Με θετικό πρόσημο για την τοπική οικονομία και άρωμα… προ covid εποχών έκλεισε ο Ιούνιος. Παράγοντες της αγοράς μιλούν στα “Χ.ν.” τονίζοντας πως το φετινό καλοκαίρι μπορεί να καταφέρει να πλησιάσει τους στόχους του 2019 με πληρότητα στα καταλύματα που ξεπερνά το 85%, έντονη κινητικότητα στα εμπορικά καταστήματα και τουρίστες ικανοποιημένους από όσα βλέπουν στον τόπο μας.
Mε το δεξί λοιπόν φαίνεται πως μπήκε το καλοκαίρι για την πόλη, καθώς σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσης Ξενοδόχων, Μανόλη Γιαννούλη, η τουριστική κίνηση ήταν σε ικανοποιητικά επίπεδα και εντός προβλέψεων, ήδη από τα μέσα Μαΐου, με αρκετές πτήσεις να το αποδεικνύουν. Η πληρότητα άγγιξε το 80-85% σε όλα τα Χανιά τον Ιούνιο, ενώ οι κρατήσεις συνεχίζουν σταθερά κι ανοδικά και για τον Ιούλιο, μέχρι και τον Δεκαπενταύγουστο. Υπάρχει βέβαια περιθώριο ακόμη όπως επισημαίνει μιας και «πολλοί τουρίστες κάνουν κράτηση μέχρι και την τελευταία στιγμή για τη διαμονή τους κι οι προβλέψεις μας θα επιβεβαιωθούν, καθώς υπάρχουν πολλές πτήσεις μέχρι και τον Σεπτέμβριο».
«Το φετινό καλοκαίρι θυμίζει αυτό του 2019, μετά από δύο χαμένα ουσιαστικά καλοκαίρια» σχολιάζει σχετικά. Για άλλη μια φορά, οι Άγγλοι, οι Σκανδιναβοί, οι Γερμανοί κι οι Πολωνοί είναι από τις χώρες που επιλέγουν τα Χανιά για τις διακοπές τους, ενώ φαίνεται πως κι οι ίδιοι το έχουν ανάγκη μετά τις απαγορεύσεις που είχαν στα μέρη τους το προηγούμενο διάστημα.
Σύμφωνα με τον κ. Γιαννούλη, το ζητούμενο είναι ο κόσμος που θα επισκεφτεί την πόλη μας να μείνει ευχαριστημένος από τις υπηρεσίες που προσφέρονται και αυτό θα είναι αν μη τι άλλο η καλύτερη διαφήμιση.
ΚΙΝΗΣΗ ΑΠΟ… ΑΛΛΕΣ ΕΠΟΧΕΣ
Όσον αφορά τα ενοικιαζόμενα δωμάτια, ο κ. Γιάννης Κουκουράκης, πρόεδρος Τουριστικών Καταλυμάτων, ανέφερε στα Χ.ν. πως η κίνηση ήταν αρκετά ικανοποιητική τον πρώτο μήνα του καλοκαιριού, ενώ ακόμη καλύτερα φαίνεται πως θα πάει ο Ιούλιος και ο Αύγουστος που έπεται, θυμίζοντας παλιές καλές εποχές. Ειδικότερα, τον Ιούνιο η πληρότητα των τουριστικών καταλυμάτων κυμάνθηκε κοντά στο 80%, αρκετά υψηλό ποσοστό, ενώ αυτό δείχνει να εκτοξεύεται για τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο καθώς αγγίζει το 100%! Εκτός πόλης βέβαια υπάρχει πιο χαλαρή κίνηση, όπως σημειώνει. Ο κ. Κουκουράκης δεν παρέλειψε να τονίσει τη σημασία της εύρεσης λύσης για τους χώρους στάθμευσης, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που έχει γίνει αποδέκτης παραπόνων από τους τουρίστες για τα ανύπαρκτα parking στην πόλη. Το ίδιο επεσήμανε και για την καθαριότητα, ζητώντας να ενταθούν οι προσπάθειες από τους αρμόδιους φορείς προκειμένου τα Χανιά και κυρίως το Ενετικό Λιμάνι να έχει την αρμόζουσα εικόνα, αυτήν ενός τόσο σημαντικού και δημοφιλούς τουριστικού προορισμού.
Σχετικά με τις χώρες προέλευσης των τουριστών, φαίνεται πως ποικίλλουν με τους Σκανδιναβούς, Γερμανούς, Πολωνούς κ.α. να “ψηφίζουν” σταθερά τα Χανιά για τις καλοκαιρινές τους διακοπές. Όπως εντοπίζει ο ίδιος «αυτό που λείπει σίγουρα είναι ο εσωτερικός τουρισμός κι οι ίδιοι οι Έλληνες, καθώς φαίνεται πως με την ακρίβεια και τα ζητήματα που μας ταλανίζουν που καιρός και χρήμα για διακοπές…». Κλείνοντας, ο πρόεδρος των Τουριστικών Καταλυμάτων, τόνισε την αναγκαιότητα μιας συλλογικής προσπάθειας προκειμένου οι τουρίστες που επισκέπτονται τη χώρα να μένουν ικανοποιημένοι και να επιθυμούν να την ξαναεπισκεφτούν.
ΟΙ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ ΘΑ ΤΟΝΩΣΟΥΝ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ
Εν τω μεταξύ, η πρώτη εικόνα, όσον αφορά τα εμπορικά καταστήματα, ήταν αρκετά καλή για τον Ιούνιο και προβλέπεται ακόμη καλύτερη για τους επόμενους καλοκαιρινούς μήνες. Μάλιστα, όπως παρατηρεί η κυρία Δώρα Κυριακάκη, πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Χανίων, από τα μέσα Ιουνίου και το κλείσιμο των σχολείων υπάρχει πιο έντονη κίνηση στην χανιώτικη αγορά κι ειδικά τώρα που βρισκόμαστε μια ανάσα από τις θερινές εκπτώσεις, οι οποίες ξεκινούν στις 11 Ιουλίου. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε «αξιοσημείωτη είναι η διαφορά με πέρυσι, όπου η σεζόν ξεκίνησε καθυστερημένα, ενώ φέτος φαίνεται πως ομαλοποιείται η κατάσταση και στην τοπική οικονομία».
Η ακρίβεια και οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κόσμος αλλά κι οι έμποροι της πόλης αποτελούν σημαντικά προβλήματα και εμπόδια στην τοπική οικονομία. Γίνεται λόγος από την ίδια για την ακρίβεια στους λογαριασμούς ρεύματος και στη δυσκολία να ανταπεξέλθουν οι επαγγελματίες. «Σε επίπεδο Κρήτης, η Ομοσπονδία του νησιού αλλά κι ο Εμπορικός Σύλλογος Χανίων έχει σταθεί στο πλευρό των εμπόρων, προσπαθώντας να διαχειριστεί και να βοηθήσει στο δυσβάσταχτο βάρος των επαγγελματιών αλλά και με την αποστολή συλλογικών αιτημάτων προκειμένου να υποστηριχθούν αυτοί οι άνθρωποι», όπως μας λέει.
ΑΝΑΓΚΑΙΑ Η ΑΝΑΚΑΜΨΗ
Ο χειμώνας που πέρασε, σύμφωνα με την ίδια, ήταν αρκετά δύσκολος κι ίσως από τους χειρότερους των τελευταίων ετών, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είμαστε σε μια μικρή κοινωνία κι όλα λειτουργούν στο πλαίσιο μιας αλυσίδας∙ βοηθά ο ένας τον άλλον και όσο πιο ομαλά κυλάει το καλοκαίρι τόσο πιο αξιοπρεπής θα είναι κι ο ερχόμενος χειμώνας. Δεν είναι τυχαίο που τόσα χρόνια υπάρχει μια σχέση εμπιστοσύνης του καταναλωτή με τον τοπικό έμπορο και μια οικειότητα που δύσκολα συναντάς αλλού. Για αυτόν τον λόγο -και για πολλούς ακόμη- η κυρία Κυριακάκη τονίζει τη σημασία στήριξης της τοπικής οικονομίας, μικρών και μεγάλων εμπορικών καταστημάτων της πόλης, και στέλνει μήνυμα αισιοδοξίας ευχόμενη δύναμη και καλύτερες μέρες για όλους.
Αυτό που «κρατά» στα πόδια της την τοπική οικονομία -τουλάχιστον στο εμπορικό κομμάτι- κυρίως την καλοκαιρινή περίοδο είναι η ίδια η παράδοση. Γάμοι κι εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στον τόπο μας είναι μια σημαντική πηγή εσόδων και βοηθούν στο να κινούνται αρκετά κλάδοι όπως η ένδυση, υπόδηση κ.λπ. Τέλος, η πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου ανέφερε πως υπάρχουν και θα υπάρξουν τιμές για όλα τα πορτοφόλια στις εκπτώσεις και πως ο κόσμος δεν έχει παρά να βγει και να εμπιστευτεί την τοπική αγορά.
Το “αποτύπωμα” του πολέμου στις επιχειρήσεις και στον τουρισμό
Εν τω μεταξύ, τα Επιμελητήρια της χώρας μέσω του θεσμικού τους φορέα, την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος (ΚΕΕΕ), σε συνεργασία με την εταιρία “Palmos Analysis” πραγματοποίησαν και σήμερα παρουσιάζουν την πρώτη πανελλαδική έρευνα για τις “Επιπτώσεις του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας στις ελληνικές επιχειρήσεις και στον τουρισμό”.
Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χανίων, κ. Αντώνης Ροκάκης, σε γραπτή δήλωσή του σχετικά με τα συμπεράσματα της έρευνας, αναφέρει:
«Σε μια έντονα ταραγμένη περίοδο για την παγκόσμια και την τοπική μας Οικονομία, με επίκεντρο την πολεμική σύγκρουση Ρωσίας-Ουκρανίας, χωρίς να έχει περιοριστεί ακόμα ούτε και η καταστροφική πανδημική κρίση, η Επιχειρηματική μας κοινότητα οφείλει να μελετά ολοκληρωμένα και τεκμηριωμένα τις ριζικές μεταβολές που συντελούνται στο νέο περιβάλλον που επιχειρούν τα μέλη μας. Ιδιαίτερα εν μέσω της ευαίσθητης τουριστικής περιόδου, οφείλουμε να προβούμε αποτελεσματικά και στοχευμένα στις αναγκαίες αναθεωρήσεις της μέχρι τώρα στρατηγικής μας. Ως Επιμελητήρια οφείλαμε να αξιοποιήσουμε το πλέον αξιόπιστο επιστημονικό εργαλείο της έρευνας.
Η διαρκώς εντεινόμενη πληθωριστική πίεση, με επίκεντρο την ανεξέλεγκτη ενεργειακή κρίση, αποδεικνύεται ότι αποτελούν απλώς την κορυφή του «παγόβουνου» που απειλεί την εθνική και τη Χανιώτικη Οικονομία, επιβάλλοντας επείγουσα, ριζοσπαστική και συντονισμένη δράση από την Ευρώπη, την Ελληνική Πολιτεία και την Επιχειρηματική κοινότητα. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι περισσότερες τεχνοκρατικές αναλύσεις υποβαθμίζουν τις προβλέψεις για την ανάπτυξη του πραγματικού ΑΕΠ της Ελλάδας για το 2022 στο 3%. Την ίδια στιγμή ιδιαίτερη ανησυχία στην Ελληνική Αγορά προκαλεί το περιορισμένο ενδεχόμενο μιας ενδεχόμενης γενικής διακοπής των εισαγωγών ρωσικών υδρογονανθράκων, καθώς το εθνικό ενεργειακό μας μείγμα κυριαρχείται από πετρέλαιο και προϊόντα πετρελαίου (51%), όπως και φυσικό αέριο (22%).
Σε ένα δυσμενές μακροοικονομικό περιβάλλον με υψηλό πληθωρισμό και κάμψη της ζήτησης των καταναλωτών εξαιτίας μείωσης του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών θα μπορούσε να ανακοπεί η πτωτική πορεία της ανεργίας και να δημιουργηθεί μια νέα γενιά χρεών προς το Δημόσιο και μη εξυπηρετούμενων δανείων προς τις τράπεζες, καθώς τα επιχειρηματικά επιτόκια έχουν καταγράψει το τελευταίο δίμηνο ανησυχητική άνοδο έως και 1 μονάδα. Κι όλα αυτά με προφανείς επιπτώσεις στην ήδη περιορισμένη πρόσβαση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε εργαλεία χρηματοδότησης.
Στην έρευνα καταγράφεται κάθετη πτώση Ελληνικής εισαγωγικής και εξαγωγικής δραστηριότητας σε σχέση με τις δύο εμπόλεμες χώρες, με έμφαση των προβλημάτων στη Βόρεια Ελλάδα και σε συγκεκριμένους κλάδους. Προκειμένου να αντιμετωπίσουν την κατάσταση, οι επιχειρήσεις με εισαγωγική/ εξαγωγική δραστηριότητα με Ρωσία/Ουκρανία προχωρούν στην αναζήτηση εναλλακτικών χωρών ή εναλλακτικών οδών για την εισαγωγή/εξαγωγή προϊόντων ή στη διοχέτευση τους στην εσωτερική αγορά.
Για τον Αγροδιατροφικό μας τομέα οι αγορές της Ρωσίας και της Ουκρανίας είναι σημαντικές και η επιβολή του Ρωσικού εμπάργκο, σε συνδυασμό με τον πόλεμο, δημιούργησε προβλήματα στους Έλληνες εξαγωγείς. Σημαντικά Ελληνικά προϊόντα που άλλοτε κυριαρχούσαν στη Ρωσική αγορά, όπως τα νωπά φρούτα και λαχανικά (π.χ. εσπεριδοειδή, φράουλες, σταφύλια κτλ.), εκτοπίστηκαν από προϊόντα ανταγωνιστριών χωρών (π.χ. Τουρκία, Αίγυπτος κτλ.). Πρόκειται για μια εξέλιξη που δύσκολα θα αντιστραφεί ακόμη και όταν αρθεί το εμπάργκο. Περιορισμένη εξαγωγική πρόσβαση εξακολουθεί να υπάρχει ακόμα για προϊόντα, όπως ελιές, ελαιόλαδο, κονσερβοποιημένα φρούτα και λαχανικά, σνάκς, είδη ζαχαροπλαστικής, χυμοί, αρτοσκευάσματα, επεξεργασμένα τρόφιμα κ.ά.
Με ικανοποίηση παρατηρούμε τη δυναμική ανάκαμψη της Τουριστικής μας Αγοράς, η οποία παρά την απώλεια των επισκεπτών από τη Ρωσία και την Ουκρανία, κατορθώνει να την αναπληρώνει σε μεγάλο βαθμό από εναλλακτικούς προορισμούς προσεγγίζοντας τα επίπεδα του 2019. Οι μέχρι σήμερα αφίξεις Ρώσων και Ουκρανών τουριστών (περίπου 2,5% του συνόλου), φέτος θα είναι ελάχιστες και θα αφορούν κυρίως Ρώσους που έχουν κατοικίες στη χώρα μας ή είναι πολύ υψηλών εισοδημάτων και ταξιδεύουν μέσω Κωνσταντινούπολης. Η απώλεια θα είναι δύσκολο να αναστραφεί στο μέλλον, καθώς σημαντικοί ανταγωνιστές, όπως η Τουρκία διαθέτει ΦΠΑ 8% και πλεονεκτεί ως πιο φθηνός προορισμός. Μεγαλύτερη ανησυχία όμως προκαλεί η εκτόξευση του ενεργειακού κόστους, η οποία μετακυλήεται άμεσα στο κόστος εισιτηρίων επιβατών, συχνά αποθαρρύνοντας τους δυνητικούς επισκέπτες της χώρας μας να ταξιδέψουν, ενώ παράλληλα εκτιμάται ότι για τα τουριστικά καταλύματά μας η φετινή επιβάρυνση ανέρχεται στο 75% περίπου! Έτσι λοιπόν, οι στρατηγικοί κλάδοι των Τουριστικών καταλυμάτων και της Εστίασης των Χανίων αντιμετωπίζουν σχεδόν «απαγορευτικό» κόστος λειτουργίας, συμπεριλαμβανομένων των εκρηκτικών ανατιμήσεων στα είδη διατροφής και των επιβαρύνσεων στην μισθοδοσία του δυσεύρετου πλέον προσωπικού.
Οι επιχειρήσεις που συμμετείχαν στην έρευνα αποτυπώνουν με σαφήνεια ότι η στήριξη μέσω επιδότησης του κόστους Ενέργειας είναι το δημοφιλέστερο μέτρο στήριξης εκ μέρους της Πολιτείας και ακολουθούν η αναστολή φορολογικών/ ασφαλιστικών υποχρεώσεων. Συνεπώς, σήμερα η Επιχειρηματικότητα εξακολουθεί να απειλείται από πολλαπλούς και αστάθμητους παράγοντες. Πλέον καθίσταται επείγουσα και επιβεβλημένη η ακόμα πιο δυναμική και πολύπλευρη στήριξη της επιχειρηματικής μας κοινότητας με την άμεση κατάρτιση ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδίου από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελληνική Πολιτεία, με ταυτόχρονη πρόνοια για τη διαγραφή των ληξιπρόθεσμων χρεών της καταστροφικής πανδημίας της προηγούμενης διετίας. Δεν επιτρέπονται δισταγμοί και υστεροβουλίες, η Ευρώπη οφείλει ενωμένη να εγγυηθεί το ασφαλές μέλλον του παραγωγικού της δυναμικού».
