδικασία…
Επιδοτήσεις για επιχειρηματικότητα που χάνονται
Η Ε.Ε. με σειρά προκηρύξεων από το 2014 “μοιράζει” χρήματα σε επιχειρηματίες, δημιουργούς, φορείς που επιθυμούν να επιμορφωθούν, να αυξήσουν το πελατολόγιό τους, να δημιουργήσουν μια μικρή δημιουργική επιχείρηση. Εκτός από μεγάλους φορείς της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, που υποβάλλουν προτάσεις και λαμβάνουν επιδοτήσεις, η ελληνική περιφέρεια μένει αμέτοχη. Σημειώνεται πως το Πολυτεχνείο υποβάλλει προτάσεις για την καινοτομία, την έρευνα και την επιχειρηματικότητα στο πρόγραμμα Horizon που ήδη τρέχει.
Ας μοιραστούμε μια άριστη πρακτική των “εχθρών” μας, των Γερμανών και ας σκεφτούμε μήπως στα Χανιά υπάρχει γόνιμο έδαφος ανάπτυξης παρόμοιας ιδέας.2 Το σχέδιο Planet Modulor είναι μια ομάδα επιχειρήσεων με ενασχόληση τη χειροτεχνία, τον σχεδιασμό, τη διαφήμιση (κ.τ.λ.). Στεγάζεται στη Moritzplatz, το σύνορο Δυτικού και Ανατολικού Βερολίνου, σε ένα εγκαταλειμμένο κτήριο και έχει δώσει ζωή στην ευρύτερη περιοχή. Η ιδέα υλοποιήθηκε από την εταιρεία Modulor Material Total, τον μεγαλύτερο προμηθευτή στη Γερμανία σε είδη σχεδίου, μοντελισμού, υλικών διαφήμισης κ.λπ., η οποία παρέχει στις επιχειρήσεις χώρο για την παραγωγή και την πώληση των προϊόντων τους! Σε μια περιοχή απαξιωμένη, δημιουργήθηκε ανάπτυξη και βρήκαν εργασία (ως αυτόνομοι επιχειρηματίες) νέοι, καλλιτέχνες, δημιουργοί, ξυλουργοί, ενώ λειτουργούν συνεργατικά εργαστήρια ραπτικής, ξυλουργικής, σχεδιασμού διαφημίσεων, ψηφιακών εφαρμογών (κ.τ.λ.).
Η Δημιουργική Οικονομία -με τις Πολιτιστικές και Δημιουργικές Βιομηχανίες- συνεισφέρει στο ευρωπαϊκό ΑΕΠ κατά 560 δισ. € ( ποσοστό 4,5%), απασχολεί το 4% περίπου του συνολικού αριθμού των Ευρωπαίων εργαζόμενων. Στη Γερμανία τα τελευταία χρόνια εξελίχθηκε σε έναν από τους δυναμικότερους κλάδους, απασχολεί 1.000.000 εργαζομένους, σε 244.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ετήσιο τζίρο 143 δισ. €.
Νέες επιχειρηματικές ιδέες που θα αναστήσουν την οικονομία
Οπως προέκυψε από έρευνα του Γερμανικού Υπουργείου Οικονομίας, τα δύο τρίτα των δημιουργικών επιχειρήσεων παρέχουν στήριξη στους πελάτες τους στο αρχικό στάδιο της ανανέωσης της επιχειρηματικής τους δραστηριότητας, ενώ συμβάλλουν ουσιαστικά στην εξεύρεση καινοτόμων ιδεών. Αρκετοί συνεργάζονται με βιομηχανίες, δημιουργούν ετικέτες προϊόντων, συσκευασίες, διαφημιστικά πακέτα, ψηφιακά προγράμματα ξενάγησης, σχεδιάζουν έπιπλα, χώρους, οικήματα και υπηρεσίες ποιότητας. Αυτοί δημιουργούν κίνητρα: χωρίς αυτούς δεν υπάρχουν νέες ιδέες. Το γερμανικό Υπουργείο συμπεραίνει πως το κράτος πρέπει να στηρίξει τον κλάδο να σταθεί στα πόδια του και να συνδεθεί οργανικά με την οικονομική δραστηριότητα.
Το αντίστοιχο Υπουργείο της Ελλάδας διοικείται από το συντοπίτη μας υπερυπουργό Γιώργο Σταθάκη. Θαρρώ θα μπορούσε να βοηθήσει το καλλιτεχνικό χωριό και το ΒΙΟ.ΠΑ. που σβήνουν από την έλλειψη συνέργειας και την άγνοια. Ενα χαμηλού κόστους σχέδιο τοπικής ανάπτυξης επιχειρηματικότητας και ανάπλασης των προαναφερθέντων χώρων (ξεκινούν ήδη προγράμματα για τις μικρομεσαίες) μπορεί να χρηματοδοτηθεί από ευρωπαϊκά κονδύλια. Η εισαγωγή καινοτόμων προσεγγίσεων στις υφιστάμενες «θερμοκοιτίδες επιχειρηματικότητας» θα οδηγούσε σε νέες δραστηριότητες, νέες ιδέες, νέες επιχειρήσεις, μείωση της ανεργίας. Στο σχήμα που ακολουθεί προκύπτει η συνεισφορά των Π.Δ.Β. στην αύξηση θέσεων εργασίας στην Ε.Ε. (27 χώρες)3
Δράσεις χαμηλού κόστους
Οι προαναφερθέντες χώροι μπορούν να ανακαινιστούν προς όφελος των επιχειρήσεων που βρίσκονται ήδη εκεί. Τα άδεια κτίσματα να διατεθούν έναντι χαμηλού τιμήματος σε δημιουργικές επιχειρήσεις (μεταποίησης παραδοσιακών τοπικών προϊόντων, αναμνηστικών που θα πωλούνται στα Στιβανάδικα αντικαθιστώντας τα κινέζικα…). Με προσωπική ευθύνη των επιχειρηματιών και στήριξη από το Πολυτεχνείο Κρήτης να δημιουργηθεί μια σοβαρή ομάδα στήριξης των τοπικών επιχειρήσεων και της επιχειρηματικότητας (business mentors ή business angels), τα προγράμματα αυτά χρηματοδοτούνται από το σχέδιο Ευρώπη 2020.
Γύρω από το μουσείο – διαμάντι των “Χανιώτικων νέων” μπορεί να αναπτυχθούν συναφείς επιχειρήσεις (σχεδιασμού ιστοσελίδων, εφαρμογών ΤΠΕ, μεταφραστών, ξεναγών, εναλλακτικών μορφών τουρισμού, οργάνωσης εκδηλώσεων, σεμιναρίων και workshops, στούντιο ηχογράφησης κ.τ.λ.). Η εύρυθμη λειτουργία του ΒΙΟ.ΠΑ. και του Καλλιτεχνικού Χωριού, χωρίς δομικές αλλαγές, χωρίς εξώσεις, χωρίς εξωστρέφεια θα μπορούσε θα προσφέρει αύξηση στο εισόδημα των επιχειρηματιών, να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και νέες επιχειρήσεις.
Γκολφ;
Τα Ηνωμένα Εθνη και η Ευρωπαϊκή Ενωση υπογραμμίζουν ότι οι τοπικές πολιτιστικές ιδιαιτερότητες στηρίζουν την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση μέσω των κλάδων των Πολιτιστικών και Δημιουργικών Βιομηχανιών. Που σημαίνει ότι για να υπάρξει οικονομική ανάπτυξη δεν χρειαζόμαστε φαραωνικού τύπου υποδομές ή γκολφ! Διότι, το δεύτερο ερέθισμα για το παρόν κείμενο ήταν το σχόλιο του Παρασκευά Περάκη όποιος θέλει το γυαλιστερό γρασίδι του γκολφ ας πάει αλλού, σ’ όποιον αρέσει να κυλιστεί σε ένα χωράφι με δίκταμο ας έρθει εδώ.
1. Έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με την «Πρόσβαση στη χρηματοδότηση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων στη ζώνη του ευρώ»
2. Οι πληροφορίες για το Planet Modulor προέρχονται από την ιστοσελίδα του Goethe-Institut. ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΣΤΟΝ ΔΙΚΤΥΑΚΟ ΤΟΠΟ: http://www.goethe.de/ins/gr/el/lp/kul/dug/krw/10613631.html/
3. Measuring cultural and creative markets in the EU December 2014.
