Μικρή σε έκταση, ορεινή σε ένα μεγάλο τμήμα της αλλά σίγουρα… ευλογημένη η κρητική γη. Πέρα από τα γνωστά σε όλο τον κόσμο προϊόντα της, το λάδι, τα εσπεριδοειδή τα τελευταία χρόνια πολλοί παραγωγοί δοκιμάζουν και πετυχαίνουν να καλλιεργήσουν ιαπωνικές και κινέζικες σαλάτες, υποτροπικά φρούτα όπως το μάνγκο και το dragon fruit, αλλά και σμέουρα που τα συναντάμε συνήθως στην κεντρική και στην ανατολική Ευρώπη. Οι “διαδρομές” βρέθηκαν σε θερμοκήπια, χωράφια, κτήματα και μετόχια και συνομίλησαν με παραγωγούς για τις διαφορετικές αυτές καλλιέργειες.
Μάνγκο από τα Νεροκούρου
Μάνγκο εδώ και δεκαετίες καλλιεργούνται στο Μετόχι Ησυχάκη στα Νεροκούρου. Το κτήμα επισκεπτόμαστε με τη συνοδεία του διαχειριστή του κ. Δημήτρη Φατούρου. Ο Ησυχάκης είχε αναπτύξει πολλές πρωτότυπες καλλιέργειες, ανάμεσά τους τα αβοκάντο. Συζητώντας για τα μάνγκο ο κ. Φατούρος μας επισημαίνει πως αρχικά φυτεύτηκαν ως άγρια μέχρι που μπολιάστηκαν από τον κ. Καντιδάκη. Το κτήμα διαθέτει περίπου 220 δέντρα που παράγουν καρπούς και διατίθενται στην τοπική αγορά.
«Οι ποικιλίες που έχουμε ξεκινάνε να δίνουν καρπούς τέλη Αυγούστου και βγάζουν τον Σεπτέμβρη, Οκτώβρη μέχρι και αρχές Νοεμβρίου μερικές φορές. Οι άνθρωποι που γνωρίζουν για τα μάνγκο στα Χανιά είναι λιγοστοί. Ο κ. Καντιδάκης, ο κ. Κινδελής ο κ. Κοντουδάκης στα Περβόλια. Με τη δική τους βοήθεια φυτεύουμε, μεταφυτεύουμε, μπολιάζουμε. Τα πρώτα χρόνια το δέντρο είναι ευαίσθητο στο κρύο, έπειτα δεν θέλει μεγάλη φροντίδα. Λίγο άζωτο και επειδή τα δικά μας είναι βιολογικά βάζουμε βορδιγάλειο πολτό για την αντιμετώπιση των μυκήτων» δηλώνει ο κ. Φατούρος.
Η συγκομιδή γίνεται ανάλογα με την ωριμότητα του κάθε καρπού, ο παραγωγός θα πρέπει να κάνει τον γύρο του περβολιού να δει τα χρώματα των μάνγκο και να κόψει την ποικιλία των “Βαν Ντάικ” όταν γίνουν “μωβ” συνήθως τέλη Αυγούστου, τα “Κεντ” πάλι ωριμάζουν πιο μετά τον Σεπτέμβρη. Tα αβοκάντο του μετοχιού διατίθενται σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα στα Χανιά όπως η “Γαία” αλλά και σε κατάστημα που φτιάχνει παγωτό και σε άλλα όπως το Boheme που χρησιμοποιείται για cocktail! «Φέτος δίναμε Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή από 100 – 120 κιλά και έφευγαν όλα την περίοδο που είχαμε τουρισμό. Το Νοέμβριο έπεσε η κίνηση. Αν είναι ώριμο το μάνγκο το διατηρείς από 7 έως 10 ημέρες στο ψυγείο. Στα Χανιά μπορεί να ευδοκιμήσει ως καλλιέργεια, μπορεί να αναπτυχθεί. Στον παραγωγό αφήνει 5 ευρώ το κιλό, μια καλή και συμφέρουσα τιμή» καταλήγει ο συνομιλητής μας.
Ιαπωνικές και κινέζικες σαλάτες… στην Κίσσαμο
Σαλάτες από τη μακρινή Ανατολή, την Ιαπωνία και την Κίνα καλλιεργεί σε θερμοκήπιο που διαθέτει στον κάμπο της Κισσάμου και τις εμπορεύεται στην Αθήνα ο Κώστας Κρεμμύδας. Για χρόνια στην παραγωγή και πώληση βιολογικών προϊόντων διαπίστωσε το ενδιαφέρον πολλών καταναλωτών για αυτού του είδους τα χορταρικά που αναπτύσσει στο θερμοκήπιο του.
Στο θερμοκήπιο του διαθέτει διάφορα είδη ιαπωνικής σαλάτας. «Είναι ξαδελφάκι της Ρόκα, του σιναπιού, του λάχανου. Πρόκειται για τις μουστάρδες, η επιστημονική τους ονομασία είναι “μιζούνα”. Την δίνουμε ως σαλάτα μαζί με το μαρούλι, έχει ιδιαίτερη γεύση, πολύ spicie που αρέσει σε πολύ κόσμο. Και βέβαια είναι βιολογική» μα λέει καθώς μας ξεναγεί στο θερμοκήπιο του.
Μας δείχνει την πράσινη σαλάτα, τη “μωβ” αλλά και πιο πέρα τα “τσόι” τα κινέζικα λάχανα «αδελφάκι του λάχανου και της λαχανίδας». Οι σαλάτες κόβονται ανάμικτα σχηματίζοντας “μπουκέτα” τα οποία προσφέρονται στον καταναλωτή ώστε να τα αξιοποιήσει στην κουζίνα του. «Έχουν μια ευαισθησία στη βροχή για αυτό και δεν τα βγάζω εκτός θερμοκηπίου αλλά μπορούν να καλλιεργηθούν και εκεί! Η τιμή τους η λιανική είναι 1 ευρώ το ματσάκι και το “μπουκέτο” μπορεί να πάει και 1,20. Είναι μια αποδοτική καλλιέργεια καθώς αυτήν την εποχή είναι trend τάση στην κουζίνα» επισημαίνει ο κ. Κρεμμύδας.
Σμέουρα από τις Μουρνιές
Ένα είδος μούρου, το σμέουρο ή “φραμπουάζ” καλλιεργεί ο παραγωγός βιολογικών προϊόντων κ. Μιχάλης Κοτσιφάκης στο κτήμα του στις Μουρνιές. Τα σμέουρα παράγονται από ένα φυτό που μοιάζει πολύ με “βάτο”. Καλλιεργείται κυρίως στην Ανατολική και στην Κεντρική Ευρώπη.
Με τον κ. Μιχάλη επισκεπτόμαστε την καλλιέργειά του κοντά στο Νοσοκομείο Χανίων στις Μουρνιές. Παρότι η περίοδος της συγκομιδής έχει τελειώσει ο βάτος έχει ακόμα πολλούς καρπούς. «Είναι νόστιμο αλλά κυρίως πολύ ωφέλιμο στην υγεία» μας λέει καθώς μας δίνει μερικούς καρπούς για να δοκιμάσουμε ώστε να αποκτήσουμε ιδία άποψη για το προϊόν.
«Τα δίνω σε ένα Μεξικάνικο εστιατόριο, το Magenta που φτιάχνει με αυτό σάλτσες και σε μερικούς πελάτες που ξέρουν τι είναι, στη λαϊκή αγορά. Αν έχει δυσκολίες στην καλλιέργεια. Λίγες, λίγο κλάδεμα, να αφαιρέσεις τα ζιζάνια με τα χέρια γιατί ως βιοκαλλιεργητής δεν χρησιμοποιώ φυτοφάρμακα. Η συγκομιδή του ξεκινάει στις αρχές Σεπτέμβρη και τελειώνει με τα κρύα του Δεκέμβρη» αναφέρει ο κ. Κοτσιφάκης.
Στην λιανική το προϊόν δίνεται μέχρι και 20 ευρώ το κιλό και ο κ. Μιχάλης τα καλλιεργεί εδώ και 4 χρόνια.
Dragon fruit στον κάμπο των Χανίων
Τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να καλλιεργείται άλλο ένα υποτροπικό φυτό το “φρούτο του δράκου (dragon fruit ή pitaya)” στον κάμπο των Χανίων αλλά και στην Κίσσαμο. Στον Φουρνέ την καλλιέργεια εμπνεύστηκε, φύτεψε και έκανε παραγωγική ο νεαρός Φιλάρετος Μιναράκης, ο αδόκητος θάνατος του οποίου πριν από δύο χρόνια στεναχώρησε την τοπική κοινωνία. Η οικογένεια του όμως διατήρησε την καλλιέργεια και την έκανε παραγωγική. Τα φυτά ήλθαν από την Ινδονησία, το Ισραήλ, τη Ν. Αφρική και όταν είναι ανοικτά τα άνθη τους δημιουργούν ένα υπέροχο θέαμα. Ο καρπός είναι πιο γλυκός, θυμίζει το ακτινίδιο ή το σύκο και μπορεί να φαγωθεί με διάφορους τρόπους. Είναι πλούσιο σε βιταμίνη C, και έχει μεγάλη θρεπτική αξία.
