» Αλλά και για την προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος
Οι ρύποι είναι απόρροια πολλών πραγµάτων. Επιβλαβείς ουσίες εκπέµπονται στον αέρα, επιβαρύνοντας σηµαντικά την ατµόσφαιρα και προκαλώντας παράλληλα πολλές και πολύπλοκες ασθένειες. Το πρόβληµα έχει µεγιστοποιηθεί τις προηγούµενες δεκαετίες όπου δεν υπήρχε έλεγχος και δεν λαµβάνονταν κάποιες αποφάσεις που θα µπορούσαν να αλλάξουν την όλη κατάσταση.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, έχουν αρχίσει να λαµβάνονται µέτρα και να επιβάλλονται πρόστιµα. Αυτό όµως δεν σηµαίνει ότι το πρόβληµα τελειώνει εδώ. ∆υστυχώς πολλές µεγάλες µονάδες και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε διάφορους τοµείς, εξακολουθούν να επιβαρύνουν σηµαντικά το περιβάλλον, εκπέµποντας παράλληλα σηµαντικούς ρύπους που µε την σειρά τους προκαλούν πληθώρα ασθενειών.
Σύµφωνα µε τον Ευρωπαϊκό Οργανισµό Περιβάλλοντος, τα αιωρούµενα σωµατίδια, το διοξείδιο του αζώτου και το τροποσφαιρικό όζον αναγνωρίζονται πλέον κατά κανόνα ως οι τρεις σηµαντικότεροι ρύποι από την άποψη των επιπτώσεων για την υγεία.
Η µακροχρόνια και οξεία έκθεση σε αυτούς τους ρύπους ενδέχεται να προκαλέσει επιπτώσεις κυµαινόµενης βαρύτητας για την υγεία, από προσβολή του αναπνευστικού συστήµατος έως πρόωρο θάνατο. Περίπου 90% του ευρωπαϊκού αστικού πληθυσµού εκτίθεται σε συγκεντρώσεις ρύπων που υπερβαίνουν τα όρια ποιότητας του αέρα τα οποία κρίνονται επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία.
Παραδείγµατος χάριν, τα λεπτόκοκκα αιωρούµενα σωµατίδια στον αέρα έχει υπολογισθεί ότι µειώνουν το προσδόκιµο ζωής στην ΕΕ κατά περισσότερο από οχτώ µήνες. Το βενζο-a-πυρένιο είναι καρκινογόνος ρύπος που προκαλεί ολοένα και µεγαλύτερη ανησυχία και, σε ορισµένες αστικές περιοχές, ιδιαίτερα της και κεντρικής και νότιας Ευρώπης, βρίσκεται σε συγκεντρώσεις πάνω από το όριο που έχει τεθεί για την προστασία της ανθρώπινης υγείας.
Οι αποφάσεις όµως, όπως προείπα που λαµβάνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο ενδέχεται να αλλάξουν εν δυνάµει τα δεδοµένα. ∆εν µπορεί να πει κανείς πάντως αν το πρόβληµα θα αντιµετωπισθεί σε όλες του τις διαστάσεις. Εντούτοις γίνονται κάποια αργά έστω βήµατα.
Ορισµένες βιοµηχανικές µονάδες και γεωργικές εκµεταλλεύσεις στην Ευρώπη, λοιπόν, θα υπόκεινται στο µέλλον σε νέους κανονισµούς για τους ρύπους στην ΕΕ. Στόχος είναι η καλύτερη προστασία της ανθρώπινης υγείας και του περιβάλλοντος, όπως ανακοίνωσαν την Τετάρτη το βράδυ τα κράτη – µέλη της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Εταιρείες όπως οι µεγάλες χοιροτροφικές και πτηνοτροφικές µονάδες έχουν ήδη επηρεαστεί από τους κανονισµούς και στο µέλλον, σύµφωνα µε τις πληροφορίες, θα υπόκεινται στους κανόνες και ορισµένες επιχειρήσεις εξόρυξης καθώς και µονάδες παραγωγής µπαταριών.
Οι νέες απαιτήσεις δεν θα εφαρµοστούν άµεσα – στη γεωργία, για παράδειγµα, αναµένεται να εισαχθούν σταδιακά από το 2030. Το Κοινοβούλιο και τα κράτη µέλη της ΕΕ πρέπει ακόµη να εγκρίνουν επίσηµα τη συµφωνία που διαπραγµατεύτηκαν οι εκπρόσωποι των θεσµικών οργάνων.
Σύµφωνα µε την Κοµισιόν, χρειάζονται αυστηρότεροι κανόνες επειδή η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, η καύση αποβλήτων και η εντατική κτηνοτροφία ευθύνονται για την εκποµπή επιβλαβών ουσιών στον αέρα, το νερό και το έδαφος.
Ως παραδείγµατα αναφέρονται τα οξείδια του αζώτου, τα αιωρούµενα σωµατίδια, ο υδράργυρος και άλλα βαρέα µέταλλα. Η ρύπανση του περιβάλλοντος που προκαλείται από αυτούς τους ρύπους µπορεί να προκαλέσει ασθένειες όπως άσθµα, βρογχίτιδα και καρκίνο.
Ως εκ τούτου, η αρχή παρουσίασε τον Απρίλιο του 2022 ένα αντίστοιχο νοµοσχέδιο, το οποίο τροποποιήθηκε κατά τη διάρκεια των διαπραγµατεύσεων.
Αρχικά, η οδηγία επρόκειτο να ρυθµίσει σηµαντικά περισσότερες γεωργικές επιχειρήσεις, επειδή, σύµφωνα µε την Επιτροπή, ευθύνονται για πολλές εκποµπές αµµωνίας και µεθανίου. Αυτό πήγε πολύ µακριά, ειδικά για το Κοινοβούλιο.
Η βοοτροφία, για παράδειγµα, θα συνεχίσει να εξαιρείται από τους κανόνες.
Η Greenpeace χαρακτήρισε το γεγονός αυτό πλήγµα για το κλίµα και τη φύση. Η συµφωνία ήταν µια φάρσα, ανέφερε σε σχετική ανακοίνωσή της.
Σύµφωνα µε πληροφορίες από το Κοινοβούλιο, πάντως, όποιος απορρίπτει λύµατα σε ποτάµια θα πρέπει στο µέλλον να λαµβάνει υπόψη του και εξωτερικές συνθήκες, όπως η ξηρασία και η χαµηλή στάθµη νερού.
Αυτό ερµηνεύεται ως απάντηση στη µαζική θνησιµότητα ψαριών στον ποταµό Όντερ το καλοκαίρι του 2022.
Να σηµειωθεί, τέλος, ότι υπάρχουν διάφορες πηγές ατµοσφαιρικής ρύπανσης, ανθρωπογενούς και φυσικής προέλευσης. Ανθρωπογενούς είναι όπως η καύση ορυκτών καυσίµων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οι µεταφορές, η βιοµηχανία και τα νοικοκυριά, οι βιοµηχανικές διεργασίες και χρήση διαλυτών, για παράδειγµα σε βιοµηχανίες χηµικών και ορυκτών, η γεωργία, ή η διαχείριση αποβλήτων.
Οι ηφαιστειογενείς εκρήξεις, η, εκνέφωση θαλάσσιου άλατος και οι εκποµπές πτητικών οργανικών ενώσεων από εργοστάσια είναι παραδείγµατα φυσικών πηγών εκποµπών.
