Κανάκης Γερωνυμάκης: Λαογραφική ξενάγηση στην Κρήτη (Εμμετρη και σκιτσογραφημένη)

Πριν από λίγες ημέρες είδε το φως της δημοσιότητας το νέο πολυσέλιδο βιβλίο του γνωστού καταγραφέα του λαϊκού μας πολιτισμού Κανάκη Γερωνυμάκη, με τον τίτλο “Λαογραφική ξενάγηση στην Κρήτη”.
Πρόκειται για μια έμμετρη σκιτσογραφημένη έκδοση 250 σελίδων,μεγάλου σχήμα-τος,στην  οποία  ο χαλκέντερος συγγραφέας έχει καταγράψει όσα η δυνατή μνήμη και η φιλόκαλη ψυχή του έχουν αποθησαυρίσει  από το λαϊκό μας πολιτισμό,όχι μόνο των Σφακιών που ήταν και είναι  η μόνιμη έγνοια  του,αλλά ολόκληρης της Κρήτης.
Τα παιδικά χρόνια του συγγραφέα,με τη σχολική φοίτηση και τα παραδοσιακά παι- γνίδια, μνήμες από το δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και τον συνεχόμενο εμφύλιο,τα  έθιμα και η ζωή του χωριού,οι γιορτές,η ζωή της γυναίκας,οι γεωργικές, κτηνοτρο- φικές και άλλες ασχολίες των κατοίκων της υπαίθρου,οι πολλαπλές δυσκολίες της καθημερινότητας,με δυο λόγια ο ετήσιος κύκλος του παραδοσιακού ανθρώπου απο- τυπώνεται ποιητικά στις  σελίδες του βιβλίου.Ο συγγραφέας,προικισμένος και με ικανότητες σχεδιασμού,έχει αποδώσει σε σκίτσα πάρα πολλές από τις εκδηλώσεις που περιγράφει.Έτσι το κείμενο ζωντανεύει και γίνεται πιο προσιτό  και στο σημε- ρινό αναγνώστη που δεν έχει ανάλογες  εμπειρίες.
Με δυο λόγια το νέο βιβλίο του κ. Γερωνυμάκη έρχεται να συμπληρώσει το πλήθος των άλλων που μας έχει δώσει μέχρι σήμερα  και να μας μεταφέρει με το στίχο και με το σκίτσο του σε άλλους γνησιότερους καιρούς,που ενώ δεν είναι μακρινοί,μας προ- βληματίζουν δυσάρεστα με την αποδόμηση που τους επέφερε η τεχνολογική εξέλιξη.
Δεν υποστηρίζω ότι μ’αυτή την αποδόμηση χάθηκε ένας παράδεισος,γιατί ασφαλώς δεν  ήταν παραδεισένια η ζωή των παππούδων και των προπαππούδων μας,μα είχε φιλότιμο,ανθρωπιά και άλλες αξίες που χάθηκαν ή χάνονται.Αυτές τις αξίες τις έχομε ανάγκη γι’ αυτό και πρέπει να μην τις αφήσομε να εξαφανιστούν από τη ζωή μας.
Σ’ αυτό μπορεί να βοηθήσουν και βιβλία όπως «η λαογραφική ξενάγηση στην Κρή-τη»του Κανάκη Γερωνυμάκη,πέρα από τη σημαντική αξία που έχει η ίδια η καταγρα- φή και αποτύπωση της παλιότερης ζωής.
Απ’ αυτή τη ζωή,αντιγράφω ένα απόσπασμα από  «το λιομάζεμα»,μια και βρισκό-μαστε  σ’ αυτή την περίοδο:
Πριν φέξει ήτο η φαμελιά εις  την ελιά από κάτω,
για να’ χουν τα βραδιάσματα ένα σακί γεμάτο.
Μια-μιά μαζεύαμε τσ’ ελιές και μέχρι το βραδάκι,
η φαμελιά δε φόρτωνε καλά το γαϊδουράκι.
Άλλοι εβγαίνα στην ελιά και άλλοι από τη σκάμνα,
κι από κλαδί σ’ άλλο κλαδί κούνιες βρεφών εκάναν.
Παθητική συμμετοχή είχανε στον αγώνα,
τα βρέφη,τα ταλαίπωρα στη μέση του χειμώνα.
Ψιλαφιτά εμαζεύαμε ελίτσα μην μας σφάλει,
γιατ’ ήταν η ανάγκη μας κ’ η φτώχεια μας μεγάλη.
Το λάδι τότες  έπαιρνε καλούτσικους παράδες,
έπαιρνες ψάρι μια οκά, πατάτες πέντ’ οκάδες.
Και ερευνούσαμε καλά την εποχή εκείνη,
σαν φεύγαμε από την ελιά,ένας καρπός μη μείνει…
Να νοσταλγήσομε αυτόν τον τρόπο μαζέματος των ελιών; Ασφαλώς όχι.Μα να στο-χαστούμε στο γεγονός της ενότητας της οικογένειας και της συμμετοχής όλων των μελών της στην αντιμετώπιση των δυσκολιών της ζωής…
Συχαρητήρια στον ακούραστο εργάτη του πολιτισμού με πολλές ευχές για συνέχιση της προσφοράς του…