Είναι γεγονός ότι τα κόµµατα είναι οι κύριοι παράγοντες σε κάθε αντιπροσωπευτικό πολίτευµα και µάλιστα στηρίζεται στην καθολική ψηφοφορία. Είναι κοινός τόπος ότι αυτά αποτέλεσαν και αποτελούν τους κύριους πρωταγωνιστές της µεταπολίτευσης. Και σήµερα κρατούν το ενδιαφέρον της κοινής γνώµης, στα όσα συµβαίνουν σ’ αυτό. Η ∆ηµοκρατία που οικοδοµήθηκε µεταπολιτευτικά είναι µια ∆ηµοκρατία των κοµµάτων. Από την ποιότητα των κοµµάτων και του κοµµατικού ανταγωνισµού εξαρτήθηκε η µεταπολιτευτική ∆ηµοκρατία.
Αυτή καθόρισε τη συµπεριφορά των ψηφοφόρων και το κράτος που διαµορφώθηκε. Είναι λοιπόν καθοριστική η αποστολή των κοµµάτων και θα πρέπει να λειτουργούν σαν πολιτισµικοί
θεσµοί και όχι σαν απλοί παίκτες σ’ ένα ανταγωνιστικό κοµµατικό πεδίο ή σαν µηχανισµοί κατάληψης του κράτους. Τα κόµµατα θα πρέπει να συµµετέχουν σ’ έναν κοµµατικό ανταγωνισµό που να στηρίζεται σε ιδεολογικές δοµές και να παράγουν πολιτική και πολιτικό λόγο. ∆υστυχώς, όµως, αντί να προσπαθούν να εκσυγχρονισθούν και να αναστοχασθούν, γίνεται αγώνας σ’ αυτά για µια νέα διευθέτηση και µοιρασιά ανθρώπων, που κάποιες αδύνατες έλξεις τους ενώνουν. Ο σηµερινός πολιτικός τους λόγος είναι αποτέλεσµα του ανταγωνισµού των στελεχών τους και όχι συνέχεια της πολιτικής και ιστορικής τους κουλτούρας.
Τα κόµµατα έχουν την ιστορία τους. Και γι’ αυτή την ιστορική τους διαδροµή δεν υπάρχει λήθη. Είτε έχουν προσφέρει θετικό έργο, είτε έχουν προκαλέσει συµφορές στον τόπο. Κανένας ψευδεπίγραφος µοντερνισµός δεν µπορεί να παραµερίσει τους πολιτικούς και κοινωνικούς αγώνες τους.
Κάτι τέτοιο, βέβαια, δεν σηµαίνει ότι πρέπει να είναι καθηλωµένα στο παρελθόν, αλλά πρέπει να συµµετέχουν στη διαµόρφωση του περιβάλλοντος µέσα στο οποίο δρουν και να επιδέχονται τις αναγκαίες πολιτικές και πολιτισµικές τοµές που θα κατευθύνουν τον λαό στη νέα εποχή.
Αρκεί όµως αυτές οι τοµές να τηρηθούν και να µη µεταβληθούν σε χαµένες ευκαιρίες. Γιατί έχει πολλές χαµένες ευκαιρίες ο λαός µας. ∆ηµιουργήθηκαν ελπίδες και έγιναν χαµένες ευκαιρίες. ∆ηµιουργήθηκαν προσδοκίες και έγιναν απογοήτευση. Κάθε φορά που κόχλαζε ένας πολιτικός και κοινωνικός δυναµισµός, χαραµιζόταν σε λανθασµένη πορεία. Μια πορεία που η ερµηνεία της πολιτικής δέχεται τα επιφανειακά φαινόµενα σαν πραγµατικότητα και τις συνέπειες για αιτίες. Μια φολκλορική ερµηνεία της πολιτικής που εξυπηρετεί τα συµφέροντα των ευνοούµενων του κοινωνικού συστήµατος. Μια ερµηνεία που καθοδηγείται από τους ευνοούµενους του συστήµατος, γιατί οδηγούν στην παρέλκυση της προσοχής της κοινωνίας από τα προβλήµατα της, από τις κοινωνικές ανισότητες και που θα πρέπει να αποτελούν τον στόχο της ανθρώπινης ύπαρξης.
Το µέγεθος λοιπόν της σπουδαιότητας των κοµµάτων και την ηγεσίας τους είναι τεράστιο. Όπως είναι τεράστιος και ο κίνδυνος για την εξέλιξη της κοινωνίας, όταν τα κόµµατα µεταβληθούν σε όργανα των οικονοµικών συµφερόντων και η ηγεσία τους είναι ανεπαρκής. Όταν δηλαδή κόµµατα και ηγεσίες πιστεύουν ότι υπάρχει αυτονοµία της πολιτικής από την κοινωνία. ∆εν µπορούµε να αντικρούσουµε την ιδέα του συσχετισµού µεταξύ της κοινωνίας και της πολιτικής. Όπως δεν µπορούµε να διαχωρίσουµε την πολιτική από τη συµπεριφορά της ιδιωτικής ζωής της πολιτικής ηγεσίας. ∆εν µπορούν να περάσουν οι συνήθειες µιας πολιτικής ηγεσίας όταν δεν συµπορεύονται µε τη στάση της κοινωνίας.
Ο Ελ. Βενιζέλος έλεγε ότι «Ο πολιτικός µένει σε γυάλινο σπίτι και είναι ορατός από τον λαό».
Η συµπεριφορά λοιπόν της πολιτικής ηγεσίας και η ποιότητα του πολιτικού λόγου της παρακολουθούνται από τον λαό. Αυτά παρακολουθούσε για ένα χρόνο ο λαός µας, για τη νέα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Και που δεν είχε επαφή µε τη δοµή και τις συνήθειες της ελληνικής κοινωνίας. Η επίδειξη της ιδιωτικής ζωής αντικατέστησε τον πολιτικό λόγο. Η πολιτική της φιγούρας αντικατέστησε τη σοβαρότητα. Οι πολιτικές αντιφάσεις συνιστούσαν έναν πολιτικό µετεωρισµό. Έπρεπε συγχρόνως να λειτουργεί και ένα γραφείο µέσα στο κόµµα, κατάσβεσης των πυρκαγιών που προκαλούσαν οι “ουρανοκατέβατες” δηλώσεις της νέας ηγεσίας.
Σε µια τέτοια περίπτωση, αφού δεν µπορείς να αλλάξεις µια κοινωνία που τα υποµένει και δυσανασχετεί, τότε πρέπει να αλλάξεις την ηγεσία που δεν έχει επαφή µαζί της.
ΟΙ ΕΡΙ∆ΕΣ ΣΤΟΝ ΣΥPIZA
∆υστυχώς ο λαός µας παρακολουθεί µε θλίψη τα όσα συµβαίνουν στον ΣΥΡΙΖΑ. Ένα κόµµα εξουσίας που κυβέρνησε για 4,5 χρόνια µε την αντιπολιτική και παραπολιτική του, έχει εκτοπίσει την παραγωγή πολιτικού λόγου. Μια κατάσταση που δεν έχει τέλος και που έχει επιφέρει µόνο απαξίωση στον ΣΥPIZA. Το κόµµα έχει αυτοκαταναλωθεί στη διαχείριση των δικών του προβληµάτων και αντιφάσεων, διασπαθίζονται ενέργεια, λαϊκές δυνάµεις, αξιοπιστία, σοβαρότητα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πριν ένα χρόνο έκανε ένα πείραµα και απέτυχε.
Η επιλογή ήταν αρνητική για τον ΣΥΡΙΖΑ και θετική για την κυβέρνηση. Τα κοινωνικά προβλήµατα και η αδυναµία της κυβέρνησης να τα λύσει, βρήκαν “πολιτικό άσυλο” πίσω από τη “βιτρίνα” της νέας ηγεσίας. Η επίδειξη της ιδιωτικής ζωής της και ο ανερµάτιστος πολιτικός της λόγος, αποτέλεσαν τεράστιο όπλο αποπροσανατολισµού του λαού µας, από τα κοινωνικά του προβλήµατα. Το παράδοξο είναι η στάση στελεχών του κυβερνητικού σχήµατος και των µέσων προπαγάνδας, απέναντι στις εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ. Για όσο διάστηµα υπήρχε αυτή η
ηγεσία, λοιδορούσαν την ηγεσία και τον ΣΥΡΙΖΑ, και σήµερα “κλαψουρίζουν” γιατί αποκαθηλώθηκε η ηγεσία και παριστάνουν τους Ηρακλείς της… ∆ηµοκρατίας.
Τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης πρωτοστατούν σ’ αυτό το “κλαψούρισµα”. Για άλλη µια φορά αποτελούν την αιχµή του δόρατος για ένα πολιτικό σύστηµα που νοσεί. Έχει δηµιουργηθεί δυστυχώς µια εξουσιαστική δύναµη, που συµβάλλει στη διαµόρφωση του πολιτικού συστήµατος. Η αποκόλληση του απ’ αυτήν την εξουσία δεν είναι εύκολη. Κατευθύνει τις λαϊκές µάζες και κατευθύνεται από ισχυρά οικονοµικά συµφέροντα. Αυτή η τεράστια πολιτική δύναµη έχει περιέλθει στη δύναµη του εφοπλιστικού κεφαλαίου. Αυτή η δύναµη δεν θέλει κόµµατα αρχών. ∆εν θέλει υγιείς θεσµούς που να υπηρετούν τα συµφέροντα των λαϊκών τάξεων. ∆εν θέλει ελεύθερους πολιτικούς και ελεύθερη πολιτική σκέψη. Θέλει κόµµατα ελεγχόµενα και πολιτικούς οµήρους. Θέλει µια πολιτική, εγκλωβισµένη στα συµφέροντα των προνοµίων της.
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΡΙΖΑ
Το κόµµα του ΣΥΡΙΖΑ έχει στη διαδροµή του πολιτικούς, δηµοκρατικούς και κοινωνικούς αγώνες. Αυτοί οι αγώνες σχεδόν ξεχάστηκαν µε την απολίτικη στάση της νέας ηγεσίας. Αντί να συνεχιστούν αυτοί οι αγώνες, είχαν “σκεπαστεί” από τον ναρκισσισµό και τον “τυχαίο” πολιτικό λόγο της ηγεσίας.
∆ιακήρυσσε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι… δικός του και µπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Και ω του θαύµατος!
Λίγες µέρες πριν τις ευρωεκλογές, είδαµε τον καθαιρεθέντα αρχηγό ενός κόµµατος της αριστεράς να προβάλλει από τα µέσα µαζικής ενηµέρωσης την αγορά ενός σπιτιού στο Κολωνάκι
µε 1.800.000 €, να επιδεικνύει τη βίλα του στο Μαϊάµι και τη βίλα του στις Σπέτσες. Σε µια εποχή που οι Έλληνες δεν µπορούν να νοικιάσουν σπίτι, που οι δάσκαλοι στην επαρχία κοιµούνται στα … αυτοκίνητα τους, γιατί το ενοίκιο απορροφά το… µηνιάτικο, που οι νέοι µας δεν τολµούν να ανοίξουν νοικοκυριό γιατί ο µισθός τους δεν φτάνει για ενοίκιο, που τα “κοράκια” καθηµερινά ξεσπιτώνουν τους Έλληνες που η ακρίβεια έχει γονατίσει τον Λαό, έρχεται ο αρχηγός ενός κόµµατος της αριστεράς να προκαλεί το δηµόσιο αίσθηµα µε την επίδειξη του πλούτου του. Αλήθεια, από πού περίµενε να πάρει ψήφους; Από τους εφοπλιστές; Και µη χειρότερα.
Με ένα τέτοιο γεγονός θα υπήρχε πρόβληµα ακόµα και αν ήταν ηγέτης της ∆εξιάς και όχι για ένα κόµµα που απευθύνεται στη φτωχολογιά! Αυτά συνέβησαν σ’ ένα κόµµα που έχει δώσει αγώνες για την κοινωνική δικαιοσύνη και που η ιδεολογία του βρίσκεται στον δηµοκρατικό σοσιαλισµό και όχι στην προπαγάνδα του…. καπιταλισµού!
Όµως αυτή η πολιτική ηγεσία δεν γνωρίζει τι σηµαίνει πολιτική ευθιξία. Όχι µόνο γιατί αδιαφορεί για τις αποφάσεις της καθαίρεσης της από τα όργανα του κόµµατος, αλλά γιατί αδιαφόρησε για το εκλογικό αποτέλεσµα των τελευταίων εκλογών.
Ο Γ. Μαύρος αρχηγός της Ε.Κ. παραιτήθηκε για λόγους πολιτικής ευθιξίας, όταν το κόµµα του από 21% πήγε στο 13% το 1977.
Ο Α. Τσίπρας παραιτήθηκε από αρχηγός το 2023, όταν το κόµµα του ηττήθηκε µε µεγάλη πτώση της εκλογικής του δύναµης. Στις τελευταίες εκλογές το κυβερνητικό κόµµα χάνει 1.200.000 ψήφους και η ηγεσία της αξιωµατικής αντιπολίτευσης ισχυρίζεται ότι η αντιπολιτευτική της πολιτική έφερε αυτό το αποτέλεσµα, ενώ συγχρόνως χάνει 310.000 ψήφους. Απόδειξη ότι η απατηλή προπαγάνδα είναι µέσα στον πολιτικό της λόγο, που δεν ταιριάζει για ένα νέο πολιτικό, που θα πρέπει να αγωνίζεται για τον εκσυγχρονισµό του πολιτικού συστήµατος και όχι να αντιγράφει µεθόδους παραπλάνησης της κοινής γνώµης.
Είναι γεγονός ότι η νέα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ έδειξε θάρρος στην προβολή της ιδιωτικής της ζωής.
Το πολιτικό θάρρος όµως είναι διαφορετικό.
Θάρρος σηµαίνει στην πολιτική να έχεις επίγνωση της ύπαρξης σου να την προσδιορίσεις, να την εµβαθύνεις, να την εντάξεις και να τη συντονίσεις µέσα στα προβλήµατα της κοινωνίας.
Θάρρος σηµαίνει στην πολιτική να κυριαρχείς τα ελαττώµατα σου και να υποφέρεις γι’ αυτά. Σηµαίνει να αφιερώνεσαι στη µεγάλη υπόθεση της υπηρεσίας στο κοινωνικό σύνολο, χωρίς ποτέ να ξέρεις ποια ανταµοιβή επιφυλάσσουν στην προσπάθεια σου οι άλλοι άνθρωποι, ούτε αν σου επιφυλάσσουν ανταµοιβή. Αυτό το θάρρος πρέπει να υπηρετούν οι πολιτικοί ηγέτες και τις αρχές που απορρέουν απ’ αυτό, πρέπει να ακολουθούν τα κόµµατα. ∆εν πρέπει οι πολιτικοί να υποτάσσονται στο ένστικτο της προσωπικής ιδιοτέλειας και αυτοσυντήρησης.
Αυτές οι αρχές πρέπει να τηρούνται από πολιτικούς και κόµµατα.
*Ο Βασίλης Πεντάρης είναι π. βουλευτής Xανίων
