Αν οι λέξεις κι οι εικόνες αποτελούν τις πρώτες ύλες για να φτιάξει κάποιος μια ιστορία, τότε η δύναμή τους μέσα από τη μαστοριά ενός καλού συγγραφέα ή εικονογράφου, πολλαπλασιάζεται σε τέτοιο βαθμό, που τελικά αυτές μετουσιώνονται σε όνειρα και φαντασία. “Οι ιστορίες κάνουν τον άνθρωπο να ονειρεύεται”, μου λέει ο εικονογράφος και δημιουργός κόμικ Kanellos Cob (κατά κόσμον Κανέλλος Μπίτσικας), με τον οποίο μίλησα λίγες ημέρες πριν έρθει στα Χανιά για να παρουσιάσει τη graphic novel διασκευή που δημιούργησε για το έργο της Ζωρζ Σαρή “Ο θησαυρός της Βαγίας”. Ένα βιβλίο που ήρθε να συστήσει στις νέες γενιές, με έναν σύγχρονο τρόπο, ένα κλασικό νεανικό μυθιστόρημα αλλά και να αναδείξει τη δύναμη της τέχνης του κόμικ που ολοένα και περισσότερο μοιάζει να κερδίζει έδαφος στην Ελλάδα.
Έρχεσαι στα Χανιά στο πλαίσιο του Chaniartoon για να παρουσιάσεις τη βραβευμένη διασκευή σε graphic novel που έκανες του βιβλίου της Ζωρζ Σαρή “Ο θησαυρός της Βαγίας” (εκδ. Πατάκης). Ποια ήταν η πρόκληση στη συγκεκριμένη δουλειά για εσένα;
Πιστεύω ήταν η όσο το δυνατόν καλύτερη αποτύπωση των χαρακτήρων. Εκεί έπεσε όλο το βάρος. Υπάρχει το στόρι αλλά χρειάζονταν να “χτιστούν” οι πρωταγωνιστές με τον καλύτερο τρόπο για να τραβήξει το βιβλίο τους αναγνώστες. Μιλάμε για 6 παιδιά, τελείως διαφορετικά μεταξύ τους, με συνέπεια, σχεδόν αναπόφευκτα, ο αναγνώστης να προβάλλει τον εαυτό του σε κάποιον από αυτούς τους χαρακτήρες. Από εκεί και πέρα, έδωσα βάρος στην παλέτα. Ήθελα να δείξω με όλους τους δυνατούς τρόπους πρώτα την εποχή αλλά και να βγάλω την αίσθηση του ελληνικού καλοκαιριού, τις ατμόσφαιρες, τα μπλε που κυριαρχούν κ.λπ. Και βέβαια το μεγάλο άγχος σε τέτοιες περιπτώσεις είναι ότι “κουβαλάς” στην πλάτη σου μια μεγάλη συγγραφέα, όπως η Ζωρζ Σαρή και αισθάνεσαι υποχρεωμένος να βγει ένα αποτέλεσμα τουλάχιστον σωστό.
Εκτός από τον “Θησαυρό της Βαγίας” έχεις διασκευάσει και τον “Ζητιάνο” του Καρκαβίτσα (εκδ. Polaris). Στις μέρες μας όπου τα παιδιά είναι “κολλημένα” με τις οθόνες είναι δύσκολο να μπουν στον κόσμο του βιβλίου. Μέσω διασκευών σε graphic novel πιστεύεις ότι δίνεται μια δεύτερη ευκαιρία σε κλασικά βιβλία να έρθουν κοντά στις νεότερες γενιές;
Ισχύει αυτό. Προσωπικά την οθόνη τη βλέπω σαν μέσον. Η νέα γενιά μαθαίνει μέσα από αυτή. Έχει γεννηθεί μαζί της και είναι μια de facto κατάσταση γι’ αυτήν. Από εκεί και πέρα, η εικόνα είναι ένα εκφραστικό, διηγηματικό μέσο που σίγουρα θα τραβήξει περισσότερο τους νέους από ένα πολυσέλιδο βιβλίο. Συνεπώς, μέσω του graphic novel φέρνεις παλαιότερα βιβλία κοντά στο σήμερα. Σε κάθε περίπτωση, ωστόσο, αυτό που είναι σημαντικό είναι να έχει ενδιαφέρον αυτό με το οποίο έρχεται σε επαφή ο νέος κι όχι το μέσο που θα χρησιμοποιήσει.
Τι γοητεύει τους ανθρώπους από την αρχαιότητα μέχρι τις μέρες μας και θέλουν να φτιάχνουν ή να ακούνε ιστορίες;
Νομίζω ότι οι ιστορίες δίνουν τη δυνατότητα στον άνθρωπο να ονειρεύεται, να φαντάζεται. Οι ιστορίες είναι συμβολικές επεξηγήσεις συναισθημάτων κι ο άνθρωπος ανέκαθεν ήθελε να διηγείται ιστορίες γιατί με αυτό τον τρόπο δίνει νόημα στον κόσμο και στη ζωή του. Επίσης, μέσα από τις ιστορίες των άλλων βρίσκεις λόγους να δικαιολογήσεις δικές σου σκέψεις και συναισθήματα. Παράλληλα, νιώθεις και ζεις εμπειρίες άλλων και μέσα από αυτό μπορείς να πράξεις με έναν πιο “σοφό” τρόπο στο μέλλον.
Έρχεσαι στο Chaniartoon. Τα φεστιβάλ τι προσφέρουν στους νέους δημιουργούς κόμικ;
Το πιο σημαντικό είναι ότι προσφέρουν μια δίοδο επικοινωνίας και επαφής των δημιουργών με τους αναγνώστες. Ο κόσμος που έρχεται μπορεί να σε κρίνει, να σου κάνει κοπλιμέντα ή όχι, να σχολιάσει τα έργα σου. Συγχρόνως, μας δίνεται η ευκαιρία να προωθήσουμε τη δουλειά μας. Τα τελευταία 10 χρόνια το κόμικ γνωρίζει άνθηση στην Ελλάδα και τα φεστιβάλ – που ευτυχώς δεν γίνονται πια μόνο στην Αθήνα – ανοίγουν την αγορά των κόμικ που ειδικά στην Ελλάδα είναι ακόμα πολύ μικρή.
Έχεις σπουδάσει και δουλέψει στη Γαλλία, μια χώρα με ισχυρή παράδοση στα κόμικ. Τι διαφορές διαπιστώνεις σε σχέση με την Ελλάδα;
Τη Γαλλία θα μπορούσαμε να την περιγράψουμε σαν έναν έμπειρο κομίστα ο οποίος έχει πατήσει τα 60 και η δουλειά του κυκλοφορεί παντού χωρίς κανέναν κόπο. Αντίθετα, η Ελλάδα μοιάζει με έναν ενήλικα 25 χρονών που ακόμα ψάχνεται για να προσεγγίσει όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο που ενδιαφέρεται για το κόμικ. Όμως η διαδικασία της προσέγγισης χρειάζεται κώδικες. Π.χ. η διασκευή της κλασικής λογοτεχνίας σε graphic novel είναι ένας τρόπος, αλλά δεν είναι μόνο αυτός. Υπάρχει το παιδικό, το κόμικ ντοκιμαντέρ, το κόμικ – θρίλερ κ.ά. Το στοίχημα είναι να φέρουμε τους Έλληνες αναγνώστες κοντά σε αυτά τα διαφορετικά είδη κόμικ. Στη Γαλλία ο κόσμος αγοράζει κόμικ όπως αγοράζει λογοτεχνία. Και δεν αγοράζει μόνο για τα παιδιά του, είναι στην κουλτούρα τους. Στην Ελλάδα δεν το συναντάς ακόμα αυτό.
Η βιβλιοπαρουσίαση
Η διασκευή σε graphic novel του μυθιστορήματος της Ζωρζ Σαρή “Ο θησαυρός της Βαγίας” που έκανε ο Κανέλλος Cob θα παρουσιαστεί από τον δημιουργό του βιβλίου και τον Μανόλη Χατζηπαναγιώτου στο Θέατρο Μίκης Θεοδωράκης την Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου και ώρα 21:00-22:00.
Γραμμοσκιάσεις DegPhilip
