Ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η αρχιτεκτονική του χωριού
Φεύγοντας από τα Χανιά, παίρνουμε δυτική κατεύθυνση, ακολουθώντας τον δρόμο για την Κίσαμο. Eχοντας διανύσει 40 χλμ., θα πάρουμε νότια κατεύθυνση και σε 9 χλμ., θα βρεθούμε στις Καλάθενες. Ωραίο και παραδοσιακό χωριό σε τούτη τη γωνιά της Κισαμίτικης γης.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 οι Καλάθενες αναφέρονται με 228 κατοίκους που ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την αμπελοκαλλιέργεια και την ελαιοκομία.
Μέχρι το 1993, οι Καλάθενες ήταν ομώνυμη Κοινότητα και από το 1999 ανήκουν στον δήμο Κισάμου.
Στην Αιγυπτιακή απογραφή του 1834 το χωριό είχε 30 χριστιανικές οικογένειες και δύο (2) μουσουλμανικές. Στην δε απογραφή του 1881, οι Καλάθενες αναφέρονται στον δήμο Καστελίου με 279 κατοίκους σε 75 οικογένειες.
Το χωριό απαρτίζεται από τρεις γειτονιές: το Πέρα Χωριό, το Πάνω Χωριό και το Κάτω Χωριό.
Στις Καλάθενες υπάρχουν δύο αξιόλογα Ενετικά κτίρια: η Ροτόντα με 115 πορτοπαράθυρα, που δυστυχώς είναι μισοκατεστραμμένη, και η Στρατώνα με ωραία πύλη που βρίσκεται σε καλή κατάσταση.
Στις Καλάθενες υπάρχουν εκκλησίες με ενδιαφέρον όπως η εκκλησία της Παναγίας, αγιογραφημένη στο Πάνω Χωριό και γιορτάζει στις 15 Αυγούστου και η επίσης αγιογραφημένη πολύ παλαιά, αγνώστου χρονολογίας, εκκλησία της Αγίας Ζώνης στην τοποθεσία “Σόποτο”. Γιορτάζει στις 31 Αυγούστου. Τότε γίνεται στις Καλάθενες μεγάλο πανηγύρι.
Στην περιοχή του χωριού υπάρχουν πολλά κυπαρίσσια και άφθονα νερά. Εδώ βρίσκεται και ένα αξιόλογο φαράγγι, το φαράγγι των Καλαθενών. Είναι ένα φαράγγι τουριστικού ενδιαφέροντος. Αρχίζει από την περιοχή Κεραμάρι και καταλήγει στο χωριό Μηλιά, κοντά στο χωριό Βλάτος. Η Μηλιά ήταν παλαιότερα η πρώτη “Σπηναλόγκα” της Κρήτης. Εκεί πήγαιναν τους λεπρούς και όταν τους επισκέπτονταν από μακριά οι συγγενείς, δεν άκουγαν ομιλίες και από αυτό το γεγονός πήρε το όνομα “Μηλιά”.
Στο χωριό υπάρχει και ποδοσφαιρική ομάδα, η “Θύελλα Καλάθενων”. Οι Καλάθενες έχουν αναδείξει κατά καιρούς, πολλούς καλλιτέχνες της Κρητικής Μουσικής, όπως βιολάτορες και λαουτιέρηδες και καταπληκτικούς χορευτές και τραγουδιστές.
Ετούτο το Κισαμίτικο χωριό έχει μια προνομιακή θέση στο πάνθεον των Ηρώων, με καπεταναίους, οπλαρχηγούς, αγωνιστές, κατά την Τουρκοκρατία όπως: Ο Γεώργιος Εμμ. Καμπούρης – Σγουρομάλλης.
Το Καμπούρης το πήρε επειδή ήταν πολύ ψηλός και είχε λίγο καμπούρα. Ήταν γενικός οπλαρχηγός Κισάμου 1845-1874. Ο Αρτέμης Γ. Λαϊνάκης, υπαρχηγός Κισάμου, αγωνιστής. Ο Αρτέμης Ιω. Κατσικανδαράκης πεντακοσίαρχος. Ο Εμμανουήλ Θ. Μπιάκης. Ο Εμμανουήλ Γ. Καμπούρης, Μακεδονομάχος, Δήμαρχος Καστελίου στον Α’ Καποδιστριακό Δήμο και Βουλευτής της Κρητικής Πολιτείας και από τους πρώτους Κρήτες Βουλευτές που μπήκαν στη Βουλή των Ελλήνων, τον Οκτώβριο του 1912. Ο Συνταγματάρχης Τριπόδης. Ο Εμμανουήλ Μανικάκης, με πλούσια δράση, Μακεδονομάχος. Ο Εμμανουήλ Ιω. Κατσικανδαράκης, Μακεδονομάχος. Έλαβε μέρος στη μεγάλη μάχη Κιλκίς – Λαχανά και στην κατάληψη της Θεσσαλονίκης.
