Με αφορμή τον πρόσφατο εκκωφαντικό θόρυβο και τον ορυμαγδό των αντιδράσεων περί σεξουαλικών παρενοχλήσεων κλπ. στον καλλιτεχνικό χώρο, θα προσέθετα, για τον παρελθόν, λίαν συνοπτικά, τα επόμενα.
Αείποτε κυριαρχούσε η αντίληψη ότι ο χώρος αυτός διεκρίνετο για την σεξουαλική του απελευθέρωση και για τις αποκλίνουσες ερωτικές του συμπεριφορές.
Έτσι ο αρχαίος Αριστοφάνης (445-386π.Χ.) συχνά αναφέρεται στις κωμωδίες του, στον γνωστό στην εποχή του παιδεραστή Κλεισθένη και σε άλλους θηλυπρεπείς Αθηναίους.
Ακόμα ο Πλούταρχος αναφέρεται σ’ έναν διαβόητο λιβελλογράφο και σκανδαλοθήρα των επωνύμων ανδρών της εποχής του Περικλέους, τον Στήησίμβροτον τον Θάσιο, ο οποίος πλην άλλων, κατηγόρησε τον Περικλή για σεξουαλικές σχέσεις με την γυναίκα του γιού του.
Κατηγορία παντελώς αβάσιμη, για την οποίαν ο Πλούταρχος στην βιογραφία του Περικλή, την αποκρούει μετ’ αγανακτήσεως και την χαρακτηρίζει “δεινον ασέβημα και μυσώδες…”.
Κατά την αναγέννηση, όμως θα έλεγα, παρατηρείται ένα είδος ασυλίας για τις παρεκτροπές των καλλιτεχνών, η οποία πολλές φορές εκάλυπτε όχι μόνον, τις αποκλίνουσες σεξουαλικές τους συμπεριφορές, αλλά και σοβαρές παραβάσεις του κοινού ποινικού δικαίου.
Θρυλείται λοιπόν ότι ένας πάπας της Ρώμης εις τον οποίον κατηγγέλθησαν αποκλίνουσες σεξουαλικές συμπεριφορές του γλύπτη, ζωγράφου, αρχιτέκτονα και κορυφαίου αναγεννησιακού καλλιτέχνη Μιχάηλ Αγγέλου (1476 – 1565), φέρεται είπων: “οι μεγάλοι καλλιτέχνες δικαιούνται να έχουν οποιοδήποτε βίτσιο”.
Έτσι πάπες και αυτοκράτορες γέμιζαν με δώρα υπότροπους εγκληματίες καλλιτέχνες, ο Πάπας μάλιστα Παύλος Γ’ (1534-1549) δικαιολογούσε, ούτως ειπείν, την παραβατικότητα των Νόμων από τους καλλιτέχνες και ο οποίος μάλιστα εδήλωσε: “είναι μοναδικοί δεν οφείλουν υπακοή στον Νόμο”.
Ένας τέτοιος υπήρξε ο ξακουστός Φλωρεντινός γλύπτης και χρυσοχόος Μπενβενούτο Τσελίνι (1500-1571), ο οποίος στην αυτοβιογραφία του σχεδόν επαίρεται για την εγκληματική του δραστηριότητα.
Άλλος γνωστός καλλιτέχνης της αναγέννησης, ο οποίος “διεκρίθη” και αυτός για την εγκληματική του δραστηριότητα ήταν ο γλύπτης και χαράκτης μεταλλίων και πολύτιμων λίθων Λεόνι Αρετίνο (1509-1590).
Ο πιο περιβόητος όμως αμαρτωλός καλλιτέχνης ήταν ο Μικαλάντζελο Μερίζι ο επονομαζόμενος Καραβάτζιο (1573-1610), ίσως ο πιο εκθαμβωτικός και ταλαντούχος ζωγράφος του τέλους της αναγέννησης. Είχε μια έντονη αλλήτικη ζωή με φόνους και συμπλοκές, η τελευταία των οποίων την νύχτα της 18 Ιουλίου 1610, αφού τραυματίστηκε, διέβη την Αχερουσία λίμνη, από έλλειψη ιατρικής περίθαλψης.
*Μοναστηράκι Δωρίδος
